Hersenspoelen

Een onderwerp waar voor zover ik kan zien, hier weinig of geen aandacht aan besteed wordt, is de zogenaamde vrijheid van onderwijs. Een van de gevolgen daarvan zijn de scholen op religieuze grondslag. Mij zijn deze, generaliserend, een doorn in het oog.
Vanmorgen werd mijn afkeer tot grote hoogte opgestuwd na het lezen van een artikel in Trouw getiteld “Islamschool Noen laveert tussen traditie en integratie”.
Om het artikel te lezen klik hier.
Beter Onderwijs in Nederland? Vergeet het maar.

40 Reacties

  1. niet onze kinderen
    Feit blijft dat kinderen van islamitische ouders, kinderen van islamitische ouders zijn.
    Ze zijn niet van ‘ons’, of van de overheid.
    Je kunt het met veel overtuigingen niet eens zijn: in feite heb je er weinig over te zeggen.
    De vrijheid van onderwijs garandeert dat ouders een school kunnen stichten naar eigen wensen (min of meer).
    Hier wordt dus sterk tegemoet gekomen aan individuele vrijhden. Die vrijheden impliceren tolerantie voor de ‘afwijkende’ overtuigingen. Ik denk dat velen dit een hoge vorm van beschaving vinden.
    Verder kun je, ook al deel je de christelijke overtuigingen niet, niet volhouden dat christelijke scholen slecht presteren.
    Eerder hebben zij het traditionele onderwijs zo langdurig mogelijk bewaakt.

    Ik vind vakken als ‘burgerschap’ en ‘integratie’ dan ook volstrekte flauwekul.
    We hebben in Nederland een strafrecht en wetten die voor elke ingezete gelden. Dat is voldoende.
    Als iemand zich niet sociaal opstelt, zonder dat hij wetten overtreedt, moet dat gewoon kunnen.
    Geef ruimte aan alle vreemde vogels en de rare kostgangers.
    Bedenk dat vele innovaties en nieuwe idee-en kwamen van hen die afwijkend waren.
    Knel niet iedereen in het keurslijf van ‘burgerschap’.
    Al die bestaande wetten knellen al meer dan voldoende.

    Om misverstanden te voorkomen: ik pleit niet voor onaangepast gedrag tijdens de lesuren.
    Wel wil ik ruimte voor al die diverse persoonlijkheden.
    Ik heb ervaren dat, hoe minder ik mij persoonlijk met de kinderen bemoeide teneinde hen te ‘vormen’, hoe beter het de kinderen verging.
    Regels voor in de klas zijn regels voor in de klas. Men moet niet pretenderen dat dit regels voor het leven of voor ‘de vorming’ zouden zijn.

  2. Ik vind je heel raar, maar ik respecteer je wel hoor
    Lezing van het artikel roept bij mij de vraag op of een leraar in het publiek gefinancierde, bijv. openbare of christelijke onderwijs aan zijn klas mag voorhouden dat ‘je moslims best raar mag vinden’, dat je ‘best mag vinden dat ze er rare ideeën op nahouden’ en dat ze volgens sommigen ‘raar gedrag vertonen’. Dit dan onder de voorwaarde dat de leraar er steevast bij zegt dat je ‘moslims wel moet respecteren’.

    Dat is namelijk wat deze docente haar klas leert, maar dan andersom. Wij moslims zijn o.k. en je mag best vinden dat Nederlandse kinderen verdorven en verloren zijn. Maar als je ze maar op een of andere manier ‘respecteert’ kun je hier gewoom je eigen gang gaan en doen wat Allah je ingeeft.

    En dat wordt dan door Trouw als lichtend voorbeeld neergezet.

    Eigenlijk heb ik wel recht op een boeddhistische huisarts. En mijn kind wil ik per se op een Scientology-school.

    Gezien het feit dat ook Geert W. niet om het CDA van Jan-Peter B. heen kan, zal ook in de komende kabinetsperiode het afschaffen van religieus geïnspireerd publiek onderwijs niet naderbij komen.

