Rekenkamer mag werken voor TK-onderwijscommissie

Accountant_450x200_90360_3287.jpg

Een opmerkelijk bericht in ScienceguideDe Onderwijscommissie van de Tweede Kamer krijgt mandaat om de Rekenkamer voor het lerarenbeleid van OCW de financiële kaders en doelen te laten analyseren. Dit  geschiedt vanwege “de zorg dat het extra geld voor onderwijs, oplopend tot €1,2 miljard, niet goed te volgen is.” 

Het plan om de extra investeringen vanuit OCW veel scherper en nadrukkelijker in het voortraject te laten onderzoeken en te bezien op doeltreffendheid, was enige tijd geleden al gerezen. De begrotingsrapporteurs van de Kamercommissie – Duisenberg (VVD) en Rog (CDA) – hadden aangegeven, dat dit de beste weg zou zijn om te voorkomen dat de Kamer als controleur van het (begrotings)beleid gedurig achter de feiten aanloopt. Zeker bij de grote uitgaven voor meer en betere leraren en de voorziene investeringen in HO-kwaliteit uit het studievoorschot is dit een punt van grote zorg bij de Kamerfracties.

Een tekenend voorbeeld van verdwenen geld is de 150 miljoen Euro die het kabinet heeft uitgetrokken om er voor te zorgen dat jonge leraren aan de slag konden komen of blijven. Maar anderhalf jaar later weet niemand in het onderwijsveld hoeveel docenten daar daadwerkelijk van hebben geprofiteerd (Telegraaf)

Zie ook de brief van de staatssecretaris hierover.

BON pleit al veel langer voor informatie over waar het onderwijsgeld terechtkomt. Gaat het naar onderwijs en docenten of naar management, bureaucratie, gebouwen en de commerciële kleilaag? Waar het geld terechtkomt, is nu onduidelijk en of het dan effectief is, is al evenzeer onbekend. Alle redenen om hier een einde aan te willen maken. De rekenkamer kan hier een belangrijke rol spelen en daarom zijn we blij met deze verandering.

Een werkelijke oplossing biedt het echter niet en bovendien is er het risico van vergroting van de bureaucratie. Op langere termijn is alleen het uit de lumpsum halen van de salarissen en gebouwen en het terugbrengen tot de menselijke schaal effectief. Dat heeft naast de financiële duidelijkheid nog vele andere voordelen.

10 Reacties

  1. Als het jullie interesseert,

    Als het jullie interesseert, zó denkt de minister van economische zaken over onderwijs.

     

    Brief van G.J. Kamp, minister van Economische Zaken aan de voorzitter van de Tweede Kamer, ‘borging van publieke belangen’, Directie Algemene Economische Politiek (ook), ons kenmerk AEP / 14181717, 28 november 2014.

     

    “Op het snijvlak van de publieke en private sector leveren talrijke instellingen, zoals woningcorporaties, zorginstellingen en scholen, belangrijke maatschappelijke diensten. Dagelijks voorzien zij in de noodzakelijke behoeften van miljoenen burgers; burgers die de lat, terecht, hoog leggen. Zij wensen goede huisvesting, de beste zorg en hoogwaardig onderwijs.” (p. 1 van 13)

     

    De overheid stelt kaders, belanghebbenden sturen mee, maar het zijn uiteindelijk de instellingen en de professionals die daar werkzaam zijn die de maatschappelijke diensten leveren die voor burgers zo belangrijk zijn. De overheid moet niet bang zijn om kaders te stellen; kaders zijn nodig. Tegelijkertijd moeten we ervoor waken door te schieten in een teveel aan wetten en regels. Dat is inefficiënt, ondermijnt de eigen verantwoordelijkheid en staat vernieuwing in de weg. Dat betekent: niet elk risico willen dichtregelen. Dan wordt slechts schijnzekerheid geboden. Als er moet worden ingegrepen, dient het probleem te worden aangepakt bij de bron, bij de oorzaak, en dient niet alleen het effect te worden bestreden. Zoals de Commissie Behoorlijk Bestuur ook heeft aangegeven moet ervoor worden gewaakt dat Den Haag teveel achter het stuur gaat zitten. Dit zet de motivatie onder druk van de professionals die zich dagelijks inzetten voor het welzijn van de hele bevolking. Bij de systeemverantwoordelijkheid past: regelen als het moet, terugtreden als het kan, strekt zich uit tot het stimuleren van de vitaliteit in sectoren. Teveel regels passen daar niet bij.” (p. 13 van 13)

