Ik was gewaarschuwd, in gesprek komen met het nieuwe leren is niet makkelijk. In een poging die ik deed te reageren op columnist Daniel Lechner in Cultuur & School (zie de discussie op cultuurplein.nl), die cultuureducatie af wil schaffen, inclusief het hele onderwijssysteem (Illich), om er ict voor in de plaats te stellen, bleek een uitwisseling van standpunten problematisch. Hoe komt het dat je tegenover iets staat, dat net als een geloof met zoveel overtuigingskracht wordt uitgedragen dat je net zo goed je mond kan houden? Gezonde concurrentie tussen opvattingen kan helemaal geen kwaad, zeker niet als de onderwijswetenschappen gedurig in een soort van lethargie verkeren van het produceren van abstracte redeneringen die zich veilig boven hoofden van leraren verheffen. Maar dan moet er wel begrip zijn voor wat de ander zegt.
De digitale revolutie is er een uit vele: het enthousiasme gaat met de verkondiger op de loop. ‘Niet met je tijd mee’ heet de heftigste kritiek die je kan verwachten. Maar als ik van mijn scherm opkijk zie ik vereenzaming, verhuftering en egotripperij. Wie gaat hier nou niet met zijn tijd mee? De moderne manager, de godganselijke dag vergezeld van ict-geheugens, strooit ervaringsarmoe om zich heen en misverstand na misverstand. Een mooi voorbeeld bood de documentaire “Dwars”, over de crisis bij de Groene Amsterdammer met zijn directeur. Flexibel tot en met, maar zonder hechting aan een collectief of aan de wereld om hem heen. (Waar blijven de grote, inspirerende projecten van al die nieuwe leerders die het onderwijs verlaten?)
Wat is er mis met samen leren? Samen oefenen, dreunen, stampen, zingen, luisteren, kijken, door de ontbering gaan van een examen of een proefwerk? Mag daar ook vreugde aan beleefd worden? Hoe meer door nabootsing van anderen geleerd is, deste krachtiger de indruk die het nalaat, is mijn ervaring. (En van mijn klasgenoten, zoals bleek op de reünie van onze MULO-klas.) Kan je collectieve dingen in je eentje leren? Zoals een collectief geheugen of respect voor de natuur? Ik denk van niet. Het is mij een raadsel hoe je dat kan wegcijferen tegen ‘het zelf’ als alleenzaligmakend. Het nieuwe leren ruimt de laatste resten op van naast een ander te gaan staan – in plaats van tegenover hem. Samen dingen doen wordt uitbesteed aan specialistische bureaus – met iedere deelnemer een mobieltje in de aanslag. Meegaan met je tijd of toch maar liever ertegenin?
De weggooineiging van het oude is een westers fenomeen. Een professor die voor het onderwijs heeft doorgeleerd wordt plotseling bevangen door een wonderlijke geestdrift, van de daken roepend: “Aan het huidige systeem is alles verkeerd. Daar moeten we vanaf” (Luc Stevens, uit de lijst van uitspraken, voor deze website opgesteld door jl). Of een onderwijsadviseur, Alex van Ernst (zelfde bron): “Er is een radicale omslag nodig, een paradigmashift. Wil je een onderwijsvisie als natuurlijk [sic] leren implementeren, zorg dan voor een aardbeving, zodat het niet meer mogelijk is op oude routines terug te vallen.” Dit alles in Naam van het Kind (onderzoekers Jeroen Boschma en Inez Groen): “Wij zijn stand-alone. Zij leven, leren en werken in netwerken. Wij accepteren bullshit. Zij niet. Wij raken verbijsterd van deze wereld. Zij weten beter hoe onze wereld in elkaar steekt dan wij.”