    • context
      Ik denk dat dit al heel aangepast is gezien wat veel van dit soort scholen aan kinderen leren. Als ik denk aan islamitische scholen dat zie ik gradaties. Deze school doet op zijn eigen manier hun best. Het is een begin, maar wat er gebeurt is niet goed te praten en zeker niet voldoende aangepast. Maar daarmee is de kwaliteit van onderwijs nog niet volledig………..En als er dit soort scholen zijn kunnen we dan zelf niet op niet islamitische scholen voor beter onderwijs zorgen? Ik vind stempels erg gevaarlijk. Ik wil liever kijken naar opjectief meetbare zaken en die als zodanig benoemen.
      Als je wat deze school doet zelf zou doen: ja natuurlijk klinkt dat volkomen belachelijk. Maar als ik van hun context uitga en zie dat ze onze kant opschuiven, dan vind ik het allemaal nog onvoldoende, maar wel een begin……..en dat begin wil ik ze gunnen om ervoor te zorgen dat het mogelijk wordt het proces van integratie te doorlopen. Ik ben dus optimistisch. Ik ken een schoolbestuur met islamitische scholen die het heel goed doen. Dat houd ik me voor………………….
      Ik heb me ooit verdiept in deze problematiek, er een scriptie over geschreven. geloof me er zijn veel gradaties, geef ruimte en scheer ze niet over een kam……

      • Niet meten met twee maten – ook niet onder de verlichten
        Ik zie het dilemma, Gems. Het zal wel kloppen dat de uitgevente maatschappijbeschouwing op deze islamitische school wat verlichter is dan op de meer orthodoxe scholen.

        Zoals ook een vader die zijn kinderen leert dat homo’s vieze onnatuurlijke goorlappen zijn die in de hel zullen branden en dat je dat het beste aan god kunt overlaten, al een stuk positiever oogt dan een vader die zijn zoon leert dat potenrammen door de beugel kan.

        Het dilemma is of je je neerlegt bij het feit dat er tenminste vooruitgang is en dat we onze kritiek voor ons moeten houden om het bloempje niet in de knop te breken, of dat er reden is om naast een compliment voor zoveel verlichting toch kritisch met elkaar in gesprek moeten blijven, omdat er nog wat te benoemen en te bouwen valt.

        Want waarom zouden we van religieuze school A tolereren wat we op religieuze school B niet door de beugel vinden passen? Omdat school A van verder moet komen? Dat is nu net de claim op een uitzonderingspositie waar zoveel mensen moeite mee hebben.

        • wel benoemen
          Nee niet onze mond houden. Wel benoemen en het gesprek aangaan en tegelijk laten merken dat we waarderen dat ze een begin maken……….Ik denk dat ze heel goed weten en daar ook gevoeling voor zijn hoe er over ze gedacht wordt. Dat heb ik tenminste gemerkt. We moeten vooral mensen sterken die daar pionierswerk doen en geen moslim zijn. Zij zijn de ambassadeurs van de integratie. Ik heb gemerkt dat onze boodschap wel overkomt.

  3. Ik zie niet in waarom we
    Ik zie niet in waarom we anno 2010 nog religie zouden willen koppelen aan onderwijs.
    We leven in een samenleving waarin verreweg de meeste mensen niet actief 1 religie steunen, toch gaat toch zo’n 60% van de leerlingen naar een religieuze school.
    Bij veel christelijke scholen, het leeuwendeel van de religieuze scholen, blijkt bovendien uit niets dat ze christelijk zijn. Het is dan ook niet verwonderlijk dat christelijke scholen ervan verdacht worden enkel christelijk te blijven met het doel gemakkelijker leerlingen te kunnen weigeren. Ik vind het onwenselijk wanneer een deel van de scholen veel gemakkelijker leerlingen kunnen weigeren dan de overige scholen, op deze manier zijn bepaalde groepen kansarme leerlingen oververtegenwoordigd op de scholen die moeilijker leerlingen kunnen weigeren (de openbare scholen dus).

    Los hiervan, het is m.i. niet een primaire taak van een school om kinderen op te voeden, verdergaande dan kinderen wat te corrigeren tijdens de les en de pauzes en sociaal zwakkere leerlingen te ondersteunen.
    Is het niet veel beter wanneer alle leerlingen op school in contact komen met alle soorten leerlingen die ongeveer even goed of slecht kunnen leren? Op deze manier zouden de verschillende soorten leerlingen (christelijk, atheïstisch, moslim, jood, boedhistisch en agnostisch) in theorie elkaar beter leren kennen en waarderen. Ik geloof dan ook dat enkel openbaar onderwijs beter is. Dit hoeft zeker geen belemmering te zijn om, binnen grenzen, verschillende stijlen van onderwijs wel nog toe te staan zoals nu het geval is (vrije school, montessori enz.).

