Ik lees op de website van de TU Eindhoven dat een willekeurige HBO-opleiding in elektrotechniek volstaat om toegelaten te worden tot de master van elektrotechniek van de TU. w3.tue.nl/nl/diensten/cec/studievoorlichting/masteropleidingen/electrical_engineering/toelating/
Terwijl ik dat las dacht ik onmiddelijk aan een oudere bijdrage op dit forum van G. J. Hallink. www.beteronderwijsnederland.nl/node/4454
Ik citeer de belangrijkste zinnen uit zijn bijdrage.
Begin citaat
Welnu we zijn een paar jaar op weg met het competentiegerichte curriculum bij de Academie voor Industrie en Informatie van Avans Hogeschool ’s Hertogenbosch.
Op dit moment ondervinden we problemen wat betreft de wiskundige vaardigheden waarmee de havisten en vooral mbo-ers bij ons binnenkomen.
Studenten vallen massaal uit doordat het vak wiskunde en de toegepaste wiskunde bij o.a. mechanica niet beheersen.
Welnu dan gaan we daar wat aan doen zou je denken.
Als je het huidige curriculum bekijkt valt op dat communicatie de rode draad door het curriculum is. Wel 14 modules wordt er communicatie gegeven tegen maar twee modules wiskunde. Gekscherend noem ik het ook wel een technisch linguistische opleiding. Dat wordt niet gewaardeerd door de directie.
Aan de blokken communicatie valt niet te tornen volgens de directie. Ook zaken als mentoraat, zelf verantwoordelijk leren en niet beroepsspecifieke competenties zijn heilig.
De directie heeft nu voorgesteld om de rest van het curriculum aan te passen aan de wiskundekennis die wij nog in twee blokken weten aan te brengen.
Dat betekent dat begrippen als differentiëren en integreren niet meer aan bod komen en bij andere vakken omzeild moeten worden. Ik weet niet of het beroepenveld daar op zit te wachten.
Ter vergelijking heb ik een paar zaken op een rijtje gezet.
2001: 63 tentamens tijdens de studie waarvan 14 wiskunde de 9 modules communicatie werden 1 via een verslag of mondeling getoetst.
2008: 40 tentamens tijdens de studie waarvan 2 wiskunde en 2 communicatie, de resterende communicatie wordt mondeling of middels een verslag getoetst.
Einde citaat
Het lijkt mij duidelijk dat studenten die een dergelijke HBO-opleiding hebben gevolgd volstrekt onvoorbereid zijn voor een master aan de TU. Deze TU laat de studenten gelukkig wel nog een schakelprogramma volgen maar ofdat dit schakelprogramma volstaat betwijfel ik. Waar de universitaire bachelors twee jaar over hun master doen, als alles goed gaat, duurt de master voor de HBO-ers 2,5 jaar. Het schakelprogramma zou 1 jaar bedragen met 5 wiskundevakken en 5 electrotechniekvakken. Blijkbaar bestaat de master zelf voor hen dus slechts uit 90 studiepunten i.p.v. de gebruikelijke 120 (2,5 jaar – 1 jaar = 1,5 jaar = 90 studiepunten). Wellicht wordt de minor opgeofferd? Hoe dan ook, ze krijgen hetzelfde diploma voor een kortere master.
Ik vraag me af wat de invloed is van matig voorbereide HBO-studenten die mogen instromen in de master.
- Leggen de universiteiten ten gevolge van de outputfinanciering de lat lager voor de studenten? Zo ja, enkel voor de HBO-studenten die van een zwakke HBO-opleiding komen of voor alle studenten?
- In welke mate bepaalt de HBO-opleiding waar de studenten vandaan komen de slaagkans?
- Moet er niet eens onderscheid worden gemaakt tussen de diverse HBO-opleidingen m.b.t. de toelating? Het is toch absurd om te veronderstellen dat al die HBO-scholen eenzelfde niveau aanbieden? Daarvoor zijn er gewoon veel te veel HBO-scholen en de verleiding is veel te groot om fraude te plegen, of op zijn minst de mazen van de wet op te zoeken?
- Hebben de universiteiten de bevoegdheid om onderscheid te maken tussen diverse HBO-scholen? Hypothetisch voorbeeld: HBO-geslaagden van Fontys die elektrotechniek hebben gevolgd worden wel toegelaten, HBO-geslaagden van Avans niet.
- Worden de studenten die wel een goede bachelor hebben gevolgd momenteel niet sterk benadeeld doordat ze noodgedwongen voor projectjes moeten samenwerken met studenten die van een zwakke HBO-opleiding komen?
Ik vergelijk altijd graag systemen van het ene land met systemen van andere landen. Naar mijn overtuiging kan je daar veel van leren, wel moet je voorzichtig zijn niet delen van een systeem over te nemen.
In België worden studenten die voor een gewone hogeschoolopleiding (3 jaar) zijn geslaagd überhaupt niet toegelaten tot de master van burgelijk ingenieur*.
Deze studenten worden wel toegelaten tot een schakeljaar wat hen voorbereidt op de master van industrieel ingenieur**. De master van industrieel ingenieur geeft dan weer toelating tot de master van burgelijk ingenieur in welk geval de studenten een aantal schakelvakken moeten volgen in ruil voor specialisatievakken (minor). Studenten die zijn geslaagd voor het 3de jaar van de opleiding industrieel ingenieur worden toegelaten tot een schakeljaar wat hen voorbereid op de master van burgelijk ingenieur.
De opleiding industrieel ingenieur wordt weliswaar verzorgd door een hogeschool maar reeds voor de Bolognaverklaring was het een academische opleiding. De gegeven vakken zijn dus van universitair niveau en de wiskunde van goede opleidingen voor industrieel ingenieur zal weinig onderdoen voor de wiskunde op de TU’s (dan spreek ik over de echte ingenieursopleidingen op de TU’s, niet over studierichtingen als technische bedrijfskunde).
Kortom: voor een master in een ingenieurswetenschap wordt in Vlaanderen ofwel een master in een academische opleiding geëist ofwel een bachelor van een academische opleiding + een schakeljaar (minstens 1 vol jaar van 60 studiepunten).
In Nederland wordt je reeds met een 4-jarige hogeschoolopleiding toegelaten tot een lichtjes aangepaste master (zie hierboven) en soms zelfs met een 3-jarige bacheloropleiding indien de student een klein deel van zijn vakken bij de TU heeft gevolgd.
Dit laatste is wellicht nog vreemder.
* overkoepelende naam van alle universitaire ingenieursopleidingen met uitzondering van de bioingenieurs aangezien in Vlaanderen de eerste semesters voor alle ingenieursstudenten identiek zijn (bij dezelfde universiteit): analyse, lineaire algebra, numerieke wiskunde, chemie, thermodynamica, electriciteit en magnetisme, programmeren, mechanica…
** Laat je niet misleiden door de naam. De industrieel ingenieur wordt niet specifiek voor de industrie opgeleid. Het is een algemene ingenieursopleiding waarin de nadurk verhoudingsgewijs wat meer op de praktijk ligt en wat minder op de abstractere theorie.