Veel draagvlak MBO voor HNL

In Trouw vandaag krijgt Jan van Zijl, de nieuwe MBO raad voorzitter die al zo veel van het MBO afweet, bleek enige tijd geleden, zonder enige kritische vraag de gelegenheid om zijn wijsheid te verspreiden:
Er is heel veel draagvlak voor CGO in het MBO. Hij komt nauwelijks kritiek tegen.

Misschien kunnen wat MBO collega’s de man even wat wijzer maken?

Hieronder te tekst:
==============
’Veel draagvlak in mbo voor het nieuwe leren’
Voorzitter MBO-raad is het oneens met Dijsselbloem
Harriët Salm
De commissie-Dijsselbloem zet vraagtekens bij het nieuwe leren, maar de nieuwe voorzitter van de MBO-raad ziet geen enkele reden het competentiegericht onderwijs in het mbo te herzien.

De grote onderwijsvernieuwing die gaande is in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo), de invoering van het zogenoemde ‘competentiegericht leren’, is niet omstreden, stelt Jan van Zijl ferm. Hij is sinds begin dit jaar voorzitter van de MBO-raad en bezoekt ter kennismaking veel onderwijsinstellingen. „In het voortgezet onderwijs is onder docenten veel cynisme over vernieuwingen, in het mbo kom ik dat nauwelijks tegen.”

Toch waarschuwde de commissie-Dijsselbloem een maand geleden in een kritisch rapport over onderwijsvernieuwingen wel voor het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing van het nieuwe leren, zoals bijvoorbeeld het Studiehuis op havo en vwo. Daaronder wordt vaak ook het competentiegerichte leren gerekend, waarbij het aanleren van vaardigheden veel nadruk krijgt, naast het opdoen van kennis.

Maar Van Zijl, die eerder voorzitter van de raad voor werk en inkomen was en daarvoor Tweede Kamerlid voor de PvdA, vindt dat het competentiegericht leren gewoon door moet gaan. „Er is breed draagvlak in het mbo, er is geen sprake van dat deze vernieuwing van bovenaf wordt doorgedrukt, zoals in het voortgezet onderwijs volgens die commissie wel is gebeurd.” Wel vragen mbo-docenten vaak om meer tijd bij de invoering. Van Zijl steunt hen. Het kabinet wil dat alle mbo-leerlingen in 2010 competentiegericht onderwijs krijgen. „In beleidsnota staat 2010 inderdaad als een hard voornemen, ik zeg: maak er geen dogma van. Ons vertrekpunt is: wij beginnen als de opleidingen er klaar voor zijn.”

Hij is verder verwonderd over de organisatie van het mbo. „Het onderwijsveld is vele malen complexer dan het arbeidsveld. Ik denk dat er hier en daar wel een organisatorische aanpassing nodig is.”

Vooral de ingewikkelde overlegstructuren met het bedrijfsleven over de vormgeving van het onderwijs, verbaast hem. „Laat het geen misverstand zijn: het mbo heeft het bedrijfsleven nodig. Maar dat bedrijfsleven wil wel eens de korte termijn meer voorrang geven.”

Zeker als, zoals nu het geval is, er een tekort is aan arbeidskrachten. „Dan klinkt soms vanuit het bedrijfsleven: jullie moeten leerlingen zo snel mogelijk door een opleiding loodsen, wij schaven ze in de praktijk wel verder bij.”

Maar het mbo heeft ook andere verantwoordelijkheden, vervolgt de nieuwe voorzitter van de MBO-raad. „Wij moeten ook algemene vaardigheden aanleren, burgerschapskunde, taal en rekenen, goede stagebegeleiding. Het onderwijs is er niet voor vacaturevulling.”

Toch: een nieuwe revolutionaire onderwijsvernieuwing wil hij zeker niet rond de organisatie van het mbo.

„Ik hou meer van gaandeweg wat verschuiven. Wat daar precies voor nodig is, daar ga ik de komende tijd verder over nadenken.”

De docent als coach
Het ’competentiegericht’ onderwijs moet volgens het kabinet in 2010 op alle regionale opleidingscentra – 500.000 leerlingen – worden ingevoerd. In oktober 2007 verscheen een rapport van de onderwijsinspectie waaruit bleek dat 40 procent van de opleidingen nog lang niet klaar is voor invoering op grote schaal. Docenten moeten nog worden bijgeschoold, lesprogramma’s aangepast. Overigens denkt de inspectie wel dat dit alles voor 2010 in orde kan zijn.

Het gewone rooster met vaste lestijden verdwijnt met deze vernieuwing. In het competentiegericht leren ligt de nadruk op zelfstandig werken en het aanleren van beroepsgerichte en algemene vaardigheden, zoals samenwerken en presenteren. Docenten dragen niet alleen kennis over, maar zijn ook coach van hun leerlingen.