    • @Bart
      Bart dit is jouw redenering. In ons land is het echter nog steeds zo dat scholen op basis van religie bestaansgrond hebben. (Of dat nu echt is of niet). Bij islamitische basisscholen zit er nog minstens 1 dimensie achter. 60 jaar geleden werden in ons land ook dezelfde redenen aangevoerd. Is het een kwestie van tijd gunnen? Ik weet het niet? En dat ik niet gelukkig ben met de meeste van die scholen dat weet ik wel. Ik heb onderzoek gedaan en mezelf afgevraagd of ik aan zo’n school zou willen werken. Ik ken een schoolbestuur waar ik wel zou kunnen werken, en ik ken vele schoolbesturen waar dat niet zo is. Heb ik dan verklaard hoe groot de verschillen zijn? In Nederland zijn er openbare scholen en bijzondere scholen en zelfs de rechtspositie is anders geregeld. Heel veel schoolbesturen hebben meerdere religies binnen boord of zijn bijzonder neutraal. Maar wat ik al zei het maakt zelfs in je rechtspositie uit of je werkt op een openbare school of niet.

    • Ook eens niet eens, Bart,
      want ik hecht erg aan die vrijheid van onderwijs zoals die nu nog de jure wordt erkend (de facto is er weinig meer van over).
      Persoonlijk zag ik liever geen islamitisch onderwijs, want ik vind die islamitische cultuur niet iets dat gestimuleerd moet worden. Er zit m.i. te veel kwalijks ingebakken dat het respect voor de menselijkheid kan ondermijnen.
      Ik zie echter niet hoe dit verboden kan worden, zonder de vrijheid van onderwijs aan te tasten.
      Maar dat er christelijke scholen mogen bestaan, dat vind ik dus wel weer belangrijk. Het christelijk onderwijs heeft zich gewoon bewezen (in het algemeen). Het raakt aan het verenigingsrecht en het stichtingsrecht, als dergelijk onderwijs verboden wordt.
      Als ouders een christelijke school wensen, is dat hun goed recht.
      De kans dat die kinderen later, uit de beschermde omgeving, een soort cultuurschok kunnen krijgen, is inderdaad aanwezig. Maar in de christelijke beginselen is daar allang rekening meer gehouden.
      Ik vind de norm ‘burgerschap’ niet iets om naar te streven.
      Te vaag, te algemeen, waar de Nederlandse wet allang voorziet.
      Bovendien kunnen ‘burgerschapseisen’ in strijd zijn met de christelijke beginselen. En niemand heeft het recht te eisen dat men zijn overtuiging opoffert omwille van modieuze overtuigingen, die toevallig als gangbaar worden getypeerd.

      • Het altijd eens zijn met elkaar is ook maar saai. 😉
        Hier een filmpje waarin een man goed mijn bezwaar tegen de koppeling van religie aan onderwijs uitlegt: www.dumpert.nl/mediabase/806871/dca1f311/al_het_geloof_moet_dood.html
        Ik zou het iets minder lomp verwoorden maar ik ben het eens met zijn standpunt dat kinderen het morele recht hebben om voor zichzelf te kiezen welk geloof ze aanhangen. Wanneer je van jongs af aan bij een kind een religie opdringt dan tast je het kind zijn keuzevrijheid aan.
        Voor mij weegt dus het recht van het kind om zijn eigen geloof uit te zoeken (atheïsme beschouw ik ook als een vorm van geloof) dan het recht van de ouders om dit voor hun kind te bepalen.

        Los hiervan, ik vind het juist mooi wanneer mensen met verschillende geloofsopvattingen elkaar leren kennen op school wat maximaal het geval is wanneer er enkel openbaar onderwijs is.
        Het loskoppelen van religie en onderwijs geeft geen belemmering om op pedagogische gronden bijzonder onderwijs toe te staan, al vraag ik me af ofdat het gewenst is dat het statuut van bijzonder onderwijs blijft bestaan maar dat is een andere discussie.

        • feiten kunnen neutraal zijn!
          Ik denk dat, als er centrale examennormeringen bestaan, deze met veel gemak inzichtelijk neutraal kunnen zijn.
          Rekenen, taal, biologische feiten, aardrijkskundige feiten, zelfs de feiten van de geschiedenis, kunnen neutraal worden getoetst.
          Dat lijkt mij dan ook zinvol: het centraal toetsen van neutrale feiten.
          Daarnaast kunnen de bijzondere scholen echter met gemak en ruimte hun speciale overtuigingen aan de kinderen overbrengen, indien de ouders van de vereniging of stichting dit zo wensen.
          Neutrale, centrale, maar feitelijke eisen kunnen bestaan, naast de christelijke overtuigingen.
          Dit is verder echter niet de plaats voor theologische beschouwingen.
          Ik wil duidelijk stellen dat het bijzonder (christelijk) onderwijs geen sta-in-de-weg is voor het aanleren van de talrijke neutrale feiten als hierboven genoemd.

