Ton Bastings in gesprek met Ad Verbrugge

“Er heeft een afwaardering plaatsgevonden van het beroep leraar”, aldus Ton Bastings. In zijn publicatie ‘Meesters van papier’ onderzoekt Bastings, zelf leraar Nederlands in het middelbaar beroepsonderwijs (MBO), het veranderende imago van de leraar in de Nederlandse romanliteratuur. In gesprek met Ad Verbrugge legt Bastings uit waarom hij voor deze invalshoek heeft gekozen: “Het gaat om beeldvorming en de positie van de leraar in de klas en in de school.” “De leraar bestaat niet meer, het zijn nu coaches geworden.”

Met de intrede van de wet BIO (Beroepen in het Onderwijs) was er een kader geschapen waarbinnen je de leraar kon beoordelen in de klas. De eerste competentie was de interpersoonlijke competentie: “Dat wil zeggen dat de leraar een onderwijsleerklimaat schept waarin de leerling zijn eigen onderwijs vormt en inhoud geeft. Dus de leraar raakt buitenspel.”, aldus Bastings. Van de klassieke driehoek zoals deze bestond, leerling-leerstof-leraar, wordt de hoek van de leraar afgesneden. De leerling komt centraal te staan en de leraar voelt zich geen leraar meer. Het advies van Bastings? Zorg voor meer autonomie en minder bureaucratie voor de leraar. Toch vreest hij voor een nieuwe generatie van coaches voor de klas.

Gespreksonderwerpen
0:38 Je hebt een studie geschreven over het imago van de Nederlandse leraar, wat is dat voor studie?
2:18 Je bent begonnen met de Nederlandse literatuur, waarom deze invalshoek?
6:12 Wat zag je in je onderzoek?
8:33 Welke motieven zie je terugkeren?
13:30 “Met de wet BIO (Beroepen in het Onderwijs) hadden we eindelijk een kader waarbinnen je een leraar kon beoordelen in de klas.”
16:34 Denk je dat die romans ook nog een perspectief in zich dragen of is het alleen maar een afscheid?
20:23 Wat is er in de afgelopen 40 jaar gebeurd met het beroepsonderwijs?
23:00 “De dolksteek is het competentieleren in 2006.”
25:14 Het vak Nederlands op het MBO? Dat bestaat niet meer.”
28:44 Wordt er te weinig verzet geboden door de leraren?
31:54 “De school waar ik nu werk heeft geen ziel meer.”
34:50 Jij probeert het vak Nederlands overeind te houden, hoe reageren je leerlingen daarop?
39:03 Wat is er aan de hand met het vak Nederlands?
44:25 “Verandering van taal kun je niet tegen vechten. Dat geldt ook voor verandering van onderwijs.”
47:12 Hoe kijk jij naar de acties van de leraar?
49:25 Welke adviezen zou jij willen geven?

—

Voor de Ommekeer TV is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek. Het is onderdeel van platform Voor de Ommekeer, dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering.

Voor de Ommekeer TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, centrum Ethos en FreedomLab.