| Mythe 4 | Waarheid |
| Leren doe je zelf | Kennis is een cultuurprodukt en niet het resultaat van een individuele zwerftocht |
Toelichting
Is het niet volstrekt evident dat leerresultaten veel beter en sneller mét docent worden bereikt dan zonder? HNL vindt van niet: alleen zelf doende leert men, receptief leren werkt niet en moet verdwijnen: "van hoorcolleges onthoud je maar 5 % "; "kennis is niet overdraagbaar, het is geen ziekte". Bij goed toezien wijzigt HNL hier de gangbare betekenis van het woord kennis en profiteert het tegelijkertijd van het traditionele aanzien ervan: "Nederland Kennisland". Zo win je discussies voordat ze beginnen.
Veel varianten van probleemgericht onderwijs (pgo) zijn in HNL prominent aanwezig. In dit onderwijstype is de leerling immers zelfstandig en actief bezig zijn eigen kennis en vaardigheden in te slaan, zonder dat de docent helemaal is verdwenen. Het onderzoek naar de effecten ervan is gewogen door Newman c.s. (Part I, 2003) en grotendeels te licht bevonden. Slechts 15 van de 91 onderzoeken doorstonden de bepaald niet te strenge kritiek. Het was niet mogelijk op basis van de 15 uitkomsten een algemene uitspraak te doen over de effecten van pgo. Vervolgens ontwikkelden Newman c. s. zelf een pgo-cursus en onderzochten daarvan –wel met gerandomiseerde steekproeven en een controlegroep en goed gedefiniëerde effectmaten- de effecten. Deze pakten zeer in het voordeel uit van de controlegroep die in kleine groepen traditioneel onderwijs ontving.
Meer hierover bij Smit (2006, p.7, paragraaf: Maar het werkt toch?).
Kirschner e.a. (2006) en Smit (2006) probleren te verklaren waarom pgo en andere vormen van minimal guidance instruction niet voldoen. Kirschner wijst erop dat minimale instructie niet goed aansluit bij de eigenschappen van het werk- en langetermijngeheugen. Smit probeert aan te tonen dat de algemene vaardigheden, binnen HNL het vliegwiel van pgo, veel te weinig transfer opleveren, met andere woorden: het effect van eerder leren goeddeels uitsluiten.
Vergeleken met de traditionele is de zelfstandige en actieve leerling een autodidakt. De reputatie van autodidakten, leuk maar niet helemaal serieus te nemen, is te danken aan hun kleine aantal. Straks worden we omringd door miljoenen exemplaren. Dat gaat niet goed, dat wordt Nederland Stennesland.
Referenties
Newman, M. (2003-2004). The effectiveness of problem-based learning. Part I: A pilot systematic review and meta-analysis on the effectiveness of PBL. Part II: A randomized experiment in continuing nursing education. De summary van dit rapport vindt u onder Newman Summary Part II. www.hebes.mdx.ac.uk/teaching/Research/PEPBL/
Kirschner, P. A. et. al. (2006). Why minimal guidance during instruction does not work: An analysis of the failure of constructivist, discovery, problem-based, experiential and inquiry-based learning. Educational Psychologist, 41, (2), pp.75-86.
Smit, W. (2006). Traditioneel versus probleemgestuurd onderwijs. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 61,p. 24-31. Op de site staat een oude, langere versie, met voetnoten.
voorbeeldfunctie
Iets wat bijna steeds over het hoofd wordt gezien, en wat tevens de reden is waarom onderwijs altijd door mensen gegeven zal moeten blijven worden, is het
feit dat docenten voor kinderen een rolmodel zijn dat hen kan inspireren tot navolging op de meest uiteenlopende gebieden. De academisch gevormde docent die
zijn vak tot in de puntjes beheerst is een voorbeeld van wetenschappelijkheid en vakmanschap. De volwassen en beschaafde docent geeft kinderen een voorbeeld
van volwassenheid en beschaving. Initiatieven als HNL ontnemen docenten en kinderen goeddeels de mogelijkheid in onderlinge interactie het overwicht van de
docent uit te buiten tot nut van de kinderen. Waar blijft die geweldige docent geschiedenis die kinderen in verbeelding mee kan nemen in boeiende verhalen; die
scherpzinnige docent natuurkunde die met speels gemak waterdichte redeneringen kan opzetten; die nukkige docent wiskunde die uit de hand nauwkeurig krommen
kan tekenen; die voortreffelijke docent Latijn die zijn lessen tot op de seconde nauwkeurig plant en zijn leerlingen alle declinaties, conjugaties en modi weet in te
prenten met een ongelooflijke accuratesse? Mijn voorbeelden zijn geen toeval; ze zijn geïnspireerd op het uitstekende onderwijs dat ik zelf het voorrecht had te
genieten. Klassikaal, frontaal onderwijs…