        • akabouterist
          Bart, het lijkt er op dat wij het wel eens zijn. 😉
          Het filmpje komt uit de tv-uitzending Bimboos en Boerkaas.
          Hoewel het me in feite niets uit maakt, beschouw ik atheisme niet als een vorm van geloof. Stel iemand gelooft dat kabouters bestaan, dan hangt hij/zij een geloof aan. Als ik dat als flauwekul bestempel, ben ik dan een aanhanger van het ‘geloof’ dat er geen kabouters bestaan?
          Ik noem mij zelf atheïst, hoewel dat formeel ‘agnost’ zou moeten zijn. Ik kan niet bewijzen dat er geen deus is (in het algemeen is het moeilijker te ‘bewijzen’ dat iets niet bestaat dan het omgekeerde). Maar de aanwijzingen zijn voor mij voldoende aan te nemen dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat er een deus bestaat. Hoogst onwaarschijnlijk, ik acht de kans dus niet nul.

  4. taboe? 1
    Dit lijkt een taboe-onderwerp, ook voor BON. Volgens mij is er al lang geen reden meer om art23 te handhaven voor scholen op religieuze grondslag. Als ervaringsdeskundige, de jaren 50 waren mijn schooljaren als consument, ben ik tot het oordeel gekomen dat dit soort onderwijs de reeds begonnen religieuze hersenpoeling van kinderen versterkt. Ik ben opgegroeid in een liberale PC-context. In de kinderrijke buurt waren een Hervormde en een Openbare lagere school. De scheiding tussen beide leefwerelden was maximaal. De eerste Rooms-Katholieke familie in de buurt was een heel vreemde eend en bleef dat. Het heeft lang geduurd tot mijn vooroordeel betreffende Rooms Katholieken verdwenen was. Ik was een volgzaam kind en slikte alles voor zoete koek, want als de volwassenen het wel begrepen, moest ik blijkbaar te dom zijn. Ik was geen Maarten ’t Hart.
    Een vriend maakte melding van het tv-programma Bimbo’s en Boerka’s van vorige week woensdag. Via uitzendinggemist.nl heb ik het alsnog gezien. Het bijna samenvallen van mijn bericht en het optreden van Floris van den Berg is toeval.

  5. Taboe? 2
    Vervolg op Taboe? 1
    In Trouw van afgelopen vrijdag stond een interview met de in deze kring geliefde Sjoerd Slagter ( Klik ). Een citaat:

    Vraag: Wat is dan de belangrijkste morele les die leerlingen moet worden bijgebracht?
    SS: “Het accepteren van verschillende opvattingen. Ze moeten leren te accepteren dat islamieten anders denken dan christenen of atheïsten; dat socialisten anders denken dan liberalen. Ze moeten leren omgaan met opvattingen die ze niet delen, soms zelfs helemaal niet begrijpen.”
    Vraag: Dat konden leerlingen vroeger beter?
    SS: “Het was veel minder belangrijk. In een verzuilde samenleving sprak een katholiek alleen met een katholiek. Onze maatschappij wordt in een ongekend tempo multicultureler en multiracialer. Willen we die samenleving leefbaar houden, dan moeten we voorkomen dat we steeds meer langs elkaar gaan leven. Nu gebeurt dat al sterk: Marokkanen gaan Turken uit de weg, vmbo’ers trekken nauwelijks op met gymnasiasten. Segregatie neemt rap toe. We moeten leren inzien dat we misschien sterk van elkaar verschillen, maar dat er ook veel is dat ons bindt.”

    Ik vrees een mission impossible met leerlingen die op de basisschool al grondig gehersenspoeld zijn.

    • cultuurrelativist Slagter
      Ik zou niet weten waarom ik om moet kunnen gaan met opvattingen die ik niet begrijp. Slagter lijkt te pleiten voor het gladstrijken van elk onderscheid in beginselen en/of geloof.
      Dat is cultuurrelativisme: het kannibalisme wordt slechts een kwestie van smaak.
      Ik moet leren omgaan met allerlei mensen in de werksituatie, en dat lukt redelijk zolang principiele kwesties niet worden aangeroerd.
      Maar leren omgaan met andere opvattingen: ik niet.
      En ik zie niet waar Slagter iets zou vertegenwoordigen dat hem het recht verschaft dit van anderen dan hijzelf, te verlangen.

