Ik heb geen ADHD. Dat weet ik omdat ik zonder te wiebelen en te frunniken de lariekoek die rondgaat over ADHD en het wondermiddel Ritalin kan verwerken. In alle rust dus. Laatst zag ik een moeder op tv die na de succesvolle drogering van haar puberdochter -maar mislukte gezinsinterventie – ook ‘besloot’ dat ze ADHD had. Het was zonneklaar dat ze alle aandacht voor haar dochter spuugzat was en de weg van de minste weerstand verkoos boven gedoe. De dolende hulpverlener met kittig kapsel kende die weg en hield niemand werkelijk een spiegel voor. Dat de gezinsleden voortdurend op cruciale momenten (etenstijd, bedtijd) wegdoken achter computers en smartphones werd bijvoorbeeld niet opgemerkt. De louche psychiater in dezelfde documentaire vond -hiernaar gevraagd- niet dat mobieltjes, internet en gamen concentratie bij kinderen wegneemt. “De onrust vindt dan toch wel zijn weg naar buiten. Onrust zit van binnen”. Jaja. Vertel dat maar aan de nomaden in Mongolië. Ook het belang van goede voeding en beweging kwam nergens aan bod. Sterker nog, drukke Jayden (uit een ander gezin) zat met suikerdonut aan het ontbijt. Alle goedbedoelende driekwart leggings van de wereld halen niets uit zolang een kind te veel suiker binnenkrijgt. Wel werd alles -terecht- teruggevoerd op de kunst van het organiseren en plannen. Maar dan op zo’n spreadsheet toontje waarbij je net zo goed de stelling van Pythagoras aan ouders kunt uitleggen. Het kan veel simpeler. Tafel centraal in huis, structuur in de dag, stilte en aandacht en dat alsmaar herhalen. Gedrag beïnvloed je met gedrag. En alle moeite die we stoppen in het uitstellen van dat gedrag is kassa voor de farmaceutische industrie en omliggende zorgverlening. Dat is dus ook precies wat ik zag: uitstelgedrag. Gefaciliteerd door deskundigen. Katsjinggg!
Echte actie kost energie en tijd, en daar hebben we het veel te druk voor! We moeten ook nog wijzen naar anderen, (aan)klagen en wegkijken. En als je dan ook nog voortdurend het spoor bijster bent, dan valt dat niet mee! We willen kinderen die gestructureerd en georganiseerd de baarmoeder verlaten. Het liefst hoogbegaafd en brutaal ‘as hell’. We verwachten redelijk gedrag van kleuters, afgestemd op de wensen en noden van de maatschappij. We laten pubers vrij en verwachten daar dankbaarheid -of in ieder geval een beetje rust- voor terug. Alle energie die moet zitten in het praten, voorlezen, op orde houden van het huishouden en de goede sfeer wordt gericht op de boze buitenwereld. Dat er witgejaste dealers van kalmeringspillen kosteloos te hulp schieten is een verademing. Ouders die witheet op de stoep bij school staan zodra hun kinderen niet volgens de hoogbegaafde verwachtingen presteren leven zij aan zij met ouders die de Ritalin door de Brinta roeren alsof het smarties zijn. Misschien zijn het wel dezelfde ouders! Grote kans. Er komen er steeds meer van.
Nog wat feitjes. Kinderen in de westerse wereld hebben blijkbaar meer “onrust van binnen” dan kinderen elders, want de geografie van ADHD laat heel duidelijk een verband zien tussen moderne, gedigitaliseerde samenlevingen en het aantal ADHD-gevallen. Aan de oostkust van de VS heerst in vergelijking met de rest van het land een ware ADHD-epidemie. De verschillen zijn explosief groot. Overbodig te vermelden dat de ‘ziekte’ in Centraa-Afrika en Lapland nagenoeg niet voorkomt. Toegegeven, hierbij speelt natuurlijk een rol dat de psychische gezondheidszorg vanwege commerciële kilte of armoede geen rol van betekenis speelt. Die kinderen moeten hun innerlijke onrust blijkbaar ventileren met hoelahoepen en water dragen. Zou u geld doneren voor stichting ADHD in Tanzania? Dacht ik ook niet.