De digitale revolutie is weer een revolutie waarbij alle stoppen doorslaan. Daarbij kan het Nieuwe zich alleen vestigen ten koste van het oude. We kennen dat al uit de Bijbel (zie teksten als Jesaja 65:17, Jeremia 16:19-20, Filippenzen 3:14), en van tal van andere revolutionaire visies. (Zie ook mijn “Kernverhaal”: www.guidoeverts.nl/Kernverhaal/tabid/65/language/nl-NL/Default.aspx) Een mooi voorbeeld geeft het boek, Revivals, Awakenings, and Reform van de gerenommeerde Amerikaanse historicus William G. McLoughlin. Vijf opwekkingsbewegingen hebben de geschiedenis en de vooruitgang van Amerika vorm gegeven, schrijft hij, resulterend in de – geseculariseerde – reformbeweging van de Beat Generation. Ik vertaal uit de inleiding: “Iedere nieuw-licht beweging heeft een negatieve kant; de meest perfectionistische worden ook de meest destructieve. … Ook de meer gematigde gaan met veel hysterie gepaard die ontstaat uit het ervaren van een gewelddadige psychologische breuk met het verleden” (p. 19). Elke opwekkingsbeweging was tevens een sprong voorwaarts op het gebied van emancipatie en individualisering, en elke beweging had zijn prijs van afstandname en vervreemding van het oude.
In ‘Het cultuurprotest van Jean-Jacques Rousseau’ beschrijft R.F. Beerling de moderne secularisatie van het godsdienstige beginsel van bevrijding van het innerlijke zelf uit de kluisters van de cultuur (p. 330): “Tegencultuur appelleert aan het wezenlijke en stelt zich essentialistisch op tegenover het door de traditie gevestigde en in stand gehoudene als het bijkomstige, overtollige en toevallige. De sacrilegia behoren daarom tot haar meest drastische manifestaties. […] Het beroep op het ongedifferentieerde absolute is de gevaarlijkste uitdaging van de sociale orde, ten aanzien waarvan het tot vijandschap of onverschilligheid aanzet. Wordt de relatie daarmee of met wat het eeuwige wordt genoemd hersteld dan doet niets anders meer wezenlijk terzake en komt de buitenwereld aan radicale vervluchtiging bloot te staan.”
Kan dit enigszins verklaren waarom de nieuwe leerders zo slecht voor rede vatbaar zijn? Zij spreken, hoewel onbewust, vanuit een oude denktraditie die steeds weer opgeld doet bij een reform. Dat steeds meer mensen zich op dit moment van het verlies bewust worden dat daarmee gepaard gaat kan alleen maar worden toegejuicht. Het feit dat er nog geen antwoord hierop klaar ligt bewijst misschien hoe diep verankerd het probleem is.
Graag reacties!
Het Nieuwe Geloof
Inderdaad heeft Het Nieuwe Leren alle kenmerken van een religie. Het grootste probleem is dat ze het proberen te verkopen als wetenschappelijk en dat dit ze nog lukt ook. Het is een beetje alsof ‘intelligent design’ de dominante stroming in de wetenschappelijke biologie zou zijn of homeopathie de dominante stroming in de wetenschappelijke geneeskunde.
HNL, communisme en Gerard Reve
Ik ben de biografie van Gerard Reve aan het lezen, en daarin staat ook hoe het eraan toe ging in de communistische partij voor en net na de Tweede Wereldoorlog. Overigens heeft Reve in interviews al veel verteld over uitsluitingen en verdachtmakingen van kameraden. Zijn ‘Werther Nieland’ is te lezen als een parodie of metafoor op het communisme: de clubjes die opgericht worden en de vrienden die geroyeerd worden. Het communisme is een religie, een heel erg valse religie. Een religie die slechts achterdocht, vijandschap en oorlog brengt. Zo zag Reve dat.
Tegenwoordig zien we hetzelfde nogmaals gebeuren, maar dan bij HNL. Ben je tegen HNL? Of heb je gewoon een handvol kritische vragen? Dan ben je een gevaarlijk persoon. Dan moet je weg.
@Guido
Het is een misvatting dat dit verschijnsel zich alleen voor zou doen in het onderwijs. Kijk naar ‘de nieuwe economie’ die gepropageerd werd in de jaren negentig van vorige eeuw. Ieder die als economm daar vraagtekens bij zette werd aanzien als volledig geschift, ouderwets, conservatief enz.. Tot de eerste beurscrash in 2000. Wat het onderwijs trouwens een pensioen op middelloon ipv eindloon heeft opgeleverd. De geluiden over de nieuwe economie verstomden en maakten plaats voor een ondoorzichtige handel in hypotheken en aanverwanten. Het geloof in een eeuwigdurende geldmachine… nou ja, je weet het.