      • Omgaan met Slagter
        Hoe goed kan Slagter eigenlijk met verschillen omgaan?. Niet zo goed, geloof ik, als je het niet met hem eens bent. Tsja, het is maar wat je bedoelt met zo’n nietszeggende kreet als omgaan met. Jaren geleden ging ik om met vrienden en kennissen; met personen dus. Tegenwoordig moet ik met abstracte zaken, zoals ‘verschillen’ of ‘emoties’, omgaan.
        Slagter heeft heel weinig te melden en dat vindt hij ook helemaal niet erg. Hij vindt het vooral belangrijk dat hij eens in de zoveel tijd een stel gewichtig klinkende zinnen kan uitspreken. En een krant als Trouw moet die zinnen natuurlijk wel opschrijven.
        Omgaan met Slagter; we willen het niet maar we moeten het nu eenmaal.

        • beetje flauw
          Ik vind deze reacties op de woorden van hr Slagter een beetje flauw.
          We weten toch allen wat hij bedoelt?
          Of ben ik veel te naief?

    • verzuiling?
      Ik heb op een katholieke en een openbare basisschool onderwijs genoten, en op een openbare en een christelijke HBS en neutrale HBO en lesgegeven aan een christelijke mavo, katholieke mavo en neutraal onderwijs. Ik heb onderzoek gedaan aan islamitische scholen………..en vele scholen begeleid en op vele scholen problemen opgelost en mijn conclusie:
      Daar waar doorgeschoten wordt, is het niet goed. De beste scholen hadden ook het goede onderwijs. Wordt er ook gedaan dat er gezegd wordt dat er gedaan wordt, dat is voor mij het belangrijkst. Huigelaars zijn overal, in elke religie en daarbuiten. Echtheid, is misschien waar ik naar kijk. Waar kijk jij naar?

  6. de eerste schooldag in Amsterdam
    Eerste schooldag in Amsterdam

    De docent leest de namen van de leerlingen op:

    “Mustafa El Ekh Zeri”
    “Aanwezig”

    “Achmed El Cabul”
    “Aanwezig”

    “Kadir Sel Ohlmi”
    “Aanwezig”

    “Mohammed End Ahrha”
    “Aanwezig”

    “Mi Cha El Mey Er”
    …Stilte in de klas…

    “Mi Cha El Mey Er”
    ….Stilte in de klas…

    “Voor de laatste keer: Mi Cha El Mey Er!!!!!!!”

    Achter in de klas staat een jongen op en zegt:

    “Ik denk dat ik dat waarschijnlijk ben, maar mijn naam wordt als MICHAEL MEIJER uitgesproken..

  7. kinderen van de ouders
    Laten we steeds goed in de gaten houden dat vrijheid van onderwijs niks anders betekent dan de vrijheid van meningsuiting, vergadering e.d.
    Wie daaraan wil tornen, tornt daarmee vanzelf aan de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat zoals die is vastgelegd in de grondwet, en die overduidelijk een hoge mate van beschaving en kennis heeft voortgebracht.
    Tevens houdt het de erkenning in dat de ouders hun kinderen opvoeden: HUN kinderen.
    Ik zou niet weten, behoudens de wet, waarom anderen een recht zouden hebben ouders van hun eerste verantwoordelijkheden te ontslaan. Dat wil zeggen: dat anderen zich dwingend zouden mengen in de overtuigingen die ouders overdragen aan hun kinderen.
    Je kunt van overtuigd christelijke ouders niet verlangen dat zij hun overtuiging niet aan hun eigen kinderen zouden overdragen.
    In dat kader is de vrijheid van het christelijk bijzonder, en het neutraal bijzonder onderwijs ontstaan.

    • opvoeden tot samenlevers
      Wel Moby, naar mijn mening hebben anderen anderen wel dat recht, in zekere zin. Als de samenleving zou kunnen bestaan louter uit individuen die geen rekening met anderen zouden hoeven houden, heb je gelijk. Maar naar mijn overtuiging hebben ouders de plicht HUN kinderen op te voeden tot medesamenlevers.
      Ik wil met je meegaan dat ingrijpen in de gezinssituatie ’te heftig’ is. Maar kun je mij eens uitleggen wat het nadeel ‘waardevrije’ scholen is? Is het de angst van bekrompen ouders?