    (Wat zijn publieke belangen in de semipublieke sector; Ordening en sturing; Toezicht en governance; Cultuur en gedrag)

    [via, zie ook Handvestgroep Publiek Verantwoorden (HPV)]

  2. @Sympatisant

    @Sympatisant

    Zoals zo vaak maakt ook Kamp geen onderscheid tussen de organisatie als geheel en de uitvoerders, artsen, leraren, politie-agenten etc. Natuurlijk moet de overheid niet op de stoel van de leraar gaan zitten, maar tot op dat (lage) niveau denkt de politiek zelden. Het Onderwijs is voor hen de besturen, of liever nog de raden van die besturen. Aangezien de werkelijke doelstellingen van raden, besturen en docenten vaak diametraal tegenover elkaar staan is dit besturingsparadigma ten principale fout, wellicht corrumperend. De overheid kan dan alleen met meer controle een poging doen om in ieder geval de papieren wereld in orde te krijgen. Met de werkelijkeid heeft dat allemaal bitter weinig te maken. De inzet van de rekenkamer hier is daar een treffend voorbeeld van. De politiek heeft het afgedekt en men kan over tot de orde van de dag. Een fundamentele discussie over de gevolgen van de veranderde onderwijsaansturing van de laatste 20 jaar wordt hiermee uit de weg gegaan, Het zal mijn tijd welk uitdienen, geldt voor bijna iedere politicus.

    De enkele uitzondering krijgt nauwelijks een poot aan de grond, niet in de oppositie, maar ook niet in een mogelijke coalitie zoals Plasterk zo duidelijk aantoonde.

  3. @ 1_1-2010

    @ 1_1-2010

    Het is inderdaad een valse tegenstelling: overheid (inclusief 'meesturende belanghebbenden' – sturen? door wie?) tov instellingen en professionals. In de praktijk zijn de 'professionals' uitvoerders van zowel (verkapt) overheids- als instellingsbeleid. De macht van de 'professionals' is gebroken. Hieraan hebben de vakbonden even hard meegewerkt. Men heeft even niet opgelet toen narcisme en maakbaarheidsidealen om voorrang streden. Onderwijs op het 'snijvlak tussen publieke en private sector' betreft een systeem-schijnconstructie, want de belastinggelden vloeien meer dan rijkelijk één kant op naar instellingen en (commerciele) actoren. Ieder jaar 'er moet meer geld naar onderwijs' als symboolpolitiek (denk aan het Glazen Huis van 3FM). Nog droeviger word ik, als ik zie dat de plannen op lange termijn er waarschijnlijk uit bestaan onderwijs steeds meer te 'outsourcen' (TTIP wordt wellicht op dat gebied afgeschoten?! Bij GATS, daaropvolgende EU-Dienstenrichtlijn nog gelukt; de overheids-'spinfluence' – '21st century skills' en andere krompraat – stemt mij nu niet vrolijk; de Nederlandse burger moet het van de maatschappelijke lobby van andere EU-landen hebben). Zie het als in de zorg, de bureaucratie wordt op afstand gezet, zodat er zowel controle op het ministerie, als instellingen, als zorgverzekeraars moet bestaan, waar de zorgverzekeraars het best georganiseerd zijn. Leve de technocratie, en het rondpompen van gelden. De papieren werkelijkheid wint altijd. Nederland wordt langzaam geheel leeggezogen. 'Worst of both worlds': hoge belastingdruk én rekeningen voor de verleende diensten. Leve het communisme/DDR, of zo u wil, corporatisme/fascisme, dan wel grote kapitalisme (alle met hetzelfde resultaat voor de burger: geen vrijheid, geen vrije besteding van gelden, geen democratie). Alle wegen leiden naar Brussel? (en vandaaruit naar .. vul maar in). Ik klamp me vast aan de kerstgedachte. 😉

  4. ik lees herhaaldelijk op deze

    ik lees herhaaldelijk op deze website dat de nieuwe leraren onder de maar zijn. Vaak beheersen leraren in het secundair onderwijs hun leervak niet op voldoende hoog niveau. De nieuwe onderwijzers (leraren voor de basisschool) hebben weinig algemene ontwikkeling en kunnen vaak nauwelijks rekenen. Als dat klopt mogen we blij zijn als zoveel jonge leraren niet aangesteld zijn. Ze zouden 40 jaar lang niet met goed fatsoen ontslagen kunnen worden en de mogelijkheid goed onderwijs van de grond te krijgen zou zo dus ook lang geblokkeerd zijn. 