In de zorgsector van hetzelfde laken een pak. het geloof in de vrije markt heeft gezorgd voor hogere premies, afkalvende zorg, mastodonten van ziekenhuizen en dit allemaal met de zieke als middelpunt, maar niet heus.
Dank zij de hogepriesters van het IPCC en hun niet aflatende jacht op de milieumammon is het milieugeloof tanende. Scriptie van een aardrijkskundestudent waarin voor het overgrote deel meningen van bergbeklimmers zijn opgenomen is als wetenschappelijk werk gepresenteert. De golfsticktheorie blijkt nu ineens te zijn ontstaan door het wegsaneren van duizenden meetstations waarvan het merendeel op koude plekken.
Conclusie. Het geloof, gelijk welk geloof, is voor de simpele gelovige een last. Voor de bedenker ervan een onmetelijke bron van rijkdom. En daar ligt de enige reden waarom er klimaatdissidenten zijn, let op de term dissident is bedacht door de hogepriester. Waarom er honderden collega’s zijn weggepest en opzij gezet wegens ‘voldoet niet aan het CGO onderwijs’, en waarom er een club bestaat als BON.
Is het jou niet opgevallen dat elk geloof er vanuit gaat dat de gelovige gelooft, daar is geen spetter bewijs voor nodig namelijk omdat dat nou eenmaal ‘de mystiek van het geloof’ is.
nieuw!
Het aantrekkelijke van het nieuwe zal gelegen zijn in het feit van ‘nieuw’ zijn: het is nog rein, en niet besmeurd en gecorrumpeerd door allerlei menselijke zwakheden en onvolkomenheden.
Het verlangen naar een aards paradijs ligt er vermoedelijk aan ten grondslag.
Bij het nieuwe leren worden de schaarse momenten dat men zelf iets ontdekt heeft (en daardoor nooit heeft vergeten) tot een ideaal gemaakt: zo zou al het leren moeten gebeuren.
Tevens lijkt het erop dat men van een klas een soort ideale gezinssituatie wil maken.
De droom van een ‘heelmakend’ samenzijn, waarbij vriendelijke tolerantie en het nieuwsgierig leren tot ideale mensen zou leiden.
Lees je de ronkende teksten over inclusief onderwijs op het internet, zie je dezelfde soort ideaalbeelden verschijnen.
Nederland heeft zich internationaal verplicht tot het invoeren van inclusief onderwijs, nota bene.
Die combinatie, HNL en Inclusief Onderwijs, zal maken dat er van een hoger kennisniveau geen sprake zal zijn.
Nederland permitteert zich de luxe de gedegen kennis op te offeren voor sociale idealen.
Des te verbazingwekkender dat juist de SP protesteert.
Zolang er nog voldoende belastinggeld kan worden onteigend, is het misschien mogelijk, zo’n knuffelwerkelijkheid.
Maar de economische achterstand zit al in het model ingebakken.
Andere landen verwaarlozen de kennis niet, en streven Nederland voorbij. Een inzakkende economie maakt dat er minder belasting kan worden geheven voor dergelijke luxe-experimenten.
Misschien komt men dan eindelijk tot inzicht.
Wijze woorden: zo moet het inderdaad gegaan zijn
Beste Moby, je schrijft wijze woorden naar mijn mening. Zo moet het gegaan zijn, ‘het nieuwe leren’ moet zijn voortgekomen uit het idealiseren van zelf ooit ervaren hoogtepunten. Wel triest dat de enige uitlaatklep voor die ervaringen de stichting van een nieuwe godsdienst is! Alsof er geen ruimte is in onze cultuur voor die ervaringen, behalve in de vorm van dogmatiek.
Wat betreft Mao (hieronder) ben ik het niet met je eens. Zijn voorbeelden waren Stalin en via Stalin Marx, dus westers geestesgoed. Een waardevolle ervaring te verheffen tot het Nieuwe, het oude vertrappend, blijft iets typisch westers naar mijn mening, ook omdat je het werkelijk in alles aantreft in het Westen (in reclames! vulles gooi je weg, is vies en waardeloos) en zelden of nooit in andere culturen. Ja, er was ooit een keizer van China die een opruiming hield onder zijn geleerden, maar dat werd onmiddellijk hersteld toen hij uit de gratie raakte.