      • opvoeden tot medesamenlevers?
        Ik zou niet weten wat ik mij concreet zou moeten voorstellen bij die plicht tot medesamenleven die hier wordt opgelegd.
        De Nederlandse wet garandeert dat overtredingen worden bestraft. Dat is voldoende. Verder gebeurt het samenleven helemaal vanzelf, en kan men niet met iedereen contact hebben.
        Ik heb geen islamitische kennissen b.v., en ik lig daar niet van wakker. Vind het een non-issue.

        • vreemd
          Moby, meen jij werkelijk dat je je niets kunt voorstellen bij het opvoeden van kinderen tot samenlevers? Vind je dus dat je kinderen op kunt voeden zonder je iets aan te trekken van de samenleving waarin ze zelfstandig moeten gaan functioneren? Vreemd. Ik denk dat jij in de huidige samenleving ook voldoende voorbeelden kan vinden van waar opvoeders te kort geschoten zijn.
          Maar daar gaat me hier niet om. Het gaat om onderwijs op religieuze grondslag.
          Ik hoor de voorstanders van onderwijs op religieuze grondslag allerlei argumenten aanvoeren waarom dat type scholen zo belangrijk is (meestal begrijp ik de argumenten niet). Maar nooit hoor ik wat er met mis is met het samenbrengen van kinderen van alle gezindten in een school. Het enige wat ik kan bedenken, is angst.

          • laat het aan de ouders
            Waarom laat je het niet gewoon aan die ouders over?
            Waarom hun wensen gaan invullen met iets als ‘angst’?
            Waarom mogen die ouders het niet zelf bepalen?
            Waarom zo intolerant?

          • Waarom laat je het niet
            Waarom laat je het niet gewoon aan het kind zelf over?
            Waarom kinderen lastig vallen met die verschrikkelijke psalmen, kerkbezoeken, dat bidden enz.?
            Met alle respect voor mensen die dit wel fijn vinden, voor kinderen kan het verschrikkelijk zijn wanneer ze niets met die religie hebben.
            Ik herinner me nog hoe ik bij de ‘herdenkingsmissen’ voor mijn oma een groot deel van de mis op mijn knieën op houten bankjes moest zitten (zuiden van het land).
            Ik herinner me nog wat voor tijdsverspilling ik die godsdienstlessen vond en wat voor raar sfeertje er was aangezien zelfs de leraar wist dat hij verhalen vertelde die weliswaar mooie verhalen kunnen zijn maar die zeker niet waar zijn (over het water lopen, vissen vermenigvuldigen…).

            Wanneer die religie waarde heeft voor het kind dan zal hij zelf wel ooit voor die religie kiezen, wanneer het kind niet voor die religie kiest dan voegt dat blijkbaar weinig toe aan zijn/haar leven.

            PS Zolang religie gekoppeld blijft aan het onderwijs prefereer ik een boedhistische school maar dat smaakje is er helaas niet in Nederland.

          • Cohesie
            Een paar weken geleden was Jasper van Dijk op bezoek bij een Reformatorische MBO school. Ik meen dat er een reportage was in Netwerk. Ik vond het een verhelderend en integer gemaakt verslag.

            Van Dijk wilde dat deze school zich zou openstellen voor niet reformatorische kinderen. De leraren en de kinderen discussieerden met van Dijk op een directe maar uiterst respectvolle manier. Prachtige televisie, een verslag van een discussie waarin beide partijen het beste voor hadden met de leerlingen, het onderwijs en de maatschappij als geheel. Maar de praktische invulling daarvan waren werelden van verschil.

            Hoewel ik ook bezwaren heb tegen religieus onderwijs, moest ik erkennen dat aan het einde van de dag van van Dijk, de leerlingen en de school (en de bedrijven waar die mbo leerlingen terecht kwamen) de discussie op punten hadden gewonnen. Daar werd uitstekend onderwijs gegeven en men vreesde dat toelating van grote aantallen niet reformatorische kinderen, de onderlinge band, de cultuur en ook het leerproces zou verstoren.

            Volgens mij gaat het dan om cohesie. Cohesie die er voor zorgt dat er op een school meer kan gebeuren dan als er te grote verschillen zijn. Cohesie die er voor zorgt dat mensen elkaar begrijpen. Te grote verschillen maken dit onmogelijk en dat gaat ten koste van goed onderwijs.

          • Moslimcohesie
            2010 ik ben het met je eens wat betreft die cohesie. Is de consequentie van je betoog dat Islamitische scholen, wegens grotere cohesie, dan toch een goed idee zouden zijn?
            Zou het succes van de reformatorische school ook te maken kunnen hebben met de calvinistische inslag zélf van docenten en leerlingen. Normen als discipline, hard werken, respect voor ‘hogeren’, gehoorzaamheid etc.?
            Wat ik hiermee bedoel te zeggen is dat ik denk dat het niet alleen om samenhang gaat, maar misschien nog wel meer ook om de gehanteerde normen en waarden op de school zel.

