Dit bericht is een vervolg op ‘Newton had het mis’ van 28 april jongstleden.
Na een diepgaander bestudering van het daar al besproken ‘nieuwe’ natuurkunde eindexamenprogramma is mijn ongerustheid alleen maar toegenomen. Dat er complete onderwerpen overboord gekieperd worden is schandalig, maar eigenlijk nog niet eens het gevaarlijkste.
Het gif zit hem in de gekozen context-benadering. Daardoor zal er hetzelfde gaan gebeuren als wat er bij wiskunde en het rekenen is gebeurd. Het realistisch rekenen en de context-benadering hebben de rekenvaardigheid en het gevoel voor abstractie voor jaren aangetast; de context-benadering zal ook het schoolvak natuurkunde verwoesten.
Van oudsher is natuurkunde ingedeeld in onderdelen als mechanica, electromagnetisme, warmteleer etc. Deze onderdelen volgen de logische vakindeling; die vakindeling maakt het mogelijk het vak samenhangend en logisch te behandelen.
Wat de contextmensen willen is die indeling afbreken en vervangen door een indeling in modieuze, politiek-correcte contexten zoals Informatie, Communicatie en Wisselwerking.
De werking van een luidspreker behandel je dan niet meer bij electromagnetisme, maar in de context ‘communicatie’. Het is toch zeker communicatie? Het Dopplereffect behandel je niet meer bij Trillingen en Golven, nee dat hoort thuis bij ‘Aarde en Heelal’, want de kleur van sterren verandert door Dopplerverschuiving. De slinger behandel je niet bij Trillingen en Golven, nee, die hoort thuis in de context ‘Beweging’. Een slinger beweegt toch, of niet soms? Het effect hiervan is dat alle natuurkundige verschijnselen over drie of vier contexten verspreid worden. Nogal wiedes, want wanneer je zoekt vind je bij elk onderwerp wel honderd contexten. Dat is nu juist de kracht van het vak: snappen dat een rondgeslingerde steen aan een touwtje overeenkomt met de zon die de aarde aantrekt. Die samenhang wordt dus moedwillig verstoord.
Wat gaan de uitgevers doen? Die gaan natuurlijk die nieuwe indeling volgen, want dan kunnen ze weer nieuwe versies van hun methode uitbrengen. En zo komt de oprechte docent met kennis van zaken in een onmogelijk parket. Moet hij nu zelf een boek gaan schrijven? De nieuwbakken docent daarentegen weet niet beter of het hoort zo op die rare scholen voor HAVO en VWO. Ja, zelf heeft hij het anders geleerd, maar er zal vast wel een reden voor zijn….
De volgende stap is, dat door die fragmentatie van onderwerpen de onderwerpen zelf zullen bezwijken. Er is namelijk helemaal geen ruimte om bv. een compleet gebied als Trillingen en Golven binnen één context (bv. de mobiele telefoon) even mee te pakken. We moeten namelijk ook nog even de Electriciteitsleer behandelen, want een mobieltje werkt op batterijen. Oh, batterijen! Dan moeten we ook nog snel even wat fysische chemie gaan behandelen. Het resultaat zal zijn dat die onderwerpen feitelijk gewoon NIET behandeld zullen worden, omdat er niet meer ruimte is dan bij een uitzending van Discovery Channel: tekstueel aanstippen zonder het echt te behandelen.
Wat ook zeer verwoestend zal werken is het toekomstige onderscheid tussen een formule kwalitatief en kwantitatief gebruiken. Kunt u het zich voorstellen? Ik wel; wanneer een leerling te stom is om een formule om te schrijven of in te vullen, dan kan hij er altijd nog een beetje vaag omheen leuteren. E = m·c² , u weet wel, net zoals in de Libelle. Kwalitatief gebruiken, my ass!
De gebeurtenissen zullen precies het scenario volgen zoals dat bij wiskunde de laatste 25 jaar is gegaan. Een ketting van voldongen feiten waarbij de verbijsterde docent het nakijken heeft.
