Bijles

29 september 2010 cornelis verhage blogs 6

Bijles, maar niet voor iedereen

Het artikel van Lydia Sevenster-van der Lelie, lerares aan het Stedelijk Gymnasium in Haarlem over bijles en examentraining (NRC Handelsblad 25 september 2010), verdient het in brede kring gelezen te worden.
Uit een enquête op haar school bleek dat in de zesde klas de helft van de meisjes en een vijfde van de jongens bijles volgde en dat 66 procent van de meisjes en 30 procent van de jongens examentraining volgde. Vooral scholieren met een exact profiel volgden examentrainingen.
Nu is het nemen van bijles, ik zou bijna zeggen, van alle tijden. Maar zo frequent en zo algemeen gebruikelijk als nu is het waarschijnlijk niet eerder geweest.

Als je spreekt over normale omstandigheden, ik bedoel kwalitatief goed onderwijs, en een voldoende aantal lessen, kun je stellen dat bijles wèl en niet helpt.
Het helpt de leerling die door omstandigheden: ziekte, periode van slecht opletten – de aansluiting heeft gemist. Het is dan een soort overbrugging die tijdelijk nodig is.
Het helpt ook , ogenschijnlijk, de leerling die normaal het onderwijs volgt maar eigenlijk het niveau en/of het tempo niet aankan. Zo’ n leerling kan door flink bijles te tanken soms overgaan naar een volgende klas, soms zelfs slagen voor een examen, maar het is eigenlijk een soort lopen op krukken. Zodra hem de extra hulp wordt ontnomen, blijft hij weer achter.
Er zijn ook leerlingen, of liever hun ouders, die menen dat ze door het nemen van bijles, ipso facto, betere prestaties gaan leveren. Dat is een misverstand, ook voor bijles moet gewerkt worden en de leerling wordt er niet wezenlijk slimmer van.
Mevr Sevenster vindt het zorgwekkend dat er door het toenemend aantal bijlessen en extra trainingen een nieuw soort tweedeling ontstaat in maatschappij en onderwijs waarbij de kinderen van welgestelde ouders extra voordeel hebben. Zij zou willen dat er wat dit betreft ‘gelijke kansen’ waren. En gelijk heeft ze.
Als zoveel leerlingen meer lessen en meer training willen hebben, betekent dit dat zij het aanbod van de school niet toereikend vinden. De school geeft te weinig lessen of geeft die lessen niet goed. Een derde mogelijkheid is dat in de betreffende klas teveel leerlingen zitten die het niveau van die klas maar nauwelijks aan kunnen: ze hebben de ‘level of their incompetence’ bereikt en willen dat compenseren door bijlessen. Een laatste mogelijkheid is, en mevr Sevenster ziet dit als voornaamste oorzaak, dat het onderwijs te vrijblijvend is. Zij schrijft daarover: ‘We hebben inmiddels besloten het roer om te gooien. We overhoren nu ook buiten de toetsweken en zullen sneller ingrijpen als een leerling zijn werk niet in orde heeft. Dit gaat dus allemaal in tegen het idee van de Tweede Fase, dat, zoals de commissie Dijsselbloem al vaststelde, zonder enige test vooraf over onderwijsland is uitgestort.’
Waarvan akte.

Cornelis Verhage

6 Reacties

  3. En de paradigmashift in het voortgezet onderwijs
    Tussen haakjes.
    Iederwijs is ter ziele.
    Dus interessant om even naar de websites van het Orion college en de Nieuwste School te kijken, hun voortgezet-onderwijspendanten.
    Dat lijkt daar moeizaam te gaan, zo’n 60 leerlingen na drie, vier jaar.
    Geen verslagen meer van “klankbordgroepen”.
    Treurige projectjes.
    Een grote staf, zo te zien niet bevoegd, een verhouding van coach op leerlingen van 1 op 6.
    Dat duurt ook niet lang meer.

    Maar dan zien we plotseling de opkomst van de TOM-basissscholen: Teamonderwijs Op Maat.
    TOM Onderwijs Anders streeft hierbij naar een ontwikkeling van:

    Van Naar
    klassikaal klassendoorbrekend
    jaargroep kern- of basisgroep
    kennisoverdracht betekenisvol actief leren
    leraar gestuurd gedeelde sturing door leraar en leerling
    vaste leergroep wisselende leergroepen
    leerling volgsysteem portfolio

    en dat onder de bezielende leiding van de KPC-groep

      • En toch
        begrijp ik sommige Iederwijs-ouders een beetje. Je moet toch wat als je kind is vastgelopen in het gewone onderwijs en het speciale onderwijs is afgeschaft. Als er dan dergelijke onderwijsloketten worden geopend ga je dat maar eens proberen. En het KPC zorgt vrolijk voor de begeleidende onderwijszweefondersteuning; marktwerking heet dat; elk aanbod schept zijn eigen vraag.

        • Natuurlijk
          Ik ben tegen nieuw leren, competentiegericht leren, zelfstandig leren en iederwijs ALS AANBOD VOOR ALLE JONGEREN. Dat neemt niet weg dat ze voor sommige jongeren als een vorm van speciaal onderwijs een geweldige uitkomst kunnen zijn. Het schijnt dat vooral hoogbegaafde kinderen die zijn vastgelopen daar weer helemaal kunnen opbloeien. Het is immers een soort plusklas, dat iederwijs. Hartstikke geschikt voor (een deel van) de speciale kinderen. Wat mij betreft mag het blijven bestaan, maar zónder de pretentie dat het beter onderwijs voor allen biedt.

          Zelfs de montessori-scholen constateren regelmatig dat een kind niet past bij het montessori-systeem. In het krantje dat ik als ouder destijds kreeg kon ik regelmatig lezen dat een kind naar een andere school was gegaan en dit was meestal de reden. Dat kan, niks mis mee!

Reacties zijn gesloten.