Gelukkig is de waakzaamheid tegen het fanatisme als van HNLers enorm aangescherpt, zoals uit de reacties op deze blog ook blijkt. Wal ik maar zeggen wil is dat die waakzaamheid niet mag verslappen en dat bevlogenheden en ideologieën niet van onderaf komen, maar van bovenaf: de stuurlui staan níet aan wal. Zij besturen door advies te geven aan politici.
@Guido,
Marx en Lenin op hun beurt hadden de Franse revolutie goed bestudeerd. Zij beschouwden deze als een geweldige bron van inspiratie om een samenleving niet alleen te beschouwen, maar deze ook te kunnen omvormen.
Daarnaast was er de optimistische 19e eeuw, waarbij er een groot geloof was in wetenschap, die niet alleen machines kon bouwen, maar zelfs een hele maatschappij zou kunnen vormen.
In die zin zou er dan inderdaad sprake zijn van een westers model: de westerse wetenschap.
Hoe westers was echter die Franse revolutie? Was die niet ook voor een belangrijk deel ontstaan vanuit een wens kerkelijke maatschappelijke invloeden te doen verdwijnen?
Dan zouden die ontwikkelingen kunnen worden beschouwd als een zoeken naar een beschavingsvorm waarbij de kerk niet langer noodzakelijk zou zijn.
Hoe westers was echter de kerk?
Wel interessant om over te mijmeren.
Ik ben geneigd veel vernieuwingsdriften te herleiden tot de idealen van de Franse revolutie.
Tevens zie ik de twintigste eeuw als de uitvoering van vele 19e-eeuwse idealen.
Maar dat is slechts het idee van een leek.
DÉCLARATION DES DROITS DE L’HOMME ET DU CITOYEN 1789
article 1:
Les hommes naissent et demeurent libres et égaux en droits. Les distinctions sociales ne peuvent être fondées que sur l’utilité commune.
De woorden waarmee de ideeën van de Franse revolutie uitgedragen werden zijn blijkbaar wat sleets geworden. Een jaar of twintig geleden kwame het gebruik van het woord GELIJKWAARDIGHEID in de mode. Ik kende het gebruik ervan voor dingen die andere dingen moesten vervangen die niet meer te krijgen waren, b.v. een vakantiehuis of een auto. Het betekende nog net niet “even duur”. Maar plotseling werd dat woord ook voor mensen gebruikt en omdat ik begreep dat men niet bedoelde dat aan elke mens hetzelfde prijskaartje gehangen werd heb ik geprobeerd te achterhalen wat de gebruikers van dat woord er dan wel mee bedoelden. Na mij eerst aangekeken te hebben of ik stapelgek was omdat ik niet wist wat het woord betekende waren ze wel genoodzaakt om mij uit te leggen wat ze er dan mee bedoelden en wat iedereen er natuurlijk mee bedoelde. Veel verder dan dat ze bedoelden dat alle mensen gelijk in rechten waren kwamen ze meestal niet en ze konden me ook niet uitleggen waarom ze dat dan niet gewoon zeiden. Dat verbaasde mij niet. Wie wil nu eerlijk verklappen dat hij dat alleen maar zegt om zijn omgeving van zijn politieke correctheid te overtuigen?
Seger Weehuizen
de grondwet van Stalin
Kent u de grondwet van Stalin? Boordevol rechten voor de mens, gebaseerd op die rechten van de Franse revolutie.
Onder Stalin zou het leven voor elke mens geweldig zijn, als men de grondrechten zou geloven.
Intussen is bekend hoezeer er sprake was van papier.
Goede reden allerlei andere papieren idealen, als die van HNL, met gezond wantrouwen tegemoet te zien.
Het is niet mijn bedoeling
Het is niet mijn bedoeling om reclame te maken voor mijn topic maar hier vindt je eveneens een mooi voorbeeld: beteronderwijsnederland.net/node/6575.
Blijkbaar botsen artikel 3 van de AWGB en artikel 1 van de grondwet met elkaar.
Tot vandaag was ik zo naïef om te geloven dat in elk land correct wordt getoets ofdat ‘gewone’ wetten niet botsen met de grondwet.