  5. Wat verstaat Sympathisant

    Wat verstaat Sympathisant onder het outsourcen van onderwijs en welk bedreiging bespeurt hij daarbij vanuit het Transatlantische Partnerschap voor Handel en Investering (TTIP)? Wat in het onderwijs is niet branche-eigen en wie zou er beslissen over het outsoursen ervan, de schoolbesturen of de overheid? Zonder dat te weten kan ik er geen oordeel over hebben. Ik zou het mooi vinden als de overheid zich ertoe zou beperken vast te leggen wat leerlingen na het volgen van een bepaalde opleiding moeten kennen en kunnen en de verantwoording op zich zou nemen voor het afnemen van centrale examens waarmee dat moest worden vastgelegd. Zoals dat oorspronkelijk was bij de MO- en LO-bevoegdheid. Er kan dan een grote variatie van kleine leerinstituten met eigen kenmerken ontstaan en de scholenconglomeraten zouden verdwijnen. Vooropgesteld natuurlijk dat ouders geld of vouchers van de overheid zouden krijgen om schoolgeld te betalen. De premammouthale eindexameneisen zouden daarvoor direct nieuw leven ingeblazen kunnen worden. Zouden dan de huidige schoolbesturen met behulp van TTIP dat kunnen tegenhouden omdat door ingrijpen van de overheid de onderwijsmarkt veranderd is?

  6. @malmaison. Wat ik bedoel te

    @malmaison. Wat ik bedoel te zeggen is, dat de zogeheten 'terugtredende overheid' (terwijl zowel de belastingen als de bijdragen voor verleende publieke diensten stijgen) als een Titanic doorvaart op dezelfde route. De 'mindset' van de overheid lijkt te zijn publieke dienstverlening zoveel mogelijk op afstand van de overheid te zetten, omdat marktwerking een panacee voor alle bureaucratische problemen zou zijn. De lokzang is 'meer democratie en keuzevrijheid' terwijl via de achterdeur van informele EU-afspraken, overijverige ambtenaren, beleidzoekende instellingen, en een onafgebroken lobby van partijen die naar onderwijsgelden hengelen, het tegendeel wordt bereikt.

    De hiervoor aangehaalde kamerbrief van de minister van Economische Zaken (!; geen OCW) waarin hij spreekt over het onderwijs als onderdeel uitmakend van de semipublieke sector ('op het snijvlak van de publieke en private sector') baart mij zorgen. Ik meen een bevestiging te vinden van mijn vermoeden dat de Titanic nog wel even zo doorvaart richting klip. De berichten van de EU, ERT, en grote ICT-bedrijven gebruiken dezelfde taal, spins, en propaganda, en proberen via 'hippe groepen in de samenleving' hun agenda een breder draagvlak te geven. Denk aan '21st century skills'. Opmerkelijk is dat men door de knieen gaat voor inspraak van kinderen (waardoor men aangeeft valse ketelmuziek te spelen).

    Op dit moment zijn onderhandelingen gaande tussen de VS en de EU over het creëren van een transatlantisch 'level playing field' (TTIP en TiSA) voor 800 miljoen mensen. Bij de mondiale onderhandelingen voor GATT en GATS (diensten) zijn belangenbehartigers indertijd erin geslaagd het onderwijs niet onder private dienstverlening te laten vallen (dwz ervan uit te sluiten). Zoals wellicht bij u bekend, verwacht men dat bij de huidige uit te onderhandelen internationale verdragen (waaraan Nederland vanwege het EU-lidmaatschap en artikel 94 Grondwet automatisch gebonden zal zijn), dat private instellingen overheden mogen aanspreken op maatregelen welke ten detrimente van de belangen van die private instellingen uitwerken. Dit zal de kwaliteitsbewaking van de overheid niet ten goede komen. Het is afwachten wat het wordt, en dan is het waarschijnlijk te laat voor inspraak.

    Indien de overheid zich in het geheel van de (hogere) onderwijsmarkt terug zou trekken – hetgeen ik overigens niet zie gebeuren, alhoewel de tekenen erop lijken te wijzen dat de overheid haar primaire taak ziet als kritiekloze EU-uitvoerder, en belastingheffer namens de semipublieke sector en de controle over deze sector heeft verloren (dan wel aan corruptie ten onder heeft laten gaan), zullen er nieuwe instanties worden opgericht die de kwaliteit van de onderwijsinstellingen meten. Een variant op 'publish or perish' voor leraren? Het aantal 'tablets' dat hij aan zijn leerlingen weet te slijten? Het met goed gevolg behalen van een 'coding'-certificaat? Het verstrekken van zoveel mogelijk diploma's aan een zo groot mogelijke verscheidenheid van leerlingen (passend onderwijs)? Zeg het maar.

