Verengelsing hoger onderwijs: steun onze rechtszaak

18 mei 2018 redactie nieuws, verengelsing 11

–   Meer dan 7000 keer ondertekend – 

Petitie voor taalrijk hoger onderwijs, tegen taalverschraling door verengelsing

Wij,

allen die belang hebben bij goed hoger onderwijs,

constateren

  • dat het hoger onderwijs een bijzondere verantwoordelijkheid heeft met betrekking tot het onderwijsgebouw als geheel en dat de cultivering van het Nederlands als de instructietaal in ons onderwijs om die reden een kerntaak is van de desbetreffende wetenschappelijke vakdisciplines;
  • dat het hoger onderwijs de zorg voor kennis van talen en culturen tot zijn kerntaak dient te rekenen, om te beginnen van de Nederlandse taal en cultuur (ook als noodzakelijke basis om andere talen goed te leren beheersen);
  • dat kennis van de Nederlandse taal en cultuur een wezenlijk element is van academisch burgerschap;
  • dat meer dan 66 procent van de universitaire masteropleidingen in het Engels wordt gedoceerd en dat dit percentage stijgt;
  • dat ook steeds meer universitaire bacheloropleidingen en hbo-opleidingen uitsluitend in het Engels gedoceerd worden;
  • dat de overschakeling op Engels als instructietaal vooral uit commerciële overwegingen geschiedt, namelijk om zo veel mogelijk buitenlandse studenten te trekken en daardoor meer inkomsten te genereren;
  • dat het aantal buitenlandse studenten de afgelopen jaren naar een internationale recordhoogte gestegen is, terwijl de gemiddelde uitgaven per student mede daardoor sterk gedaald zijn, van zo’n 20.000 euro in 2000 naar ongeveer 14.000 euro nu;
  • dat dit oneigenlijk gebruik is van publieke middelen;
  • dat de eenzijdige overschakeling op Engels als instructietaal onherroepelijk leidt tot taalverschraling, een daling van de kwaliteit van het onderwijs en verzuim van bovengenoemde kerntaak;
  • dat artikel 7.2 van de wet op het hoger onderwijs gebiedt dat alle hoger onderwijs in beginsel in het Nederlands dient te geschieden, tenzij er sprake is van een noodzaak tot een andere instructietaal;
  • dat er van een noodzaak tot instructie in het Engels in veel gevallen geen sprake is;

verzoeken

het komende kabinet om artikel 7.2 van de wet op het hoger onderwijs te handhaven, oftewel erop toe te zien dat iedere opleiding in het Nederlands kan worden gevolgd, tenzij er sprake is van een evidente noodzaak tot instructie in een andere taal;

en ondersteunen

de vereniging Beter Onderwijs Nederland in het voornemen om indien nodig de gang naar de rechter te maken om de positie van het Nederlands in het hoger onderwijs veilig te stellen.

Onderteken deze petitie hieronder (uw achternaam wordt niet gepubliceerd):

PETITIE VOOR TAALRIJK HOGER ONDERWIJS, TEGEN TAALVERSCHRALING DOOR VERENGELSING

Wij,

allen die belang hebben bij goed hoger onderwijs,

constateren

dat het hoger onderwijs een bijzondere verantwoordelijkheid heeft met betrekking tot het onderwijsgebouw als geheel, en dat de cultivering van het Nederlands als de instructietaal in ons onderwijs om die reden een kerntaak is van de desbetreffende wetenschappelijke vakdisciplines;

dat het hoger onderwijs de zorg voor kennis van talen en culturen tot zijn kerntaak dient te rekenen, om te beginnen de zorg voor de Nederlandse taal en cultuur (de noodzakelijke basis is om andere talen goed te leren beheersen);

dat deze kennis van de Nederlandse taal en cultuur een wezenlijk element is van academisch burgerschap;

dat meer dan 66 procent van de universitaire masteropleidingen in het Engels wordt gedoceerd en dat dit percentage stijgende is;

dat ook steeds meer universitaire bacheloropleidingen en hbo-opleidingen in het Engels gedoceerd worden;

dat deze overschakeling op Engels als instructietaal vooral om commerciële overwegingen geschiedt, namelijk om zo veel mogelijk buitenlandse studenten te trekken en daardoor meer inkomsten te genereren;

