Zorgplicht en verdienmodel.

Zorgplicht en verdienmodel.

Dank zij Dirk en zijn domino bank heeft het Nederlandse volk kennis mogen maken met twee nieuwe begrippen. De ‘zorgplicht’ en het ‘verdienmodel’. Deze begrippen zijn in het leven geroepen op het moment dat de overheid ‘terugtrad’ en een groot deel van zijn verantwoordelijkheid overliet aan ‘de tucht van de markt’. De zorgplicht moest er voor zorgen dat de grote bedrijven op een ‘eerlijke’ en ‘controleerbare’ manier zaken zouden doen. Klantvriendelijkheid, goede voorlichting, kwaliteit (denk aan de ISO normering), dienstbaarheid, keurmerken enz… zouden garanderen dat het klootjesvolk niet in het ootje genomen zou worden, misleid, opgelicht, belazerd en aan de bedelstaf gebracht. Dat die hele reutemeteut van maatregelen voorgekauwd door de overheid en genomen door het bedrijfsleven onder de noemer ‘zorgplicht’ haaks staat op ‘verdienmodel’ heeft blijkbaar niemand zich gerealiseerd.

Ook in het onderwijs bestaat ‘de zorgplicht’. De school heeft als werkgever een zorgplicht tegenover zijn werknemers en tegenover de leerlingen. Maar ook hier verhoudt de zorgplicht en het verdienmodel zich als water en vuur.
In het basisonderwijs is het summum van de zorgplicht ‘weer samen naar school’. Met WSNS lag het in de bedoeling dat de kinderen met een probleempje, variërend van licht autistisch tot kind met Down, samen met de andere kinderen in dezelfde klas zou mogen genieten van het onderwijs. Dat vraagt om veel zorg. Om aan deze zorgplicht te voldoen en ieder kind in eigen tempo en naar eigen godsvrucht en vermogen te leren lezen, schrijven en rekenen werden bijna onmiddellijk een aantal instellingen en nieuwe functies in het leven groepen. De remedial teacher en de interne leerlingbegeleider deden hun intrede in het basisonderwijs. Dit ter hulp en ondersteuning van de juf of meester voor de klas. Buiten de basisschool vormde zich een cordon van samenwerkingsverbanden onder de noemer ‘samenwerkingsverband WSNS’. Afgevaardigden van schoolbesturen, onderwijsbegeleidingsdiensten en jeugdzorg namen samen met een schoolpsycholoog, schoolarts en indien nodig een psychotherapeut zitting in de besturen van deze samenwerkingsverbanden. Zij kregen het beheer en de zeggenschap over de ‘verwijscommissie’ die per ‘geval’ niet alleen besliste of een kind met vlekje wel geschikt was om weer samen naar school te gaan en daarmee recht op een kleine subsidie voor ondersteuning van het leerproces, het zogenaamde rugzakje, of doorverwezen moest worden naar een school voor speciaal onderwijs. Onze overheid trok tientallen miljoenen subsidie uit om de samenwerkingsverbanden te ondersteunen en zichzelf onmisbaar te maken. Hierdoor werd de jacht op het kind met vlekje geopend. De gevolgen zijn desastreus voor het basisonderwijs. Er blijken ineens heel veel kinderen te zijn met dyslectie, dyscalculie, een stoornis in het autismespectrum, ADHD, PDD-nos, Syndroom van Asperger, Tourette, depressie, bi-polaire stoornis en de rest van de DSM IV. De meester of juf voor de klas gaat gebukt onder de rugzakjes, immers voor haar of hem geldt de zorgplicht. Voor het samenwerkingsverband is de zorgplicht uiteindelijk een verdienmodel geworden.

Ongeveer hetzelfde als WSNS begint door te druppelen in het voortgezet onderwijs. Miljoenen overheidsgeld worden besteedt aan de bestrijding van het voortijdig schoolverlaten. Grootste graaier lijkt hier de jeugdzorg te worden die elke VMBO-er graag bestempeld ziet als voortijdig schoolverlater. Immers elke potentiële schoolverlater valt onder de zorgplicht dat op zichzelf thuishoort in het verdienmodel van de jeugdzorg.

In het hele onderwijs heeft de werkgever een zorgplicht tegenover zijn werknemer. De bestuurder moet zorgen voor goede, ergonomisch verantwoordde werkplekken, uitgebalanceerde uurroosters, zodat er genoeg tijd en ruimte is voor de werknemer om te rusten. Een arbodienst die een oogje in het zeil houdt op de algemene gezondheidstoestand van de medewerker en een vertrouwenspersoon behoren tot de zorgplicht van de werkgever. Daarbovenop krijg je een klachtencommissie, een risico inventarisatie, convenanten, afspraken over inzet met de vakbonden, enz…

U begrijpt het al, de zorgplicht voor de werknemer pleegt een aanslag op het verdienmodel van de school, met als gevolg… vraagt u dat maar aan het meld- en steunpunt intimidatie van Beter Onderwijs Nederland.

J. Jeronimoon