    Welke technocratische oplossing volgt er op het uitbesteden van publieke dienstverlening? De bureaucratie kan verstikkender zijn dan in de situatie ervoor, zeker in sectoren waar marktwerking een vreemde eend in de bijt is. Publiek-privaat verhoogt de kans op corruptie als de regels niet keihard zijn, en transparantie in belangenbehartiging bestaat (bijna onmogelijk). Zou een 'voucher'-systeem een middenweg hierin zijn? Hiervoor kun je onderzoek doen naar landen waar voor deze oplossing is gekozen. Klein maar fijn?

    Teruggaan naar de situatie van vóór de Mammoetwet is natuurlijk het meest verleidelijk, toen er nog een Nederlands Genootschap van Leraren (helaas opgegaan in de politiek bedrijvende AOb) bestond. Met de huidige belabberde opleidingen kost het een paar generaties voordat het NGL zal kunnen herrijzen. Er zal wel een ander technocratisch instrument voor in de plaats komen, die waarschijnlijk als zweep voor de leraar door de instellingen kan worden gebruikt. De leraar is doodverklaard, en u kunt op de begraafplaats zijn beeldtenis zien.

    En zo zijn we weer terug bij de Titanic en de corrupte bemanning ervan (verontschuldiging: idealistische bemanning met maakbaarheidsidealen zolang hun beleidsperiode voortduurt). De bedrijfslobby heeft de meeste duurzaamheid. Duurzaamheid is in de mode, dus dat komt mooi uit. Ik had het niet cynischer kunnen zeggen. 😉

  7. Bij ‘privaat’ moet je

    Bij 'privaat' moet je opletten wie er met het – op dit moment veelal publiek opgebrachte; in de toekomst particuliere? – geld vandoor rent. Vanwege bijkomende kosten en belastingen daarover zal de marktwerking niet altijd tot lagere prijzen voor de dienstverlening leiden. Op zich klinkt 'marktwerking' goed mits het belang van ouders en leerlingen, en niet de staats- en bedrijfsmacht, primair in het vizier blijft. Helaas ben ik niet zo optimistisch hierover. We leven in een 'socialistisch-liberale' hel – ook wel democratie geheten 😉 – die EU heet. Het maakt niet uit op welke partij je stemt, de soevereiniteit over ons geld is een tijd geleden -stilletjes- overgedragen. Pluk de dag, en prettige feestdagen.

  8. Het is dus de overheid die

    Het is dus de overheid die outsourced (omdat ze denkt dat “de markt” het beter kan doen) en de gevolgen daarvan zijn tegen de door haar geponeerde verwachtingen in katastrophaal. .Op een echt  vrije markt wordt de keuze voor de consument geoptimaliseerd en worden niches snel gevuld. Als ouders als consumenten van onderwijs beschouwd worden is dat idee van een vrije onderwijsmarkt fout want er valt door het beleid van de overheid en/of de raden van schoolbesturen door de ouders vrijwel niets te kiezen (behalve zo nu en dan kralen en spiegeltjes). De overheid liegt en bedriegt en komt er mee weg en de politici maken van onderwijs een rijk jachtgebied voor lucratieve-baantjes-jagers. De Europese abtenaren schrijven hun koeraan (quoran) en het wemelt van onderwijsprofeten.

    Ik zag toevallig op El Jazeera een uitzending over Mexicaanse Olie. De Nafta heeft er in Mexico voor gezorgd dat de armen (vooral de inboorlingen) nog armer werden en de rijken (de afstammelingen van de Spanjaarden) steeds rijker werden. De campesinos kregen met hun citrusvruchten geen vrije toegang tot de Amerikaanse markt, kwamen in steeds grotere misère en werden zo een gemakkelijke prooi voor de lustig aanfrackende Amerikaanse Oliecompagnieën. Milieuschade wordt niet hersteld of vergoed. Nadat wij overgeleverd zijn aan de Europese technokraten moeten onze politici ons niet ook nog eens in handen van de Amerikaanse industrie drijven, dus geen TTIP!