dat het aantal buitenlandse studenten de afgelopen jaren naar internationale recordhoogten gestegen is, terwijl de gemiddelde uitgaven per student mede daardoor sterk gedaald zijn, van zo'n 20.000 euro in 2000 naar ongeveer 14.000 euro nu;

dat dit oneigenlijk gebruik is van publieke middelen;

dat de eenzijdige overschakeling op Engels als instructietaal onherroepelijk leidt tot taalverschraling, een daling van de kwaliteit van het onderwijs en verzuim van bovengenoemde kerntaak;

dat artikel 7.2 van de wet op het hoger onderwijs gebiedt dat alle hoger onderwijs in beginsel in het Nederlands dient te geschieden, tenzij er sprake is van een noodzaak tot een andere instructietaal;

dat er van een noodzaak tot instructie in het Engels in veel gevallen geen sprake is;

verzoeken

het komende kabinet om artikel 7.2 van de wet op het hoger onderwijs te handhaven, oftewel erop toe te zien dat iedere opleiding in het Nederlands kan worden gevolgd, tenzij er sprake is van een evidente noodzaak tot instructie in een andere taal;

en ondersteunen

de vereniging Beter Onderwijs Nederland in het voornemen om indien nodig de gang naar de rechter te maken om de positie van het Nederlands in het hoger onderwijs veilig te stellen.

%%je handtekening%%

3,586 handtekeningen

     

 

Wilt u nog meer doen om deze zaak te steunen?
Word lid van Beter Onderwijs Nederland voor 15 euro per jaar!

Zie hier de artikelen over dit onderwerp die eerder op onze site verschenen.

Enkele goede recente publicaties hierover:

 

Het groot manifest der Nederlandse taal

  1. Artikel 7.2 van de Wet op het Hoger Onderwijs (WHW) – waarin wordt voorgeschreven dat het onderwijs en de examinering van de stof in beginsel in het Nederlands dienen plaats te vinden, tenzij er goede redenen zijn daarvan af te wijken – moet worden gehandhaafd én nageleefd. Of een specialistische (research-)master volledig Engelstalig moet worden, is afhankelijk van het vakgebied, het soort onderzoek dat wordt verricht en de context waarin dat plaatsvindt.
  2. Er moet een fundamenteel debat op gang komen op universiteiten en hogescholen over de manier waarop men invulling geeft aan artikel 7.2. Bestuurders dienen daarover een open gesprek aan te gaan met docenten, studenten en het afnemend veld. Voor allerlei maatschappelijke sferen – het openbaar bestuur, het bedrijfsleven, de rechtspraak, het onderwijs, de media enzovoorts – blijft een goede beheersing van het Nederlands onontbeerlijk.
  3. Het hoger onderwijs dient de zorg voor kennis van talen en culturen tot zijn kerntaak te rekenen. Studenten moeten in hun studie bij voorkeur met verschillende talen in aanraking komen; bij uitstek in ‘talige’ studies als filosofie en geschiedenis, maar ook in studies als bedrijfskunde en rechten. In dat verband blijft de beheersing van de Nederlandse taal het zwaarst wegen: zij is de noodzakelijke basis om andere talen goed te kunnen leren.
  4. De beslissing over het gebruik van Engels in het publiek gefinancierde hoger onderwijs dient op inhoudelijke gronden te worden genomen. Ze mag niet alleen economisch of ideologisch gemotiveerd zijn en teruggaan op de wens om zoveel mogelijk buitenlandse studenten binnen te halen of hoog op de ranglijstjes te komen. Buitenlandse studenten wordt geadviseerd om toch vooral ook Nederlands te leren als ze hier komen studeren.
  5. In het hoger onderwijs dient de vorming van studenten centraal te staan, waarbij deze vorming zich niet volledig los mag zingen van de wereld waarin we leven. Bij de inrichting van een opleiding dient daarom altijd ook de vraag te worden gesteld of studenten daarmee het beste worden voorbereid op de maatschappelijke uitoefening van hun beroep in de Nederlandse samenleving. Ook de wetenschap zelf heeft in haar uitoefening altijd een maatschappelijk karakter.
  6. Universiteiten en hogescholen dienen duidelijk te maken in hoeverre zij trouw blijven aan hun ambitie om betrokken te zijn bij de samenleving en studenten te vormen tot ‘kritische burgers’. In hoeverre brengen ze de student daartoe algemene en persoonlijke vorming bij en dragen zij mede in het kader daarvan zorg voor de ontwikkeling van diens taalvermogen?
  7. Universiteiten en hogescholen moeten aangeven in hoeverre hun onderwijs bijdraagt aan het gebruik van (academische) kennis in onze samenleving. Ook volgens de Wetenschapsvisie vormen distributie en adaptatie van kennis een kerntaak van de kennisinstellingen van de toekomst. Dat betekent tevens dat Nederlandstalig onderzoek een volwaardige plaats dient te krijgen in de beoordeling van de kwaliteit van iemands wetenschappelijke werk.
  8. Het hoger onderwijs – en dus ook de universiteit – heeft een bijzondere verantwoordelijkheid met betrekking tot het onderwijsgebouw als geheel. De cultivering van het Nederlands als de instructietaal in ons onderwijs is om die reden een kerntaak van de desbetreffende wetenschappelijke vakdisciplines.
  9. Mede met het oog op de integratie van allochtone jongeren en studenten uit taalzwakke milieus dient er meer aandacht uit te gaan naar Nederlands dan doorgaans het geval is. De invoering van een taaltoets alleen is niet voldoende! Studenten moeten in het hoger onderwijs geoefend worden in spreken, lezen en schrijven: minder meerkeuze-tentamens, meer presentaties, essays en openvragen-tentamens die ook op hun talige kwaliteit beoordeeld worden.
  10. Indien er met het oog op de toekomstige beroepsuitoefening een bijzondere taalvaardigheid in een vreemde taal geboden is, dienen studenten daartoe gericht taalonderwijs te krijgen. Dat geldt ook voor Engels. Goed Engels doceren is namelijk iets anders dan in het Engels doceren.

