Bullsh!t Management door Jos Verveen

Een tijdje geleden alweer is ons gevraagd een recensie te schrijven van Bullsh!t management door drs. Jos Verveen. Door omstandigheden was dat er tot nu toe niet van gekomen en dat is jammer, want het boek is het zeer waard om gelezen te worden. Verveen vertelt het verhaal van de opkomst van het management als "wetenschap" en beroep. Nu ben ik geen kenner van managementstheorieën, maar wat Verveen schrijft is uiterst herkenbaar voor iedereen die in het onderwijs werkt. Verveen maakt gehakt van de theorie en praktijk van de manager, te beginnen met de uitvinder van de organisatiewetenschappen F.W. Taylor (1856-1915) tot nu aan toe (Google op Nelson Mandela en je krijgt 40 miljoen hits, Googel op Hitler en je krijgt 137 miljoen hits, maar Google op management en je krijgt 3 miljard hits).

Taylor heeft bij de empirische onderbouwing van zijn theorie met data gerommeld en in de hele geschiedenis van de organisatioetheorie is nergens aangetoond dat een onderscheid maken in denkers en doeners (het idee van Taylor en zijn opvolgers) ook maar ergens tot betere resultaten leidt, laat staan dat het de extra kosten van een managementlaag terugverdient.  Overigens is die tweedeling later een driedeling geworden. Het bouwwerk is opgehoogd met strategische denkers. Verveen  meent dat nergens is aangetoond dat een afzonderlijk management dus uberhaupt zinvol of noodzakelijk is, laat staat dat een van de vele elkaar in sneltreintempo opvolgende managementstheorieën "de" waarheid zou zijn.

Een andere scherpe opmerking is dat het uitgangspunt van de organisatietheorie altijd efficiency is, terwijl er voor het bestaan van een organisatie of een bedrijf wellicht hele ander drijfveren zouden kunnen zijn: brood op de plank voor de werkenden, maatschappelijk nuttig zijn etc.

Kortom: Verveen maakt de titel van zijn boek meer dan waar. Nu ben ik zoals gezegd geen kenner van de organisatiekunde, maar de parallellen met veel onderwijskundige theorieën zijn evident. Ook daar is het hele sociaal constructivisme ooit begonnen met een artikel van Dale (de leerpiramide) dat niet empirisch was onderbouwd en dat sindsdien frauduleus geciteerd wordt in allerlei onderwijskundige geschriften. En net als dat het bij de organisatiewetenschapper kennelijk onbekend is dat empirische onderbouwing volkomen ontbreekt, is dat bij onderwijskundigen vaak ook zo. Ook nu nog hoor ik mensen Dale "citeren" alsof het waar was in plaats van fraude.

Verveen pleit voor een terugkeer naar de essentie van de organisatie: schoenmaker blijf bij je leest. In deze tijd van onderwijsbesturen met derivaten en enorme bouwschulden, met leuk klinkende, maar nooit empirisch onderzochte onderwijstheorieën is dat een pleidooi dat vertaald naar de onderwijswereld erg dicht staat bij wat BON al jaren verkondigt.

Het boek is een absolute aanrader en ik zou nog pagina's vol kunnen schrijven met wat Verveen beschrijft, maar beter is het zelf te lezen.

Academic Service 

ISBN: 978 90 5261 847 0

Kijk op youtube