Kees Vernooy bij Voor de Ommekeer

Ad Verbrugge gaat in gesprek met leesexpert Kees Vernooy. Zij bespreken de achteruitgang van leesvaardigheid in Nederland: een kwart van de vijftienjarigen is laaggeletterd. Wat betekent dit voor de leerling en de maatschappij?

Vernooy stelt dat het percentage laaggeletterden tien jaar geleden rond de tien procent moet hebben gelegen. Dan kunnen we dus spreken van een dramatische achteruitgang. Het niveau? “Een laaggeletterde is niet in staat om de zin ‘In Barcelona hadden we vakantiepret’ te lezen.” Op deze manier komt het lesmateriaal niet binnen en zakt dus het algehele niveau van deze leerlingen. En vervolgens komen ze op afstand van de arbeidsmarkt te staan: “ICT rust in belangrijke mate op digitale geletterdheid, de traditionele leesvaardigheid”. Wat is de oplossing?

De oplossing is in ieder geval niet om een samenleving van ‘pseudo-dyslecten’ te creëren. “Ik ken scholen die 100 procent dyslexieverklaring hebben, die ouders betalen gewoon.” Wat dan wel? We moeten inzetten op (begrijpend) lezen en het onderhoud daarvan. Studenten op de Pabo moeten basisvaardigheden lezen worden bijgebracht en een interventieproject voor de huidige laaggeletterde jongeren moet worden gestart. Zou de politiek eindelijk wakker worden van deze schrikbarende resultaten?

Gespreksonderwerpen

0:17 Was de dramatische neergang van leesvaardigheid een verrassing voor jou?

1:11 Wat betekent het dat een vijftienjarige laaggeletterd is?

5:20 Dat betekent dus dat een kwart van de 15-jarigen de zin ‘In Barcelona hadden we vakantiepret” niet kunnen lezen.

5:55 “Tien jaar geleden zal het rond de 10 procent hebben gelegen.”

9:26 “ICT rust in belangrijke mate op digitale geletterdheid, de traditionele leesvaardigheid.”

11:32 Wat gaat er fout?

15:17 “Als je te weinig tijd aan leren lezen besteedt, dan vallen er meer kinderen uit.”

18:57 Wat zie jij gebeuren op de basisschool?

21:14 Wat is een goede lesmethode?

21:54 Wat houdt lezen onderhouden in?

23:38 “Er is nog een factor die niet faciliterend werkt: de kwaliteit van teksten.”

25:51 “Ik ken scholen die 100 procent dyslexieverklaringen hebben. Die ouders die betalen dat gewoon.”

31:54 Hoet moet het roer om in het onderwijs?

34:00 Wordt het geen tijd voor een parlementaire enquête?

35:47 Wat zou er moeten gebeuren om het leesonderwijs weer op poten te zetten?

39:20 Wat moet er veranderen aan de Pabo’s?

44:22 We zitten nu op het punt van de crisis. Wat moeten we doen?