11 Reacties

  1. Het verdwijnen van het Nederlands aan de universiteiten is slecht voor de wetenschap en slecht voor het Nederlands:

    1. Het Engels, een zeer idiomatische, dus inflexibele en onlogische taal, is weinig geschikt als taal voor wetenschap, filosofie, reflectie – minder dan Duits of Frans. Maar ik zou ook het Duits of Frans niet het taalmonopolie in de wetenschap gunnen: het is juist bij de confrontatie van concepten in verschillende talen dat duidelijk wordt hoezeer een taal het denken bepaalt en beperkt. Juist deze schuurplekken bieden stof tot nadere reflectie en dus tot vooruitgang. Taalmonopolie in de wetenschap bevordert het misverstand van de vanzelfsprekendheid en daarmee denkarmoede. Dat kan niet in het belang van de wetenschap zijn.
    2. Door zich terug te trekken uit de wetenschap dreigt het Nederlands te atrofiëren tot een huis-tuin-en-keukentaaltje. Het Latijn was tot in de eerste eeuw zo’n gebruikstaal en is door mensen als Cicero en tot een volwaardige filosofische taal ontwikkeld. Het kan ook omgekeerd: Het Tsjechisch, de taal van Johannes Hus, was in de 18e eeuw verkommerd tot een plattelandspatois, tot het in de 19e eeuw door nationalistische geleerden is gecultiveerd tot de prachtige taal die het nu is. Een taal staat of valt met cultivatie.

    • In het hoger onderwijs heb ik Frans gestudeerd om in het voortgezet onderwijs docent Frans te kunnen zijn. Ook heb ik een HBO-studie beëdigd vertaler Nederlands-Frans en Frans-Nederlands gevolgd. De Nederlandse en de Franse taal zijn daar de belangrijkste talen. De Engelse taal heeft daar absoluut niets te zoeken.

