80 Mededeling: Japanse lakkist voor € 7.300.000 weer terug van weggeweest

Van  Hollandsche glorie, de VOC die zo slecht niet was en de gelukkige vondst in Frankrijk.

Oog hebben voor het moois van deze wereld is van alle tijden. Zo had de Fransman François Caron (1600-1673) in dienst van de VOC in Japan omstreeks 1640 het plan opgevat om Japans lakwerk als luxe product in Europa te introduceren. Hij leefde toen al 20 jaar in dat land, had goede relaties opgebouwd en had gevoel voor esthetiek. De VOC had een factorij in Japan sinds 1609. Net voor het land op slot ging op Deshima na (1641-1864), heeft hij bij een hofleverancier een tiental uitzonderlijke fraaie lakopbjecten besteld voor de Europese markt. De kist waar het hier over gaat was het mooist en qua dimensie het grootst, extraordinarij schoon. En buitengewoon kostbaar, een beetje teveel van het goede voor de VOC. Het fabricageproces nam meerdere jaren in beslag. Het zeer precieze decor was onder meer geïnspireerd (vooral de voorkant) door de legende van Genji, naar verluidt de eerste roman die ooit geschreven werd. De combinatie van lak en goud met inlegsels van verschillende metalen en paarlmoeder is inderdaad verbluffend met al zijn details en ook door het gebruik van reliëfs die wat dieptewerking geven. Zo omstreeks 1643 kwam de lading via Batavia in Amsterdam aan. De 30-jarige oorlog woedde nog in volle hevigheid. De VOC bleef er mee zitten, totdat de Kardinaal Mazarin (1602-1661) 4 objecten contant kocht in 1658. Daarvan is één in het Victoria- en Albertmuseum terecht gekomen, 2 zijn gekannibaliseerd en de 4e, deze dus, verdwenen na een verkoping tegen een spotprijs in Engeland in 1941. Die koper heeft hem in 1970 ondershands doorverkocht aan een Franse expatrieerde Schell-employee die hem bij zijn overplaatsingen heeft meegesleept totdat hij met pensioen ging in de Loir-et-Cher in de Loirevallei. De vendumeester van ons stadje, Philippe Rouillac (www.Rouillac.com), heeft hem daar 'ontdekt'… Dat de kist nog in zo goede staat verkeert is omdat hij van meet af aan zeer solide in elkaar zat was met koperen hang- en sluitwerk. De foto (zie de annex)  is iets geflatteerd, want het geheel is een beetje dof van ouderdom en behoeft een grondige restauratie om het éclat van het zwart en het goud weer groots tot onze zinnelijke verbeelding te laten spreken.

Naar horen zeggen hingen bij de verkoop alle wereldmusea aan de telefoon. Het is hartverwarmend dat het Rijksmuseum ondanks de crisissfeer de nodige fondsen achter de hand had om de kist naar huis te brengen.