Rekenen en taal moeten voorrang krijgen op schoolzwemmen en  onderwijsgeven is kerntaak universiteiten.

Naast de constatering dat één op de vijf scholen onvoldoende scoren is het met de basisvaardigheden steeds slechter gesteld, van het basisonderwijs tot en met het mbo. Zo valt te lezen in de Staat van het Onderwijs, het jaarlijkse rapport van de Onderwijsinspectie.

De Onderwijsinspectie vindt dat schoolleiders, schoolbesturen en de politiek meer focus moeten aanbrengen in het onderwijs. „Scholen moeten nu voldoen aan te veel verwachtingen. Er moet beter gekozen worden. Rekenen en taal moeten voorrang krijgen op, bijvoorbeeld, schoolzwemmen.” Ook zou er duidelijker gekozen moeten worden voor wetenschappelijk bewezen effectieve lesmethoden.

65 procent van de leerlingen in het basisonderwijs zou het streefniveau moeten kunnen halen, maar meer dan de helft van de leerlingen slaagt daar niet in. Veel leerlingen die naar het vmbo gaan, halen zelfs het fundamentele niveau niet. En veel middelbare scholen gaan er ten onrechte van uit dat alle nieuwe leerlingen de basis beheersen. (“Steekproef Onderwijsinspectie: één op de vijf scholen scoort … – NRC”)

Naar schatting 10 procent van de leerlingen in het regulier onderwijs die extra ondersteuning krijgen vanwege bijvoorbeeld autisme, adhd of dyslexie. Voor elk kind dat deze ondersteuning krijgt moet de school een plan maken dat niet alleen uitgevoerd wordt maar ook regelmatig geëvalueerd. Op reguliere scholen ontbreken deze plannen vaak of voldoen ze niet aan de eisen. (“Steekproef Onderwijsinspectie: één op de vijf scholen scoort … – NRC”)

Ook in het mbo is er volgens de Onderwijsinspectie sprake van een zorgelijke ontwikkeling mbo. Zo stijgt het  aandeel voortijdig schoolverlaters snel. Tussen 2019 en 2022 steeg dat van iets meer dan 4,5 procent naar bijna 6,5.’Zo kent 18 procent van de mbo’ers, hbo’ers en wo’ers ‘welzijnsproblemen’ en hebben, studenten met een migratieachtergrond, en studenten met een vmbo-k-diploma een grotere kans op uitval in het mbo.

Zo’n 34 procent van de gediplomeerde mbo’ers op het hoogste niveau (4) beheerste in studiejaar 2022-2023 niet het minimale niveau voor lezen en luisteren. Op alle mbo-niveaus scoorden de gediplomeerde studenten lager dan het studiejaar ervoor.

Een groot deel van de studenten op hogescholen en universiteiten ervaart net als in het mbo psychische klachten. Daarnaast zegt twee vijfde van de studenten in het hoger onderwijs prestatiedruk te ervaren. En ook hier is net als in het mbo sociale veiligheid een belangrijk thema.

Internationalisering en selectieprocedures zijn actuele onderwerpen in het hoger onderwijs. Minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, D66) wil de instroom van buitenlandse studenten en de verengelsing van het onderwijs beteugelen. Tot tevredenheid van de inspectie is recent loting als selectie-instrument opnieuw ingevoerd, om de kansengelijkheid te bevorderen. Bij decentrale selectie hebben sommige groepen studenten een kleinere kans om toegelaten te worden. (“Steekproef Onderwijsinspectie: één op de vijf scholen scoort … – NRC”)

Tot slot vindt de Onderwijsinspectie vindt dat universiteiten zich meer moeten inzetten voor een cultuur waarin onderwijs gewaardeerd wordt, want ‘Onderwijs geven is een kerntaak van universiteiten.’ (“Steekproef Onderwijsinspectie: één op de vijf scholen scoort … – NRC”)

Bronnen:

Steekproef Onderwijsinspectie: één op de vijf scholen scoort … – NRC  (Denise Retera, Claudia Klammer, 17-04-2024)

Rapport de Staat van het onderwijs 2024 (17-04-2024)