  2. Ik werk reeds een aantal jaar als onderzoeker en docent op een technische HBO opleiding. Met deze ervaring kan ik wel enigszins relativeren lijkt me.
    Wat is het doel van een HBO of Universitaire opleiding? Vrij eenduidig: studenten opleiden tot een professional waar het bedrijfsleven iets mee kan. Nu is de trend hevig ingezet dat in het bedrijfsleven ook steeds meer Engels als voertaal adopteert. Veel bedrijven hebben Engelstalige werknemers in dienst, delen documentatie met buitenlandse moeder- of dochterbedrijven, nemen audits af van buitenlandse bedrijven, etc. Als ik nu de kwaliteit zie van de engelstalige scripties van sommige studenten sta ik werkelijk waar versteld. Soms is het onleesbaar. Presentaties die in het Engels moeten zijn bar slecht. Hoe moet dat dan als ze afgestudeerd zijn?
    Laten we stoppen met het weglaten van het feit dat steeds meer bedrijven overstappen op de Engelse voertaal en laten we vooral onze studenten daar ook op voorbereiden!
    Het feit dat de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaat als gevolg van de introductie van Engels wil mijns inziens enkel en alleen zeggen dat de docenten niet bekwaam zijn en/of de studenten niet goed genoeg zijn voorbereid op een HBO of Universitaire opleiding middels de middelbare opleding.
    Hopelijk geeft deze kanttekening wat te denken bij deze petitie.

    • Elke kanttekening heeft zo zijn nut, zelfs als ze in het Nederlands is gesteld. Een hogeschool eenvoudigweg herleiden tot een fabriek die ‘instrumenten’ aflevert ten nutte van een unisono Engelstalig bedrijfsleven, is nu toch ook wat kort door de bocht. Een opleiding en een eindwerk in het Nederlands sluit niet uit dat ook de kennis en de beheersing van (onder meer) het Engels wordt bijgespijkerd. Het is ook niet de taal waarin het eindwerk gesteld is die er het belangrijkste element van is en de kwaliteit bepaalt maar wel de inhoud en méér nog het potentieel maatschappelijk nut ervan.
      Uw redenering komt erop neer dat de Nederlandse hogescholen Engelstalig zouden moeten zijn of blijven omdat het Nederlandse bedrijfsleven Engelstalig is en dat bijgevolg ook de middelbare scholen in Nederland best Engelstalig zouden worden omdat het hoger onderwijs Engelstalig is.
      Op hetzelfde spoor kan men dan voor hetzelfde geld nog even verder doorrijden en zeggen dat het lager onderwijs en meteen dan ook maar het kleuter onderwijs in Nederland best Engelstalig zouden worden omdat het middelbaar onderwijs Engelstalig is om uiteindelijk te belanden in het eindstation waarbij heel Nederland en alle Nederlanders best Engelstalig zouden worden omdat….het Nederlandse bedrijfsleven al Engelstalig was…..?
      Het is precies om deze ‘logisch’ lijkende maar waanzinnig zelfdestructieve doordrijverij te voorkomen dat de petitie en de mogelijk hierop volgende rechtszaak dient. De petitie tekenen lijkt me dan ook verstandig en bovendien een uiting van (herwonnen) zelfrespect.

      • Nederland is al sinds de gouden eeuw groot geworden door samen te werken en te handelen met het buitenland en dat is niet anders vandaag. Ik pleit enkel voor beter (engelstalig) onderwijs en minstens één uniforme taal te ondersteunen die zoveel mogelijk mensen spreken. Hiermee stimuleer je samenwerking en breek je vele kansen open, òòk op HBO’s en universiteiten. Daarmee impliceer ik niet dat de Nederlandse taal overboord gegooid moet worden.
        Overigens, inderdaad, dit kan veel verder herleid worden. Ik voed mijn kinderen ook op met aardig wat Engels. Hun Nederlands lijdt er niet onder kan ik je verzekeren. Ik ben overtuigd dat die extra stimulans kinderen enkel verder brengt, mits je het leuk houdt natuurlijk.
        Uit zelfrespect jezelf achterhouden in ontwikkeling daarentegen, dat lijkt me geen gezonde houding. Wellicht is het interessant om eens te raden te gaan waarom mensen een bedrijging zien in de Nederlandse taal en cultuur door het HBO te verengelsen. Je moedertaal vergeet je niet, lijkt me.

    • In het hoger onderwijs heb ik Frans gestudeerd om in het voortgezet onderwijs docent Frans te kunnen zijn. Ook heb ik een HBO-studie beëdigd vertaler Nederlands-Frans en Frans-Nederlands gevolgd. De Nederlandse en de Franse taal zijn daar de belangrijkste talen. De Engelse taal heeft daar absoluut niets te zoeken.