We draaien onszelf een rad voor ogen door te geloven in een quick fix voor gedragsproblemen. De ADHD-mythe blijft desondanks zo mooi in stand doordat het met zijn perfecte pasvorm moeiteloos over de catwalk van onze samenleving loopt. Het recht op van alles doctrine, die van gelijkheid, rechtvaardigheid en gezondheid is doorgedrongen tot onze psychiatrie. Ons afwijkende gedrag moet gecorrigeerd worden en in lijn lopen met de rest. Het rooskleurige semi-wetenschappelijke aanbod dat daar met alle liefde op inhaakt, legitimeert vervolgens het oneindige gebruik van middelen en methoden die ons leven binnendringen en van binnenuit juist ontregelen. Maar ja, baat het niet dan schaadt het niet. Toch?
We worden ten gevolge daarvan steeds trotser op onze aandoeningen, op onze mankementen en pijntjes. We vereenzelvigen ons ermee, excuseren ons gedrag ermee en beschouwen het als een daad van acceptatie. ADHD is in veel gezinnen een kapstok waar alle oorzaken en gevolgen van gedrag aan opgehangen wordt, ook van de andere gezinsleden. Vaak is ook niet duidelijk wie slachtoffer zijn, omdat het niet zelden de ouders zijn die last hebben van het gedrag en niet de kinderen zelf. Dat lijkt in de diagnose niet uit te maken. Slachtofferschap loont, dat is de conclusie. Werkelijke oplossingen lopen daar ver achteraan. En daar weer achteraan, als een klein stipje op de horizon, loopt iemand met het spandoek ‘oplossing voor wat?’
Mooi gescheven Sietske!
Mooi gescheven Sietske!
Achteraf gezien zou ik ook
Achteraf gezien zou ik ook best ADHD gehad kunnen hebben tijdens mijn schooltijd. Het zou het relatief vele strafwerk dat ik heb moeten schrijven kunnen verklaren (ach hoe zielig!). Maar ik moet er niet aan denken dat ik ook zo'n stempeltje had gekregen en misschien van die enge pilletjes had moeten slikken. Intussen worden in het kader van het passend onderwijs scholen voor autistische kineren,die echt een bijzondere leeromgeving nodig hebben, gesloten.
ADHD neurowetenschappelijk
ADHD neurowetenschappelijk verklaard
Bron: Een ‘wetenschappelijk’ artikel van Kees Vreugdenhil in het blad PABO Platform,
pabowijzer.noordhoff.nl/LinkClick.aspx?fileticket=B8%2BQm8h%2BqiM%3D&tabid=74&language=en-US .
De zichzelf breinwetenschapper noemende Kees Vreugdenhil (studie: onderwijskunde; eigenaar van onderwijsadviesbureau 'Vreugdenhil Onderwijsontwikkeling'):
“Bij kinderen met ADHD wijken hartslag en hersengolven af van die van gezonde kinderen. Daardoor verwerken ze informatie anders. Het foutendetectiesysteem in hun brein functioneert niet goed. Daardoor leren ze slecht van hun fouten, zodat ze langer feedback nodig hebben. De verbinding tussen de amygdala en de orbitofrontale cortex (ons gezonde verstand) is zwak. Dat leidt tot verminderde impulscontrole.”
Op het onafhankelijke platform ‘leraar24’ (van het onlangs ter ziele gegane LOOK en van het onlangs flink gekortte Kennisnet) staan een aantal (zelf-promotie)-video’s van Kees Vreugdenhil:
“ADHD-leerlingen hebben een rustige leeromgeving nodig.”
Je verwacht het niet.