Hoewel er ook zó al vele onderwerpen uit het examenprogramma worden geschrapt (en vervangen door geleuter wat je thuis ook kunt horen) zal er door dit mechanisme nog veel en veel meer verdwijnen dan op het eerste gezicht lijkt. Vraag maar aan de wiskundigen hoe dat in de praktijk gaat. Het voorlopige eindstation bij wiskunde is dat men nu op de TU moet uitleggen wat een sinus is. Bij natuurkunde zullen ze voor verbijsterde eerstejaars ballonnen moeten gaan opblazen om de algemene gaswet uit te leggen (het onderwerp ‘druk’ is in zijn geheel geschrapt).
Het is toepasselijk om hier Neil Armstrongs (context ‘Aarde en Heelal’) uitspraak te parafraseren: ‘Een kleine stap in de carrière van enkelen, maar een enorme sprong achterwaarts voor de wetenschap’.
Het wordt hoog tijd om eens na te gaan denken wat we kunnen doen om dit grote onheil te keren. Wanneer u suggesties heeft welke instanties of personen er benaderd kunnen worden om ze op dit gevaar te wijzen hoor ik dat graag, hetzij via het Forum, hetzij via de prive-mail.
Re: NiNa
Bernard, ik ben zelf geen natuurkundige (ik vind het tot een bepaalde hoogte interessant maar daarna echt te moeilijk – ik heb er het brein niet voor), maar ik probleer even mee te denken, want de kant die het opgaat is overduidelijk foute boel; voor mij is het sowieso niet te bevatten dat zelfs de betavakken zo omlaag kunnen worden gehaald, om over innovatie en kenniseconomie nog maar te zwijgen.
Een paar vragen, om grip op deze problematiek te krijgen, want het speelt natuurlijk uiteindelijk bij elk vak:
– Wie bepaalt op dit moment wat de inhoud van het vak in het VO is?
– Wie bepaalt de stofomschrijving van het eindexamen?
– Wat is de rol van de vakvereniging?
– Heeft het zin en is het mogelijk om zo nodig een concurrerende vakvereniging op te richten?
Antwoorden Em70
Minister Van der Hoeven heeft, na lobby-activiteiten van enkele belanghebbenden, een commissie Nieuwe Natuurkunde ingesteld om nieuwe exameneisen op te stellen. Daarbij is geen reden gegeven. Die is er niet, was er niet en die hoefde vd Hoeven ook niet te geven. Deze commissie is nu bezig om die eisen te formuleren. Dat wordt dus ook de stofomschrijving van het eindexamen.
De boekenuitgevers zullen voor een belangrijk deel bepalen hoe dat in de praktijk vorm krijgt. Aan de kaalslag kunnen ze echter niets veranderen, tenzij ze de indeling van de exameneisen volkomen negeren. Dat zullen ze niet doen omdat ze dan hun boeken niet hoeven te wijzigen, maar alleen maar hoeven te zeggen: ‘hoofdstuk 6 t/m 10 mag je voortaan overslaan’.
Onze vakvereniging NVON is nogal slaperig en wordt voor een groot deel bevolkt door mensen die eigen winkeltjes draaiiende hebben te houden. De kruidenier in het Zeeland van 1952 had ook wel wat anders aan zijn hoofd dan de hoogte van de dijken. Een deel van mijn collega’s vindt die niveaudaling ook helemaal niet zo erg, zolang hun salaris maar binnenkomt.
Met deze gigantische kaalslag zou dat echter wel eens kunnen veranderen. Ook nu zijn er al kritische geluiden te bespeuren.
Het oprichten van een concurrerende vakvereniging lijkt me vooralsnog voorbarig.
NiNa
Nou Bernard, het wordt kiezen: accepteren, vechten of vluchten.
Maar je vraag was dus eigenlijk: “Hoe zouden we kunnen vechten?”