    De hele samenleving is mede door de reclameboodschappen bezig te infantiliseren. Dan hoef je ook niet verbaast te zijn dat men kinderen inspraak wil geven. Wel verdacht want hun ouders krijgen steeds minder te vertellen. Nu het officiële streven is om 50% van de bevolking een diploma Hoger Onderwijs te geven lopen er te veel volwassenen rond die van toeten noch blazen weten maar wel graag een deuntje willen meeblazen en rondtoeteren dat ze deskundig zijn.

    In een ideaal geval zouden leraren geen diploma’s hoeven te hebben die hen bevoegdheid voor de betreffende discipline geeft. Het gaat er om dat een leraar als overdrager van kennis en inzicht moet voldoen. Liever een bekwame onbevoegde leraar dan een bevoegde onbekwame leraar. In de praktijk kan men waarschijnlijk het beste de nadruk op bevoegdheid leggen. Bevoegdheid zou bekwaamheid moeten impliceren.

    Met een vouchersysteem zouden ouderrechten gemaximaliseerd kunnen worden. Op een echt vrije markt zouden de huidige schoolbesturen uit de markt gedrukt worden. Kleine, gespecialiseerde scholen (Zelfstandige Gymnasia, zelfstandige Athenaea (VWO-scholen zonder klassieke talen), zelfstandige HAVO’s, zelfstandige MAVO’s en Ambachtsscholen kunnen betere leraren betalen omdat de overheadkosten lager zijn. Dat is een belangrijke troef als het vervolgonderwijs toelatingsexamens en voortgangsexamens die het huidige eindexamen moeten vervangen zouden afnemen. De scholen voor secundair onderwijs mogen geen slagerijen zijn waarvan de slager zelf zijn vlees keurt. De keuzemogelijkheden voor de te examineren vakken moeten vergroot worden maar niet elk profiel geeft recht op elke studie en op toelating tot elke universiteit.

    Een vouchersysteem voor het secundair onderwijs te gebruiken in een volkomen vrije “markt” is dus te prefereren. Maar terug naar de praemammoetwettijd is ook een goede oplossing. In beide gevallen moet er een boven het abstractieniveau van het huidige VWO-onderwijs uitstijgend VWO+ programma komen voor goede VWO-leerlingen (IQ > 125).

  9. Twee belangrijke zaken,

    Twee belangrijke zaken, sympathisant, zijn in jouw bijdrage 24 dec 2014 14:24 uur buiten beeld gebleven:

    Wie bepaalt wat het belang van een bepaald kind is? Het's (= zijn of haar) ouders of de staat. Ik vind dat mijn kind in een intellectuele ambiance moet schoolgaan en op school hoge eisen op cognitief gebied moeten worden gesteld maar socialisten menen dat een school een bijdrage moet leveren aan de integratie van de leerlingen in een pluriforme samenleving en op school sociale vaardigheden moeten worden aangeleerd. Mag de zienswijze van de ouders doorslaggevend zijn of juist de politieke kleur van een regering? Daarnaast is de staat ook in enige mate verantwoordelijk voor het welzijn van zijn burgers. En natuurlijk voor de veiligheid en recht, voor de taken van de nachtwakersstaat. Een hoge opleiding van de bevolking is nodig om haar welvaart te behouden en in elk geval kan de overheid vanuit dit gezichtspunt eisen stellen aan het onderwijs en vervullen kinderen door naar school te gaan een soort dienstplicht! De overheid heeft dus in het onderwijs een dubbele rol: onderwijs moet het belang van het kind dienen (elk kind moet onderwijs kunnen volgen dat in overeenstemming is met zijn capaciteiten en belangstelling) en onderwijs moet het belang van de maatschappij dienen.

    Veranderingen in het onderwijs hadden vooraf gegaan moeten worden door een discussie over van wie en voor wie het onderwijs moet zijn en linkse partijen zagen onderwijs vooral als een middel om een “rechtvaardiger” maatschappij te krijgen. “Den Haag” is voor de Nederlandse ouders hetzelfde geworden als “Brussel” voor de Europese staten: een niets ontziende dwingeland en brokkenmaker.

  10. Soms is wel te volgen hoe

    Soms is wel te volgen hoe verkeerd extra geld terecht komt. De organisatie van IMO2011 genereerde veel sympathie, the usual suspects deden niet mee, maar profiteerden wel, dankzij de platvormen:

    www.beteronderwijsnederland.nl/content/slo

    Of dat iets met links-rechts te maken heeft laat me koud. Pervers is het wel.

Reacties zijn gesloten.