Ik denk er ook zo over. Na
Ik denk er ook zo over. Na meer dan 25 jaar voor de klas, herinnner ik mij slechts een paar kinderen die ik echt hyperactief en ongecontroleerd zou willen noemen. Voor veel anderen bleek het instellen van orde, regelmaat en rust effectief te zijn om rust te brengen in het gedrag.
Maar dit is een mooie zin: "Gedrag beinvloed je met gedrag". Er wordt dus ook gedrag van jezelf als opvoeder verwacht, en misschien zelfs dezelfde orde en regelmaat die je verwacht van de kinderen. Veel ouders zijn echter beledigd als je suggereert dat het niet alleen maar intrinsieke factoren zijn die een kind tot ADHD-er maken.
De hele kwestie begon na de onderwijsvernieuwingen. Men constateerde dat steeds meer kinderen onrustig werden of zelfs onmogelijk in hun gedrag. De diagnose Minimal Brain Damage kwam in de mode. Deze kinderen zouden lijden aan kleine hersenbeschadigingen, veroorzaakt waarschijnlijk door een moment van zuurstoftekort tijdens de geboorte. Vanaf dat moment werd ouders die kinderen kwamen aanmelden, dan ook gevraagd hoe de geboorte was verlopen. Sommige ouders vonden zo'n vraag impertinent. MBD-kinderen, zoals die toen werden genoemd, hadden behoefte aan rust, concentratie en weinig prikkels. We kregen plaatjes te zien van kinderen die werkten in plekken die voor elke leerling waren afgeschot: zo min mogelijk externe afleidende prikkels was het devies.
Na enige jaren verdween de MBD-hype.
Het was merkwaardig te veronderstellen dat zo'n kwaal als een lichte hersenbeschadiging plotseling niet meer zou bestaan. Maar na enkele jaren stilte aan dat front, bleek dat deze 'kwaal' nu een andere naam had gekregen: ADHD.
En het 'geneesmiddel' kreeg steeds meer markt. Nee, niet het advies om te zorgen voor een rustige omgeving. Een verdovend middel werd het nieuwe medicijn.
En in dezelfde Pabowijzer
En in dezelfde Pabowijzer waar JL naar verwijst staan ook weer wat goed overdachte stukken van Jelle Jolles. Wat een verschil …….
Verschillen in leerstijlen,
Verschillen in leerstijlen, motivatie, aanleg, tempo en interesse ziet de leraar ook, zelfs als hij/zij helemaal niets weet over de werking van de hersenen. Uiteraard heeft de hersenonderzoeker een ander perspectief vanuit de hersenen, maar zijn bevindingen over het leren haalt hij niet alleen maar uit de hersenen: want zover is dat onderzoek niet. Zijn bevindingen komen uit dezelfde observaties als die van de leraar. Daarom ben ik niet direct onder de indruk als iemand mij vertelt dat 'de hersenen' hem iets vertellen.
Hersenonderzoek is vooralsnog druk bezig menselijk gedrag op te zoeken in de hersenen, maar tast daarbij voor een belangrijk deel in het duister. Daarom kan de leerkracht maar beter op zijn/haar observaties vertrouwen.
Klassikaal onderwijs heeft nooit beweerd dat iedereen dezelfde aanleg heeft. Klassikaal onderwijs was een effectief middel om een groep van ongeveer 30 leerlingen tegelijk te onderwijzen. Vernieuwers die beweerden dat juf of meester al die 30 leerlingen 'op maat' kon bedienen, hebben zand in de ogen gestrooid bij alle betrokkenen en vooral frustraties veroorzaakt. Nu hoopt men dan dat dat de computer wel elke leerling 'op maat' kan onderwijzen. Ik geloof er niet in.
In het navolgende
In het navolgende verzamelblog vindt u van alles over diverse onderwijsmethoden en de daarmee samenhangende etikettering van het gedrag van jongens respectievelijk meisjes.
"Both boys and girls are hurt by the effects of progressivist ed theories: reduction of academic content, blurring of meaningful assessment, packing of classroom time with psychobabble and busywork projects.