Via de vakverenigingen gaat het dus niet lukken. De mijne (de KNAG) is hetzelfde verhaal: ze zijn weinig kritisch (“conclusie: de docenten en hun leerlingen vonden het werken met digitale kaarten leuk en goed te doen”) en een tijdje terug liep de voorzitter daarvan zelfs over naar de VO-raad; dat zegt genoeg; voor mij weer een bevestiging waarom ik nooit lid was geworden.
Enkele “vecht”-suggesties:
– Een artikel in de krant;
– Binnen je vakvereniging een oproep doen voor een groep die zich “Beter Natuurkunde-onderwijs Nederland” zal gaan noemen; jij gaat die groep aanvoeren;
– Met deze groep van pakweg vijftig á honderd docenten (ben ik optimistisch?) ludieke acties gaan doen.
Bijvoorbeeld: jullie bestormen op de dag van de leraar de Duitse ambassade, klimmen over de hekken, en gaan daar drie dagen kamperen. Waarom? Om asiel aan te vragen bij Merkel; is zij van huis uit immers geen natuurkundige? Hang een groot spandoek van BON over het hek. Andere mogelijke landen: Japan, India, Singapore, China, Finland en Zweden, oftewel: landen waar natuurkunde wordt gewaardeerd in plaats van onderdrukt.
De wangetjes van Balkenende met zijn Europese ambities kleuren schaamroder dan de huiskleur van de SP, en historica, 1945 (ik ben nog niet aan je nieuwe naam gewend) en ik komen natuurlijk broodjes en drinken brengen.
Ik heb ook nog gedacht aan het erbij betrekken van hoge bestuurders van bedrijven als Philips en DSM, maar daar hoef je waarschijnlijk geen steun van te verwachten; die halen hun hoogopgeleide mensen waarschijnlijk net zo makkelijk uit het buitenland, of verplaatsen hun onderzoeksactiviteiten daarheen.
Zoek contact met natuurlijke bondgenoten
De natuurlijke bondgenoten van de schoolfysici zijn de universitaire docenten van technische hogescholen en natuurwetenschappelijke afdelingen van de universiteiten. Misschien zelfs de besturen van die universiteiten. Die zijn in elk geval geïnteresseerd in grote aantallen uitstromers en die krijg je niet als de instromers wegblijven omdat het VWO ze niet goed voorbereidt of het niveau van de bèta-studenten op de universiteiten zakt omdat de studenten met een gebrekkige vooropleiding binnenstromen.. Ik herinner mij dat de eerste studenten van de nominaal 4 jaar geworden universitaire opleiding voor geoloog geen baan in het buitenland konden krijgen omdat de internationale concerns vonden dat ze voor hun werk niet goed genoeg voorbereid waren.
Seger Weehuizen
mening dsm philips nina ??
Het lijkt me zeer nuttig dat BON bedrijven als DSM en Philips vraagt naar hun mening over NiNa.
Re: mening DSM, Philips
Het kan geen kwaad om technologiegerichte multinationals om hun mening te vragen, maar verwacht er niet te veel van. Ergens een mening over hebben, is nog niet hetzelfde als je ergens voor in willen zetten.
Ze hebben namelijk vast ook een mening over het makkelijk uit het buitenland kunnen halen van (bèta-)talent (onlangs nog vergemakkelijkt) en over de hoogte van de winstbelasting. Als voor multinationals goed onderwijs een hoge prioriteit had, hadden ze al in een veel eerder stadium een stokje voor de achteruitgang van het Nederlandse onderwijs gestoken.
Misschien is het interessant om het voor te leggen aan het door Balkenende zelf aangevoerde innovatieplatform. Of de veranderingen in het natuurkunde-onderwijs volgens de deelnemers aan dit platform een beetje past bij waar het heenmoet met Nederland.
Is er vrije ruimte?
Geachte Bernard Wijntuin,
1. U noemde even de mogelijkheid om zelf boeken te schrijven Mag dat? In veel landen mogen alleen door een overheidscommissie goedgekeurde boeken gebruikt worden. Door zelf een boek te schrijven kun je misschien andere accenten leggen.
