Leerlingen hebben het gevoel dat ze een bol.com pakketje zijn geworden.

De grote techbedrijven (Bigtech) zijn steeds dominanter aanwezig op de educatiemarkt. Daarbij zijn ze geen neutrale spelers, zo vertelt Remie “Bedrijven zijn best ideologisch, ze hebben er ideeën bij wat de ideale leerling is en wat de werknemer is van de toekomst. En ze vertalen dat uiteraard in haar producten.” Er zit een zekere onderwijsvisie ingebakken in de programma’s die bedrijven ontwikkelen. Bedrijven verkopen hun onderwijsproducten als dé sleutel om werkdruk te verlagen, het leren leuk te maken en de sociaal-emotionele vaardigheden van leerlingen te verbeteren. In dit gesprek vertelt Remie over haar bezoek aan een grote onderwijsbeurs. “De stands van Google, Microsoft en Facebook staan daar als een soort kerken in het midden [..] het wordt bijna een soort religie.” Tegelijkertijd is het de vraag of leerlingen gebaat zijn bij de programma’s van deze techgiganten. Alles wordt op die manier gemonitord, terwijl een leerling ook een eigen ruimte nodig heeft. “Leerlingen hebben het gevoel dat ze bol.com-pakketjes zijn geworden.” Private partijen als Google en Microsoft grijpen zo inhoudelijk diep in op publieke instelling als scholen en universiteiten. Bovendien gaat achter het gebruik van die programma’s ook een problematische filosofie schuil, zo betoogt Remie. Alles is meetbaar en transparant. “Het is een gekke illusie dat je het menszijn of leerling-zijn plat kunt slaan tot een grafiek.” Vandaar dat in de ogen van Remie deze technologisering ook een politiek en maatschappelijk vraagstuk is. “Ik wil dat mensen nadenken over waarom een technologie gemaakt is zoals ie is gemaakt [..] Dan kun je nadenken over de consequenties.”

Al voor de huidige pandemie begon Remie te schrijven over digitalisering en technologisering in het onderwijs. “Toen kwam de coronacrisis en kwam het in een grote stroomversnelling.” Veel scholen en universiteiten is een digitale infrastructuur verworden tot de nieuwe standaard. Remie pleit ervoor dat we daar een publiek en politiek debat over blijven voeren. “We moeten ons wel afvragen: willen we dit?”.  Mirjam Remie is redacteur van NRC Handelsblad en schreef jaren over onderwijs. Ze is zelf oud-gymnasiast. In 2021 won ze de Nationale Prijs voor de Onderwijsjournalistiek.