          • Het gaat inderdaad niet alleen om cohesie
            Je hebt gelijk Hinke. Het gaat er niet alleen om dat je min of meer gelijke waarden hebt, maar zeker ook welke waarden. Ik heb dat ook niet willen betogen overigens. En ik denk ook dat de Calvinistische waarden tot een succesvollere maatschappij leiden dan de Islamitische waarden. Daar kun je allerlei fundamentele mitsen en maren bij plaatsen, het is maar net wat je succesvol noemt, maar voor mij persoonlijk is Nederland succesvoller dan Jemen of Iran. Je aanvulling is dan ook terecht.

            Toch denk ik dat het idee van gemeenschappelijkheid jarenlang een ondergeschoven kindje is geweest. In alle dogma’s over de abstracte gelijkwaardigheid van allerlei culturen is de noodzaak tot eigenheid vaak uit het oog verloren. Dus ook bij gelijkwaardige, vergelijkbare culturen, zeg de Katholieke en de Reformatorische, kan ik me indenken dat het gescheiden leven in de eigen cohesie voor gemakkelijker en daarom beter onderwijs zal zorgen. Je hoeft gewoon minder moeite te doen elkaar te begrijpen en zo kan alle energie worden ingezet op onderwijs en leren.

            Iets anders is, of je de school een taak wil geven in het met andere culturen leren omgaan. Ik ben erg somber over de mogelijkheden die een school daarbij zou hebben en heb twijfels over de noodzaak van dergelijk onderricht. Ik zie geen reden dat leerlingen ook zonder die lessen en zonder die schoolmix, niet zouden kunnen deelnemen aan de maatschappij. In die zin vind ik de discussie over zwarte en witte scholen ook irrelevant, daar gaat het niet om. De discussie zou moeten gaan over goede en slechte scholen. Goede scholen leiden kinderen op tot vakkundige volwassenen en vanuit die vakkundigheid kunnen ze functioneren in de maatschappij, ook in contacten met andere groepen. Slechte scholen leveren kinderen af die onvoldoende vakkundig zijn, die niet kunnen meekomen in de maatschappij en die, of ze nu in grijze, gele, zwarte, witte of regenboogklasjes hebben gezeten, niet zullen mengen met andere groeperingen. In de genoemde reportage werd dat ook als argument aangegeven door leerlingenen docenten van de refo school.

            De vraag of een met belastinggeld betaalde school kinderen eenzijdige godsdienst “waarheden” zou mogen bijbrengen heeft overigens ook andere aspecten. Moet de maatschappij wel willen betalen voor lessen in betwistbare waarheden? Iets gecharcheerd: een reformatorische school, best… als ze maar geen (uitsluitend reformatorisch) godsdienstonderwijs geven. Ik geef toe, dat wordt wat academisch.

  8. cultuurvrijheid
    Het christelijk onderwijs heeft weinig tegen het aanbieden van gestandaardiseerde feiten; waarom zou het?
    Het geheel wordt echter ingebed in een christelijke setting: dagelijks gebed, dagelijks zingen van psalmen en gezangen, dagelijkse bijbelvertellingen, dagelijkse verwijzingen naar bijbelse waarheden en wijsheden.
    Ik zie niet waarom deze weerwaarde, boven het openbaar onderwijs, voor de christelijke ouders verboden zou moeten worden.

    • indoctrinatie
      “Ik zie niet waarom deze meerwaarde, boven het openbaar onderwijs, voor de christelijke ouders verboden zou moeten worden.”

      Vervang het woord ‘meerwaarde’ door ‘indoctrinatie van kleine kinderen’ en je hebt mijn antwoord.

      • @lex
        Lex worden baby’s en peuters en kleuters, schoolkinderen geindoctrineerd door hun ouders? Of het dat misschien opvoeden?

        • gereed maken vs volpompen
          Moet ik je echt uitleggen dat er verschil is tussen het gereed maken van kinderen voor onze samenleving en het volpompen met een religie?

          • beetje valse tegenstelling
            Laat ieder zich gereedmaken voor wat hij belangrijk vindt in zijn eigen kring. Er wordt mij te gemakkelijk geschermd met het begrip ‘de samenleving’, dat in feite een nietszeggende abstractie is. Tot heden hebben ook de christelijke ouders die samenleving gevormd.