14 Reacties

  1. Harriët Salm?
    Ik ben geen trouwe Trouw-lezer, dus vraag ik me af wie Harriët Salm is. Is zij de vaste onderwijsjournalist van Trouw? En zo ja, is zij niet kritisch t.o.v. HNL? Ik denk dat een onderwijsjournalist met verstand van zaken die MBO-pipo het vuur toch wat meer na aan de schenen had kunnen leggen over CGO. Of heeft Harriët Salm juist zoveel verstand van onderwijs dat zij pro-HNL is?

  2. I en II
    I. Voor mij als ouder is het al of niet het beste zijn van HNL niet het hoofdkritiekpunt op het handelen en denken van Van Zijl. Het hoofdkritiekpunt is het volkomen verdwijnen van keuzevrijheid. Vanaf het jaar 2010 is de weg om gesubsidieerd op andere wijze dan via HNL een opleiding op MBO-niveau af te sluiten volledig geblokkkeerd. Mijn hoofdergernis is de intolerantie van de nieuwe bazen in onderwijsland. II. Waarom stuurt het bestuur van BON geen brief naar van Zijl waarin het hem vraagt hoe hij vastgesteld heeft dat er veel draagvlak bij de docenten voor het competentiegericht leren bestaat; wat hij onder “veel ” verstaat en hoe hij weet dat zijn vaststelling klopt. Daarna kunnen de dissidente MBO-docenten van BON losbranden.
    Seger Weehuizen

    • De oude Ford zei het al: elke kleur is goed als …
      het maar zwart is.

      Ik ben het overigen volledig eens met je keuzevrijheids argument. Dat is principieel en fundamenteel.

      Ik laat een keuze voor het versturen van brieven graag over aan het bestuur. Aandringen op draagvlakonderzoek lijkt mij niet erg zinvol overigens. Docenten zijn niet vrij om hun mening kenbaar te maken. Anonimiteit is bij dergelijke peilingen vaak ver te zoeken. Ook kan het best wezen dat er inmiddels veel coaches en dergelijke rondlopen die zich dankzij HNL nu leraar mogen noemen. Zij zullen vast erg blij zijn met deze ontwikkeling, maar dat betekent niet dat er geen zwaarwegende bezwaren zijn.

      • mals maken
        Het idee achter mijn voorstel is dat het gemakkelijker aannemelijk te maken is dat van Zijl’s conclusie ongegrond is als je hem eerst laat vertellen op welke wijze hij er toe gekomen is om haar te trekken. Een complicerende factor is dat zich in de organisatie mensen genesteld hebben (zoals de door jou genoemde rondlopend coaches) die er eigenbelang bij hebben dat de trein voortdendert.
        Seger Weehuizen

    • MBO en het nieuwe leren van van Zijl
      Doet me denken aan de invoering van de BIG wet, in de gezondheidszorg, meer dan tien jaar geleden.
      Deze keer is de pro-domo formulering (van Zijl dus, ongetwijfeld in harmonie met OCW en de politiek-incluis pvda) nog veel scherper, ongenuanceerder, duwender. Zalvende passages lijken de zaak te verzachten, dat lijkt maar zo.
      Foute boel, niet accepteren, strijdig met de vrijheid van en inrichting van onderwijs.

      maarten

    • een goede analyse
      “There must be rather big amounts of money in the educational sector to pay for literally hundreds, maybe thousands, of this kind of officials in educational institutions, and market-driven research institutions. With all due respect, the problematic side of this state of affairs is that these offials are busily arranging for the continuity of their own jobs”.
      Telkens wanneer Plasterk beweert dat hij geen geld heeft voor fatsoenlijke salarissen voor de docenten moet hij op bovenstaande gewezen worden. Zo lang hij niets doet aan de misstanden in het onderwijs heeft hij blijkbaar geld genoeg.
      Seger Weehuizen

  3. Onzin mijnheer van Zijl
    Uw bewering dat het CGL veel bijval kent in het MBO is op niets gebaseerd. De verplichte invoering hiervan is gebeurd zonder ook maar één docent te raadplegen. Ik ken persoonlijk zeer velen die het een zeer slecht plan vinden. Wel moet ik toegeven dat ik flink wat collega’s heb die wat autoriteitsgevoeliger zijn dan ik. Zij zijn bereid er het beste van te maken. ‘Het moet nu eenmaal’ is hun redenering. Ook hoor ik vaak: Blijf gewoon doen wat je doet en schrijf je activiteiten nu als competenties weg. Beetje jokken hoort erbij.

