Een boekrecensie door dr. Ton Bastings.
Paula van Manen
Wanneer krijgen we weer les?
De Nijmeegse mbo-docent Paula van Manen schreef met Wanneer krijgen we weer les?[i] een verslag over het gepersonaliseerd leren in het mbo. Vanwege dat boek werd zij geschorst. De titel van het boek doet sterk denken aan die van de brandbrief van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) uit 2007 Wij willen les. Die brief was destijds aanleiding voor de parlementaire onderwijsenquête van de Commissie-Dijsselbloem. Ook dit ‘leerzame’ boek kan men lezen als een brandbrief en zou derhalve verplichte kost moeten zijn voor de onderwijsfracties van alle politieke partijen.
Wanneer krijgen we weer les? laat zich lezen als een roman. Van Manen stelt vooraf dat de namen van de personages zijn gefingeerd. Toch meenden een aantal collega’s zich te herkennen in het boek. Dan zou het dus om een soort sleutelroman gaan, een variant op Onder professoren van Hermans. Maar die vlieger gaat niet op. Ik werk niet op het ROC Nijmegen, maar toch herken ik naadloos de personages in haar verhaal. Het zijn gewoonweg stereotypen die alle roc’s bevolken. De vele leidinggevenden en teamleiders zijn allemaal uit hetzelfde hout gesneden. Zij hebben geen verstand van en affiniteit met het onderwijs en duwen blind de zoveelste onderwijsvernieuwing bij de leraren , die dat overigens braaf slikken, door de strot.
De dagelijkse praktijk die Van Manen beschrijft is zeer herkenbaar voor iedereen die op een roc werkt. De lamlendige sfeer op de leerpleinen, waar ‘studenten’ de hele dag als zombies naar een beeldscherm staren, koptelefoon op en smartphone bij de hand. De zinloze studiedagen, het wollige taalgebruik, de leraar als administrateur en het bedroevend kennisniveau van de leraar, coach, trajectbegeleider e.t.q.
Van Manen heeft alles toegankelijk en met mildheid beschreven. Nergens, maar dan ook nergens is er sprake van rancune of ressentiment. Objectief en met een grote betrokkenheid bij het onderwijs beschrijft de ‘volgzame’ van Manen de treurige geschiedenis van het gepersonaliseerd leren op een roc. Het enige persoonlijke wat bij haar doorklinkt is verbijstering en ongeloof. Dat zij derhalve toch werd ‘bestraft’, verraadt de angstcultuur bij haar bestuurders en toont ook nog eens aan dat die niet kunnen lezen.
Dr. A.M. Bastings
Leraar Nederlands mbo
Angstcultuur inderdaad, in nota bene een onderwijsinstelling waar het vrije woord de norm zou moeten zijn….. Deze vrouw verdient de uiterste steun ook van Beter Onderwijs Nederland. Bastings heeft met zijn boekbespreking het pad hiervoor geopend, het zou de BON sieren om hier wat meer publieke aandacht voor te genereren!