Waarom is het eten van worteltjes goed voor je ogen? Ooit wel eens een konijn met een bril gezien? Een stuk serieuzer lijkt een uitgebreid onderzoek over het effect van het eten van noten op onze gezondheid, waarover de Volkskrant gisteren berichtte. Uit dit onderzoek zou blijken dat het eten van noten (zowel pinda’s als boomnoten) de kans op overlijden significant verlaagt. Het resultaat komt overeen met de conclusies van een Amerikaans onderzoek: wie dagelijks een handje noten eet heeft 29% lagere kans om te overlijden aan een hartziekte en 11% minde kans op kanker.
Hoewel het onderzoek naar het eetpatroon van 120.000 verpleegkundigen zeer breed, longitudinaal opgezet was, moeten we volgens onderzoeker Daan Kromhout van de Universiteit van Wageningen wel in het oog houden, dat het slechts een observationele studie betreft, die minder nauwkeurig is dan een experimenteel onderzoek omdat verstoring door niet gemeten factoren nooit is uit te sluiten.
Betekent dit dat we het onderzoek toch met een korrel zout moeten nemen? Merkwaardigerwijze is in de onderzoeken het effect van zout niet meegewogen. We denken hierbij natuurlijk meten aan het fenomeen borrelnootjes. Niet toevallig gebruiken noteneters ook meer alcohol. Toch zijn ze gemiddeld dunner en leniger.
De studie is mede mogelijk gemaakt door The Tree Nut Council Nutrition Research & Education Foundation (klinkt als een bek vol noten), een belangenorganisatie vanuit de notenindustrie. Natuurlijk hadden de sponsoren volgens de onderzoekers geen invloed op de resultaten. Wel op de presentatie? Want vooral de zeer krachtige conclusies als minder sterftekans, minder kans op levensbedreigende ziektes, blijven hangen.
NUTS!
NUTS!
Veel mensen worden oud zonder elke dag een handje apenoten te eten. Apekool werkt veel beter.
Dat er media zijn die dit soort onderzoeken publiceren doet vermoeden dat er commerciële motieven in het spel zijn. Wie enige tijd de voedingsonderzoeken volgt weet dat er over een half jaar een nieuw onderzoek ligt dat aantoont dat noten slecht zijn. Onderwijsonderzoekers en voedingsonderzoekers kun je het beste negeren. Dat is beter voor je gemoedsrust, gezondheid en levensduur.
Het volkskrant artikel is
Het volkskrant artikel is hier te lezen.
Er zijn verschillende mechanismen die wetenschappers ertoe aanzetten om "zeer krachtige" conclusies te trekken. Invloed van sponsoren is er 1 van, maar niet de belangrijkste. Om te publiceren in The New Engeland Journal of Medicine (waar dit artikel is verschenen) is het min of meer verplicht om "zeer krachtige" conclusies te trekken. Omdat publiceren in tijdschriften als The New Engeland Journal of Medicine uitermate belangrijk is voor de carriere van een wetenschapper bestaat de neiging om te krachtige concludies te trekken. Statistisch corrigerren voor sommige (maar niet andere) factoren is een manier om de uitkomst van een onderzoek zo te `manipuleren' dat het lijkt alsof zeer krachtige concludies gerechtvaardigd zijn.
Het mechanisme dat
Het mechanisme dat wetenschappers drijft tot publicatie en de normen die wetenschappelijke tijdschriften daarvoor aanleggen heeft geleid tot ongeloofwaardigheid van wetenschapsgebieden: "wat moet je ermee; wat heb je eraan". Die schadelijke bijwerkingen worden versterkt door het klakkeloos en kritiekloos overnemen van "wetenschappelijke" conclusies door de populaire media. Zoals onlangs een econome dat verwoordde "wantrouw de deskundigen" (en lever jezelf over aan onkundigen en kwakzalvers). Internet als remedie voor gebrek aan kennis is een fabeltje dat door e-predikers en e-gelovigen wordt verspreid.
Sinds ik de columns van
Sinds ik de columns van voedingswetenschapper Martijn Katan heb gelezen in het NRC, en beluisterd op BNR-nieuwsradio (www.mkatan.nl), en zijn boek "Wat is nu gezond?" heb gelezen, neem ik al te fantastische berichten die in de media verschijnen over voeding alleen maar nóg minder serieus.
Een goeie wetenschappelijke bron over voeding is www.voedingscentrum.nl. Onafhankelijk, en door onszelf betaald uit belastinggeld. Hoewel het met het vak dat ik geef niet zo veel te maken heeft, wijs ik mijn leerlingen ook op dat soort informatie.
Je kunt Stapel natuurlijk in
Je kunt Stapel natuurlijk in de eerste plaats als een bedrieger zien maar ook als slachtoffer van publish or perish. Maar, vooral als het om gezondheid gaat, kan de keuze van de wetenschapper voor publishing er toe leiden dat anderen buiten de betreffende wetenschap perishen. Gelukkig is er nu een beweging tegen perishing publishing op gang gekomen.