Persbericht: BON sleept universiteiten voor rechter

BON sleept universiteiten voor rechter

Universiteiten overtreden massaal de wet

Er is een enorm probleem in het hoger onderwijs, dat BON al jaren aankaart. De pers, de Tweede Kamer en de Onderwijsinspectie erkennen het allemaal; zelfs het kabinet geeft openlijk toe dat er iets aan de hand is. Maar niemand ondernam actie. Tot vandaag.

De vereniging Beter Onderwijs Nederland is een organisatie van vrijwilligers. Wilt u onze rechtszaak steunen? Dat kan op drie manieren:

Vandaag heeft advocaat mr. Bernard Tomlow namens Beter Onderwijs Nederland (BON) de Universiteit Twente, de Universiteit Maastricht en de Onderwijsinspectie voor het gerecht gedaagd. De zitting zal binnen enkele weken plaatsvinden. De universiteiten en ook hogescholen hebben namelijk de afgelopen jaren buiten de wet een groot aantal opleidingen verengelst. Dat heeft desastreuze gevolgen voor de kwaliteit van het onderwijs, maar ook voor de Nederlandse taalbeheersing van afgestudeerden. De Inspectie constateerde deze problemen ook, maar verzuimde desondanks actie te ondernemen.

Omdat de overgrote meerderheid van de Nederlandse studenten later terechtkomt in een Nederlandstalige beroepspraktijk, is het van groot belang dat zij het Nederlands op hoog niveau leren beheersen. Met grotendeels Engelstalig onderwijs zal dit niet gebeuren, waardoor studenten in hun latere leven en beroepspraktijk taalproblemen zullen (blijven) ondervinden en waardoor de Nederlandse taal zal verschralen. Ook versterkt deze verengelsing de tweedeling in de maatschappij tussen hoog- en laagopgeleid.

Daarnaast is de Engelse taalbeheersing van de meeste studenten noch docenten goed genoeg om zich genuanceerd en op academisch niveau vloeiend te kunnen uitdrukken. Het van docenten geëiste niveau C1 is daarvoor volstrekt onvoldoende. Met name de woordenschat (die gemiddeld 40 procent lager is dan in de moedertaal) schiet hiervoor ernstig tekort. Het niveau van het onderwijs daalt door omschakeling op het Engels dan ook onherroepelijk (zie ook prof. dr. Annette de Groot, ‘Nederlands moet’).

De grotendeels Engelstalige universiteiten van Twente en Maastricht zijn extreme voorbeelden van een ontwikkeling die zich in het hele hoger onderwijs voltrekt. (Zie voor een toelichting over wat er in Twente en Maastricht aan de hand is, specifiek bij de opleiding psychologie, de bijdrage van Annette de Groot aan ons symposium, waarin zij pleit voor een moratorium. Een letterlijk citaat uit het Instellingsplan van de Universiteit Maastricht: ‘As a bilingual university, virtually all teaching takes place in English.‘) Landelijk zijn meer dan 70 procent van de masters exclusief Engelstalig, en bijna 25 procent van de bacheloropleidingen zijn in het Engels, hoewel dit volgens de wet niet toegestaan is. Artikel 1.3 lid 5 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) stelt dat het hoger onderwijs mede gericht moet zijn ‘op de bevordering van de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands’. Dit is niet het geval bij volledig Engelstalige opleidingen.

Ook artikel 7.2 van de WHW wordt overtreden. Hierin staat dat al het onderwijs in het Nederlands dient plaats te vinden, tenzij er een noodzaak is tot onderwijs in een andere taal. De universiteiten hebben deze noodzaak voor volledig Engelstalige opleidingen nooit kunnen aantonen. Ze begaan met het op grote schaal verengelsen van hun onderwijs dus een onrechtmatige daad. (Zie ook het artikel ‘Wet op taalbeleid écht handhaven – Volgens WHW-kenner Peter Kwikkers houden we ons al jaren niet meer aan Artikel 7.2 van de WHW’.)

Nu schakelen opleidingen tegen de wet op grote schaal over op het Engels als voertaal, omdat ze daarmee veel meer buitenlandse studenten binnenhalen, wat geld in het laatje brengt. Door de toenemende studentenaantallen neemt de bekostiging per student echter steeds verder af, waardoor de grootschaligheid toeneemt en de onderwijskwaliteit nog verder daalt. De universiteitenkoepel VSNU stelde deze week als oplossing een numerus fixus voor Engelstalige opleidingen voor. Het is zeer de vraag of deze maatregel effectief en juridisch haalbaar is. Bovendien is er een veel meer voor de hand liggende manier om een einde te maken aan deze problematiek: handhaaf de wet, en laat opleidingen in beginsel het Nederlands als voertaal aanhouden. Besteed daarnaast in aparte vakken meer aandacht aan Engelse taalbeheersing. Zo zullen afgestudeerden in de toekomst zowel beter Nederlands als Engels beheersen dan in de huidige situatie.

De vereniging Beter Onderwijs Nederland is een organisatie van vrijwilligers. Wilt u onze rechtszaak steunen? Dat kan op drie manieren:

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Zie ook:

Nieuwsuur met BON-voorzitter Ad Verbrugge (17 mei)

Universiteiten voor de rechter gedaagd om Engels in collegezaal (NRC Handelsblad)

Universiteiten voor rechter gedaagd vanwege Engels (de Volkskrant)

Presley Bergen (BON) en Annette de Groot bij Jörgen Raymann, Ask me Anything (BNR Nieuwsradio)

Prof. dr. Annette de Groot bij Nieuwsweekend (19 mei, Radio 1)

Ad Verbrugge bij 1 op 1 (13 juni, Radio 1)