2. Stelt de examenstof het minimum voor of is er ook nog een deel van het totale pensum leerstof dat de school kan kiezen? Er zijn immers ook schoolexamina.
3. Het weglaten van een stuk leerstof kan bij de daarop volgende hoofdstukken uitwerking hebben op de diepgang die men kan bereiken en de variatiemogelijheden van toetsvragen. Ook zondede flauwekul van contextuele benadering. Hoe geringer het pensum is des te oppervlakkiger moet het vak blijven.
4. Men kan natuurlijk een kettingbrief starten. Je stuurt een e-mail naar de afdeling bovenbouw Havo en/of VWOvan een school die minstens één van beiden heeft en verzoekt die afdeling of leraren van die afdeling om
1. zich achter het protest te scharen.
2. De mail onmiddelijk door te sturen naar de alfabetisch gezien volgende school in dezelfde stad en wanneer dat niet mogelijk is naar de alfabetisch eerstkomende school van de alfabetisch volgende stad.
3. U te verwittigen van de ontvangst en het doorsturen van de mail.
met vriendelijke groet,
Seger Weehuizen
Inzake schoolexamen
Inderdaad heeft de school de vrijheid om voor het schoolexamen wat extra’s te vragen. Hoewel ik eigenlijk tegen het instituut schoolexamen ben is dit een geluk bij een ongeluk. Daarmee kan je echter het grootschalig schrappen en onlogisch herindelen maar beperkt tegengaan. Wanneer je natuurkunde op de logische manier wilt behandelen moet je die NiNa indeling compleet negeren en dat kan alleen met dan ‘verouderde’ natuurkundeboeken. Dat kan een paar jaar lukken; daarna levert de uitgever ze niet meer of komen de zorgzame ouders van een leerling in het geweer tegen het ’te zware’ programma (dat bovendien niet goed op het Centraal Examen voorbereidt, en daarin hebben ze dan nog gelijk ook) en dan is het voorbij.
Resteert de mogelijkheid om zelf een methode te schrijven die de kool en de geit spaart. Ik zie mijzelf die prestatie niet naast mijn normale werk leveren. Daarnaast is het geen leuk werk om een uitgeklede methode te moeten schrijven: je wordt een soort burgemeester in oorlogstijd. Bovendien, juist vanwege het modieuze karakter van deze vernieuwling is niet te verwachten dat je dan een boek voor de lange termijn schrijft. Geen aantrekkelijke klus dus.
Overigens bedankt voor al uw suggesties, ook via de e-mail.
De winkeltjes van de NVON
Wijntuin schrijft: Onze vakvereniging NVON is nogal slaperig en wordt voor een groot deel bevolkt door mensen die eigen winkeltjes draaiiende hebben te houden.
Volgens mij wordt een vereniging bevolkt door leden (in dit geval meer dan 3000). En dat zouden dan wel heel veel winkeltjes moeten zijn. Kunt u er eens 2000 noemen ?
Slapende leden
Bij de meeste verenigingen is het overgrote deel van de leden slapend: ze betalen uit nostalgie of een soort plichtsbesef contributie en dat is het dan. De meeste verenigingen hebben slechts een handvol actieve leden. En bij vakverenigingen van leraren zijn dat meestal mensen met een eigen winkeltje (een onderwijsadviesbureau of iets dergelijks). De actieve leden van een vakvereniging zijn meestal geen goede afspiegeling van de beroepsgroep.
Handvol
“Handvol” is ongelijk aan “groot deel”. En daar reageerde ik op. En vervolgens krijg je *dit*.
Een groot deel
Een groot deel van een handvol is nog steeds een handvol. Ik neem aan dat Bernard op de actieve leden doelde.
De goede verstaander
Ja natuurlijk.
Vechten tegen de bierkaai?
Bernard, je kunt ook de houding aannemen van de Franse vorst die de zondvloed over zijn daden afriep. De nitwits en vernieuwlers die het vak natuurkunde de vernieling in helpen maken deel uit van een congsi die elkaar napraat en bevestigd.
