Ook voor BON is dit lerarenregister niet acceptabel

Zoals u weet is BON uit de Onderwijscoöperatie (OC) gestapt omdat we niet meer konden vertrouwen op de manier waarop de OC haar taken uitvoerde en op de onafhankelijkheid van de OC van werkgevers en ministerie. Onze inzet en activiteiten binnen de OC waren onder te verdelen in drie gebieden. Vanaf het begin hebben we ons sterk gemaakt om de vermaledijde SBL competenties te vervangen door vakkennis, vakdidactiek en pedagogiek. Deze verandering zorgt ervoor dat in de lerarenopleiding niet langer het competentiegericht onderwijs centraal staat, maar de bekende begrippen vak, didactiek en pedagogiek. We zijn er trots op dat dat inderdaad gelukt is.

Al vrij snel was er binnen de OC en het ministerie, maar ook binnen BON en andere onderwijsgremia de wens om er voor te zorgen dat leraren, net als andere beroepsbeoefenaren, een optimale professionele vrijheid zouden hebben. Dat zou garanderen dat leraren niet zomaar verplicht konden worden om onderwijs te geven waar ze zelf niet achter stonden. Bij deze professionele ruimte hoort ook een professionele verantwoording en daarvoor werd gekeken naar de wenselijkheid van een lerarenregister, waarin leraren t.o.v. ouders, collega’s en ook schoolleiding lieten zien dat ze op een serieuze manier met hun vak bezig waren. De vergelijking met het BIG register in de gezondheidszorg en met registers in de juridische wereld was snel gelegd; de uitgangspunten hiervan kwamen in grote lijnen overeen met de wensen van BON. Dus een register van, voor en door de leraren, niet verplicht, maar vrijwillig en vrij van bemoeienis door schoolleiding en anderen.

Vanaf dat moment zijn er in de uitwerking vele hobbels geweest. Sectorraden wilden bemoeienis, OCW heeft, vaak op de achtergrond en niet formeel, invloed uitgeoefend bij belangrijke zaken als de koppeling met een schoolvak en de ICT voorziening van het uiteindelijke register. BON heeft heel lang, achteraf wellicht zelfs te lang, gemeend te moeten blijven proberen een dergelijk register, waar veel politiek draagvlak voor was, in de juiste richting te sturen. Op een gegeven moment hebben we moeten constateren dat dat onvoldoende lukte. De reden daarvoor is relatief eenvoudig: de OC was en is totaal afhankelijk van het ministerie en wordt indirect ook door OCW aangestuurd. Binnen de OC stond BON meer en meer alleen, zeker nadat bij de AOb Liesbeth Verheggen Walter Dresscher was opgevolgd. Dat heeft er zelfs in geresulteerd dat BON’ers die op verschillende plaatsen binnen de OC meewerkten bewust werden tegengewerkt, geschoffeerd en uiteindelijk zelfs werden ontslagen. Allemaal buiten iedere normale procedure om. Behalve die onderlinge tegenwerking was er nog een fundamenteel probleem: de validatie van het scholingsaanbod. In het wetsvoorstel is opgenomen dat de beroepsgroep dit zelf gaat doen, maar tot die tijd werd en wordt dat gedaan door een groep mensen binnen de OC. De keuzes die daar gemaakt werden leverden enkel en alleen een gemakkelijke markt op voor allerlei onduidelijke scholingsinstituutjes. Het tegendeel van waar BON voor staat. Als dat goed zou moeten komen op het moment dat de beroepsgroep die validatie zelf doet, dan moeten daarvoor heel heldere procedures worden afgesproken. Door onze ervaringen met de OC, zowel op het onderwerp lerarenregister als op het onderwerp Onderwijs2032 is duidelijk dat de OC noch de kennis, noch de wil heeft om het register op een goede manier voor elkaar te krijgen. Tekenend was de jarenlange tegenwerking om het register in een adequate ICT voorziening onder te brengen. Vandaar dat we uiteindelijk de OC hebben moeten verlaten en dat we dit lerarenregister ook afwijzen. Het wetsontwerp is nog onvoldragen, de randvoorwaarden zijn nog niet vervuld en, wellicht het belangrijkste, wij hebben geen enkel vertrouwen dat de OC daar een goed werkend register van wil maken. In zichzelf is een register niet slecht, maar in deze vorm en met deze uitvoerders hebben we er geen vertrouwen in.

Vandaar onze keuzes, de redenen waarom we de OC (mede) hebben opgericht, onze inspanningen om de sbl-competenties af te voeren, ons gevecht voor professionele ruimte voor leraren en de manier waarop het OC het lerarenregister vorm wil geven. Voeg daarbij on standpunt over Onderwijs2032 en de manier waarop de OC onder leiding van Joost Kentson de plannen van de staatssecretaris wil doordrukken, ook al is volkomen duidelijk dat leraren daar in groten getale tegen zijn, en het zal duidelijk zijn waarom we uiteindelijk zijn gestopt met de OC

• Wij zijn voor doordachte onderwijsherziening maar tegen Onderwijs 2032
• Wij zijn voor een lerarenregister van, voor en door leraren en voorzien van de juiste randvoorwaarden maar tegen het lerarenregister zoals dat nu verder door de OC wordt opgezet
• Wij vinden dat de OC iedere legitimiteit ontbeert en ontbonden moet worden maar zullen ons sterk maken voor een platform waarop leraren tegenwicht tegen door OCW gevoerd beleid en tegen de machtsposities van de sectorraden kunnen bieden. De traditionele Bonden bieden onvoldoende weerwerk en daarmee zijn we terug bij situatie van 10 jaar geleden.