  4. En competenties meneer van Zijl zijn nog grotere onzin
    Wat mijnheer van Zijl ook ernstig onderschat is de onveilige cultuur binnen het huidige onderwijs. Velen mogen niet vrijelijk meer met de pers communiceren, velen gebruiken een schuilnaam op dit forum. Als je je eigen betrokken, kritische geluid laat horen als docent neem je een groot risico je baan te verliezen. Zie op deze website het recente verhaal van B. Akker.

    Nog maar opnieuw heel beknopt de bezwaren tegen competentiegericht onderwijs:
    – de onderwijsdoelen zijn vaag en niet in concreet waarneembaar gedrag geformuleerd (kan omgaan met materialen, neemt verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid etc.).
    – Beoordelingen worden daardoor noodzakelijkerwijs zeer subjectief
    – de onderwijsdoelen en de didactiek lopen dwars door elkaar heen.
    – Competentiegericht Onderwijs heeft te weinig aandacht voor kennis
    – Competentiegericht Onderwijs doet bij uitstek een beroep op talige vaardigheden. Dat zijn juist die vaardigheden die binnen het MBO niet het sterkst ontwikkeld zijn
    – En er zijn nog veel meer bezwaren. Diverse bijdragen op dit forum hebben dit uitgebreider opgesomd.

    Hierbij kunnen we aantekenen dat een didactiek die zich kenmerkt door zelfverantwoordelijk leren, je eigen leerdoelen formuleren, jezelf beoordelen, je eigen leerproces plannen en evalueren absoluut niet past bij:
    – jongeren onder de 21
    – jongens
    – leerlingen met een taal- of ontwikkelingshandicap
    – allochtonen
    – kinderen uit sociale achterstandssituaties.
    Het toeval wil dat op het MBO, in ieder geval voor de lage niveaus bijna elke leerling aan minstens één van bovenstaande kenmerken voldoet. In de meeste gevallen zijn er meerdere kenmerken aanwezig.

    • Je hebt helaas helemaal gelijk Hinke met jouw visie op het CGO
      Uiteraard is het niet alleen jouw visie maar de visie van vele andere verontruste leraren die hun leerlingen iets willen leren om ze goed aan de (arbeids) maatschappij af te leveren.

      Het is zo vaag als het maar kan zijn, leerlingen hebben houvast en regelmaat nodig. Daarnaast zitten er tegenwoordig en ook vroeger al meer presentatie aspecten in het onderwijs, denk aan een spreekbeurt, een bespreking of een schoolproject. Met de hier onder beschreven vorm van het onderwijs dat ik uit het artikel heb geknipt zullen heel wat leerlingen in de problemen komen.

      CITAAT:

      Het gewone rooster met vaste lestijden verdwijnt met deze vernieuwing. In het competentiegericht leren ligt de nadruk op zelfstandig werken en het aanleren van beroepsgerichte en algemene vaardigheden, zoals samenwerken en presenteren. Docenten dragen niet alleen kennis over, maar zijn ook coach van hun leerlingen.

      EINDE CITAAT

      Of zoals ik laatst een leraar hoorde verzuchten: “Ze moeten nu alles zelf uitzoeken, ik mag het ze niet meer leren !!” waarop ik reageerde: “En als ze het nu niet vinden ?” gaf deze leraar als antwoord: “Tja, dan zullen ze het ook niet leren…………..”

  5. Misschie heeft Jan van Zijl wel gelijk…
    …en moet het maar zo zijn dat de lagere schooltypen competentiegericht onderwijs krijgen en de hogere schooltypen klassikaal.
    De tweedeling in de maatschappij wordt daardoor versterkt en wellicht is dat maar het beste.
    Een onderklasse en een bovenklasse.
    Waren er vroeger geen wijken waar je niet mocht komen?
    Nu komt Jan en alleman toch ook niet in het Concertgebouw? Niet dat het niet mag, maar de abonnementen en het prijskaartje zorgen daar wel voor.
    Nu nog dure kostscholen, zoals in Engeland, zodat de ouders verlost zijn van de opvoeding van hun kinderen en we zijn weer in een klassenmaatschappij, zoals het altijd geweest is.

    • Wat staat jou voor ogen?
      Het gaat erom te bepalen door middel van welke didaktische methode MBO-leerlingen het beste op het door hen uit te oefenen beroep worden voorbereid. Of bedoel je dat ze door CGL/HNL zo weinig basale kennis meekrijgen dat verder doorleren in het HBO voor hen niet mogelijk is?

      • Dat laatste zowiezo…
        Maar ook dat het een gevecht tegen de windmolens is.
        Er zijn er teveel die dit plaatje in stand willen houden.

Reacties zijn gesloten.