Toen de Duitsers Rotterdam bombardeerden is het mogelijk gebleken om de huidige stad te herbouwen. Na de kaalslag van de NiNa-nitwits ontstaat hopelijk de ruimte voor restauratie. Bewaar je gram voor het kleinste vertrek in je huis en probeer je eigen taakopvatting zo goed mogelijk overeind te houden. Ik denk dat de omslag in het onderwijs niet van binnenuit zal komen maar door de afnemers van onze leerlingen en studenten moet worden afgedwongen. En het luiden van de klokken is daar een onderdeel van. De incompetentie in het onderwijs is tot ziekmakende hoogte gestegen.
Sprekende meerderheid
U weet misschien dat ik in die gebombardeerde stad woon. De littekens zijn nog altijd te zien in de soms wanstaltige herbouw en een niet kloppend stratenplan. Dus op zich is Rotterdam niet zo’n bemoedigende vergelijking.
U heeft het terecht over een kongsi van onderwijsvernielers, die zich van de gewone leraar onderscheiden door een teveel aan tijd en ambitie en een tekort aan rust en overzicht. Dat geeft hen absoluut niet het recht om te bepalen dat het schoolvak natuurkunde een vorm moet krijgen die een radicale breuk betekent met een evenwichtige en natuurlijk gegroeide traditie: de indeling van het schoolvak volgt de wetenschappelijke indeling van het vak. De wetenschap probeert nu juist zicht te krijgen op verschijnselen door ze los te koppelen van hun context (zoiets heet een laboratorium-situatie en die is nu juist om die reden verzonnen) en nu gaan we het op school precies weer andersom doen: precies verkeerd dus.
En deze minderheid zou aan de meerderheid kunnen voorschrijven om het voortaan maar fout te doen? Wat is dat voor een meerderheid, die zo over zich laat lopen? Een volk dat voor tirannen zwicht! (Excuseert u mij de gezwollen retoriek, maar ik ben zojuist paars aangelopen).
Discussie starten
Bernard, zullen we een (echte) discussie starten op de NVON site ? Dit is de URL: *forum natuurkunde*. Je moet wel inloggen.
Ik heb me er over verbaasd, dat er zo weinig discussie is geweest. Blijkbaar is iedereen druk met de dagelijkse beslommeringen. Hubert Biezeveld doet ook zijn best: *www.stevin.info/*
denigrerende term “echte discussie”
Ik maak bezwaar tegen je suggestie dat over dit onderwerp op dit forum kennelijk geen “echte” discussie is gestart. Dat vind ik nodeloos denigrerend en doet geen recht aan de zorg en de kennis van de forumleden en van BON over onderwijs.
Vanzelfsprekend is het uitstekend hier ook elders over te discussieren, zeker bij de vakvereniging.
Bezwaar ? Minderwaardigheids complex ? Lange tenen ?
Het ging mij om de discussie op de NVON-site, waar ook een forum aanwezig is, en waar maar geen echte discussie wil komen over NiNa, ondanks een enkele poging. Dus je bezwaar is echt misplaatst. Echt wel.
*Adios*
Geen complex, kennelijk verkeerde interpretatie
Ik had dje opmerkingen anders geinterpreteerd. Duidelijik is dat je dat niet zo had bedoeld en dus is mijn bezwaar weggenomen.
Goed idee
Dat is een goed idee, al begrijpt u dat wat mij betreft het stadium actievoeren dichterbij ligt dan discussiëren. Wat mij betreft is zo’n discussie alleen maar een beginnetje. Ik ben lid van deze vereniging geworden, niet omdat ik geloofde dat er toch wel goede elementen in het Nieuwe Leren zaten, dat Tineke Netelenbos bij nader inzien ook wel een beetje gelijk had en dat die competenties toch ook wel eens handig kunnen zijn. Nee, ik ben lid van deze vereniging omdat men mij mijn vak heeft afgenomen en omdat ik dat terug wil. Precies dat gebeurt nu met natuurkunde. Ons vak wordt ons ontstolen terwijl we er bij staan.