          • ouderrecht
            Lex, wat bereik je met het gebruiken van woorden als volpompen? Iedere ouder heeft gelukkig het recht het beste met zijn kind voor te hebben. Geloof je daar niet in?

          • einde
            Inderdaad, daar geloof ik niet in.
            Ik ben zeer tegen de confrontatie van jonge kinderen met religie.
            En daarmee stop ik deze discussie.

          • confrontatie
            Ik heb geen beroerde herinneringen aan die christelijke lagere school van vroeger. Heb de bijbelse geschiedenissen, het leren van de psalmversjes e.d. zeker niet als een ellendige confrontatie ervaren. Ik vond het een mooie cultuur, en zou het erg kwalijk vinden als dit de kinderen verplicht wordt onthouden.
            Met de indoctrinatie schijnt het ook nogal mee te vallen, gezien de hoeveelheid afvalligen in de puberteit en later.

            Dit soort teksten schreven we in de tweede klas (groep 4) met de kroontjespen:

            ’t Is middernacht en in de hof
            buigt, tot de dood bedroefd, in stof,
            de Levensvorst, in Zijn gebeen,
            doorworstelt Hij Zijn strijd alleen.

            ’t Is middernacht maar hoe Hij lijdt,
            Zijn jong’ren slapen bij die strijd,
            en derven, afgemat in rouw,
            hun aanblik op des Meesters trouw.

            Dat is nu wat je noemt hoge cultuur. En gewoon aangeboden op een lagere school in een arbeiders stadsbuurt in Den Haag.

          • Helaas is wat ouders het
            Helaas is wat ouders het beste vinden voor het kind niet altijd daadwerkelijk het beste voor het kind.
            Het kind heeft m.i. het morele recht om zijn eigen keuzes te maken, ouders moeten niet hun eigen keuze, of die van hun (voor)ouders, opdringen aan hun kinderen. Je mag natuurlijk als ouder uitleggen waarom jijzelf vindt dat die religie iets aan jouw leven toevoegt, je mag het niet opdringen door die leerlingen 24/7 in een religieus sfeertje onder te dompelen.

          • Religieus sfeertje
            Eens per week naar de kerk (zeer veel christenen veel minder), een dagopening, een ochtendgebed of een keertje een psalm zingen op school, een les godsdienst in de week, een Kerstviering en een Paasviering, dat is waar het bij veel stevige gelovigen op neer komt. De rest van het sfeertje is gewoon nestgeur, zoals je linkse nestgeur hebt, sport-nestgeur en kakkersnestgeur. Niemand noemt dat laatste ‘onderdompelen’, dus laten we de boel nu niet dramatiseren met kreten als hersenspoelen en indoctrineren.
            Er zijn ook scholen met een uitgesproken links sfeertje. Op de leerlingen heeft dat vaak een nogal rechtsmakend effect. Zelf heb ik een tijdlang op een behoorlijke ons-kent-ons-establishment-school lesgegeven. Ik weet zeker dat de ouders de man verwensten en vervloekten, maar intussen had geen school zoveel Pim Fortuyn-aanhangers onder de leerlingen als de onze.
            Die indoctrinatie, je kunt het wel proberen (dat doe ik ook dagelijks), maar het heeft geloof ik alleen maar een averechts effect.

          • Die indoctrinatie, je kunt
            Die indoctrinatie, je kunt het wel proberen (dat doe ik ook dagelijks), maar het heeft geloof ik alleen maar een averechts effect.
            Gelukkig maar.

          • kind
            Ik denk dat als we het hebben over het kind de leeftijd in de gaten moeten houden.
            Als ik praat over het kind van de basisschool, dan zijn dat kinderen die nog niet zelf hun religie kunnen kiezen. Als ik Lex of Bart lees dan denk ik dat zij spreken over een andere leeftijd. Voor kinderen op de basisschool is het heel normaal dat zij opgroeien volgens normen en waarden van de ouders. In Nederland mag de jeugd op religie gebied vanaf een bepaalde leeftijd vaak kiezen voor zijn eigen opvattingen. Het zijn niet alleen Moslims waar die vrijheid vaak minder aanwezig is. Er zijn ook christelijke milieus waar je als kind aan vast zit, of wat te denken van Jehova’s. Ik hoop dat elk kind in staat is zich los te maken van dat wat knelt, als het die leeftijd heeft dat dit kan. En ik hoop ook dat elk kind dit kan doen met wederzijds respect van de ouders, in vrijheid dus.

Reacties zijn gesloten.