But much of the damage done by fuzzy ed theories is especially hurtful to boys, since much of the progressivist agenda is overwhelmingly skewed towards girls."
Alles over ADHD in 'gender bias': www.illinoisloop.org/gender.html.
Bijzonder interessant blog
Bijzonder interessant blog waar Sympathisant naar verwijst. Die Amerikanen weten het bijzonder kernachtig te zeggen zonder tot onzin te vervallen. Nederland lijkt wel voortdurend onder een zware mist te hangen als het gaat om zulke overduidelijke waarheden. Het blog richt zich erg op de verschillen tussen jongens en meisjes; dat hoeft voor mij niet eens. Veel waarheden hoeven voor mij niet met een veronderstelde genderproblematiek in verband te worden gebracht, want ook de meisjes bleken zich onder het traditioneel klassikale onderwijs goed te kunnen schikken.
Laat ik er als voorbeeld een zin uit halen, die de kwestie zo kernachtig weergeeft:
"Gebrek aan concentratie (inattention), dat eerder beschouwd wordt als een 'psychological disease' dat medicijnen behoeft, dan als een 'social deficiency' dat gecorrigeerd moet worden."
Helder. Dat zegt het helemaal. Het blog staat vol van zulke waarheden.
Worden ongedurige
Worden ongedurige achterbankkinderen in dit drukbevolkte – autorijke – landje van ADHD voorzien? – ik wil de echt medische gevallen niet tekort doen. Nederland kent een hoge mate van verstedelijking. Buitenspelen is niet meer zo'n vanzelfsprekendheid, sterker nog, vaak gevaarlijk voor kinderen. Als je daarbij het grote aantal psychologierubrieken in tijdschriften optelt, dan is er altijd wel wat. Ik was vroeger ook een 'wild kind', tenminste, ik wilde graag buiten spelen, rennen en fietsen, in weer en wind. Allemaal goedgekomen, sterker nog, nooit een probleem geweest. Op school ging het meer dan prima.
Het zou interessant kunnen zijn een onderzoek te doen naar het verschil in aantal ADHD-diagnoses tussen de Randstad en dunbevolkte delen van Nederland. Ook vanwege de lagere concentratie psychiaters en psychologen in het dunbevolkte deel? 😉 Concentratieproblemen. 😉 Psychologie is voor jaren één van de meest populaire studies geweest. Er moet brood op de plank voor velen. Ik weet niet of de psychiatrie (de 'pillendokters') dezelfde groei heeft doorgemaakt. Met DSM V is het in ieder geval dikke pret. Het onderwijsbudget heeft ook een enorme groei doorgemaakt. 😉
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw – en ook daarvoor al – kwam de 'nature vs. nurture'-controverse naar voren. Zitten we nu in het 'nature' tijdperk? Of streeft men een pragmatisch 'stil zitten' na; 'soyez belles et taisez-vous' (werd vroeger tegen meisjes gezegd). Gaat de ADHD-discussie met andere woorden de 'nature vs. nurture'-discussie voorbij? Is het een sociaal-maatschappelijk 'probleem'? Is de school eenvoorbereiding voor de technocratische 'chicken run' – okay, legbatterij – geworden? Het woord 'creativiteit' uit de mond van technocraten te horen, nee, dat gaat niet werken.
Ik had onlangs een gesprek
Ik had onlangs een gesprek hierover met een Surinamer. Die zei dat men als kind in Suriname helemaal geen tijd had ADHD-er te zijn omdat er na schooltijd een overvloed aan lichamelijke arbeid te doen was, en dat varieerde van veel klussen te moeten doen tot onbelemmerd buiten spelen. Alle lichamelijke energie kon een uitweg vinden. Maar de Surinaamse moeder aarzelde tevens niet het kind aan discipline te onderwerpen.
Een collega van mij liet 'drukke' kinderen soms rondjes rennen rond de school om daarna weer de klassikale discipline te verlangen. ADHD is niet alleen maar een intrinsiek verschijnsel dat verdoving behoeft!