Blijkbaar moet dat soms wijken voor idealen, laten we de grondwet dan ook maar afschaffen…
re. Bart
Kamerleden zweren trouw aan de grondwet. Ik denk dat daar de verplichting uit voortvloeit wetten te toetsen aan de grondwet.
Mijn grootste bezwaar is
Mijn grootste bezwaar is echter dat iedereen er aan moet, aan dat nieuwe leren. Dat lijkt me een totalitair streven.
Mogelijk zijn de vernieuwers bang dat zij te veel in hun hemd komen te staan, als er ook nog traditionele, goed presterende scholen blijven bestaan.
Die verplichting wordt voor
Die verplichting wordt voor de buitenwacht nogal ondoorzichtig doorgevoerd.
Er worden competentie-eisen vastgesteld bij een lerarenprofiel, die in een lerarenregister worden opgenomen.
Aan de hand daarvan moet de leraar een POP opstellen en bespreken met een collega, die voor de gelenheid coach heet.
Een van de competenties zal dan b.v. zijn: ‘geeft de leerling voldoende gelegenheid zelfstandig de leerstof de ontdekken, of iets dergelijks.
De coach zal vervolgens vaststellen dat genoemd onderdeel een speerpunt voor de leraar wordt. Vervolgens wordt dat speerpunt besproken met de schoolleider en worden vastgelegd in een PAP, dat later dan weer ge-evalueerd gaat worden voor een volgende POP.
Zo ongeveer zal het gaan, en voor je weet zit iedereen dus vast aan dat nieuwe leren.
Zachte dood
Toch heb ik het idee dat de malle competenties voor leraren (we mochten ze zelf uitkiezen) bij de beoordelingsgesprekken alweer een zachte dood gestorven zijn. Maar misschien laat ik me meeslepen door mijn aangeboren optimisme.
een antwoord op de vraag
Het is niet speciaal een westers fenomeen. De culturele revolutie van Mao mocht ook graag vernielen.
Leraren die te belezen waren, te erudiet, werden er al snel van verdacht de ‘kapitalistische weg’ te bewandelen. Zij werden gedwongen tot ‘zelfkritiek’, en daarna publiekelijk vernederd.
En vervolgens ontslagen of zo.
360 graden fietbek
Inderdaad hoor je nog maar weinig over de functioneringsgesprekken, het poppen en pappen. Komt dit omdat “we” er allemaal maar gewoon aan mee doen en het niet zo serieus nemen of zijn er scholen die er niet meer aan mee doen?
Bij onze school heb ik het idee, dat iedereen braaf twee keer zijn 7 pagina’s met competenties waarbij een collega kruisjes moet zetten uitprint en deze zogenaamde 360 graden fietbek inlevert bij de teamleider. Zodat deze het functioneringsgesprek “goed kan voorbereiden”. Van een andere school hoorde ik, dat men een kwiksken moet maken op lerarenweb ter voorbereiding.
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat er mensen enorm van opgeknapt zijn van deze gesprekken en veel beter zijn gaan functioneren, maar die hebben we op dit forum nog niet gehoord. Net zo min dat je hoort of die hele BIO-wet al ooit eens geëvalueerd is.
Ben benieuwd!
volgens mij
Volgens mij wordt alles wat doorslaat en aan anderen opgelegd wordt op den duur wel ontzenuwd, maar ten koste van wat. Daarom ben ik zo tegen macht die niet gecontroleerd wordt. Ik denk dat mensen niet kunnen tegen macht die niet gecontoleerd wordt, telkens komt daar narigheid uit. En daar waar je je mond niet mag opendoen, daar ruik ik onraad…………..
wet BIO
De wet BIO (waar de SP tegen was) is volgens mij nog steeds van kracht. Dus moeten lerarencompetenties worden vastgelegd.
Zo kunnen competenties gemakkelijk worden gerelateerd aan HNL, en dat gebeurt.
Dat scholen er in de praktijk een lachertje van maken: ik geef ze helemaal gelijk. Maak er absurd toneel van; de enige manier om er nog wat plezier en geestelijke gezondheid aan over te houden.
Maar die wet BIO, die bestaat dus gewoon.