  3. Ik heb – ook als (Nederlandstalige) Belg – deze petitie met volle instemmende overtuiging getekend. Aan het wettelijk-juridische argument en dus aan de wet zelf ligt natuurlijk al een fundamenteel maatschappelijk element en een visie op de (Nederlandse) samenleving en in het bijzonder op het belang en de functies van het onderwijs in Nederland ten gronde. Het is goed en zelfs noodzakelijk dat deze onderliggende visie voor en door de rechter wordt bovengehaald, dat er stelling wordt genomen en klaarheid wordt gebracht. Hiermee opent zich ook de mogelijkheid voor een breder maatschappelijk debat ter zake. Overigens vind ik dat dit debat niet alleen in Nederland zou moeten worden gevoerd maar in alle lidstaten van de ‘Europese Unie’ en vooral ook op het overkoepelende niveau van de ‘Europese Unie’ zelf die op papier ‘veeltalig’ en ‘multicultureel’ heet te zijn maar in de feiten steeds méér en méér evolueert naar ééntalig Engels en zelfs naar ‘monocultureel’. Bovendien is het precies die ‘Europese Unie’ geweest die – vanuit een zuiver economisch nuttigheidsdenken – de veralgemeende verengelsing van het (hoger) heeft gestimuleerd, gepropageerd en zelfs ten dele heeft opgelegd. Dit is op zich natuurlijk geen (culturele) verrijking maar – inderdaad – een (culturele) verschraling en – erger nog – een aanslag op de culturele diversiteit van het Europese continent, diversiteit die al eeuwen een wezenlijk kenmerk is van dit ‘oude continent’.

    Ter aanvulling van mijn reactie hierboven:

    “In artikel 7.2 van de wet op het hoger onderwijs is bepaald dat het onderwijs en de examens in het Nederlands dienen te zijn, tenzij er sprake is van een gastcollege of indien de specifieke aard, de inrichting of de kwaliteit van het onderwijs dan wel de herkomst van de studenten daartoe noodzaakt.”

    Dit kan niet veel anders betekenen dan dat studenten die het (aan het hoger onderwijs voorafgaand) verplicht Nederlandstalig ‘voorbereidend’ onderwijs in Nederland verplicht gevolgd hebben en een door het Koninkrijk der Nederlanden erkend toegangsdiploma tot het hoger onderwijs bekomen hebben, het wettelijk, grondwettelijk en zelfs het internationaal wettelijk recht hebben om te eisen dat zij in Nederland ook volwaardig Nederlandstalig hoger onderwijs kunnen volgen. Dit wil onder meer zeggen dat alle cursussen in het Nederlands moeten worden aangeboden en gegeven, dat de examens in het Nederlands worden gesteld en kunnen worden afgelegd en dat ook de eindwerken in het Nederlands kunnen worden geschreven, voorgelegd en verdedigd.

    Dit is de logica zelve die hogergenoemde wet – zij het uiteraard niet zo bedoeld – nog eens extra onderstreept door te stellen dat de ‘herkomst’ en dus de moedertaal van de studenten de hogeschool ertoe kan noodzaken om het onderwijs in die moedertaal te verstrekken. Welnu, er kan geen enkele twijfel over bestaan dat de ‘herkomst’ van alle Nederlandse studenten die het Nederlands als moedertaal hebben op zich al elke Nederlandse hogeschool ertoe noodzaakt en – méér nog – verplicht om het hoger onderwijs integraal in het Nederlands te organiseren en aan te bieden.

  4. Een paar dagen geleden publiceerden enkele filosofiedocenten van de Vrije Universiteit een stukje waarin ze betoogden hoe belangrijk het is om dat vak in het English te geven. Vandaag (5 juli) enkele ingezonden brieven in de Volkskrant die the little handfull of Philosophs of the VU afdoende van repliek dienen.

  6. Voor mensen met dyslexie is Engels lezen en schrijven erg moeilijk, zodat een universitaire studie (en soms ook een HBO opleiding) bijna onmogelijk wordt. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
    Ik stoor me nu al vaak aan reclames waarin een product ´laag´ in calorieën of suiker is: dat is wat de verengelsing doet met onze taal.

Laat een reactie achter