Leraar duits: ‘Het niveau van het onderwijs lijkt nergens meer op’

27 juli 2007 jl blogs 26

  • Bron: Volkskrant, 22 juli 2007
  • Artikel: Het niveau van het onderwijs lijkt nergens meer op
  • Hans Huismans was leraar Duits op havo en vwo van 1971 tot 2007.

26 Reacties

  1. Mooie schets
    Vanuit het ondergewaarde perspectief van een docent. Een scherpe analyse van oorzaken en gevolgen.
    Hier kan Dijsselbloem wat mee (hoop ik).

    • Mooie schets ?
      Zielige schets.
      Lees eens de reactie van John de Best (ip: 81.70.238.142) / 27-07-2007 15:35
      Meestal lees ik nooit verder als er weer eens geklaagd wordt over de leerlingen van tegenwoordig. Ik werk zelf nu zo’n 30 jaar in het onderwijs (havo/vwo) en ben bekend met deze kritiek. Toen ik nog zelf op school zat klaagden onze leraren net zo luidkeels: vroeger was alles beter!
      Nu viel mijn oog echter op de naam en vooral het vak van de schrijver van 23 augustus: leraar Duits, …..
      ….Maar onze Hans heeft al heel lang geen inspiratie meer en vindt die ook niet op zijn school, bij zijn collega’s en bij zijn leerlingen. Dat is een trieste zaak, maar toch echt een persoonlijk probleem. Hans is opgebrand of afgebrand: aus-außer-gegenüber. Uit pure wanhoop geeft hij de leerlingen maar een 5,5, zodat ze niet blijven zitten op zijn’vak’. Het vak van een leraar die zichzelf, zijn vak, zijn leerlingen en het hele instituut school niet meer ziet zitten, maar het wel vreemd vindt dat zijn leerlingen hem niet meer serieus nemen.
      Ik geef nog steeds met veel plezier les (Engels) aan mijn leerlingen, die ik inspirerend, leuk en intelligent vind.Ik ga met ze naar toneelvoorstellingen (nooit verplicht), films en vertel ze over mooie en interessante boeken, die ze vervolgens graag willen lezen. Daarnaast leer ik ze teksten doorgronden, essays schrijven en redeneren. (by the way: mijn leerlingen hebben altijd het hoogste gemiddelde examencijfer gehaald op de scholen waar ik gewerkt heb)….
      ….Ik heb weer zin om eind augustus mijn leerlingen te ontmoeten en hun verhalen te horen. We gaan er een leuk jaar van maken.

      John de Best 1977-200…. leraar
       Lees verder….

      • Afdoen als persoonlijk probleem
        Tja, lange tijd hebben velen gedacht dat we het hier over persoonlijke problemen hadden. Zoals John de Best suggereert, het ligt niet aan het systeem, het ligt niet aan het onderwijsbeleid van de afgelopen jaren, het ligt niet aan de manier waarop de maatschappij tegen onderwijs en de onderwijsgevenden aankijkt. Heb je kritiek? Jouw probleem. Vind je dat het niet goed gaat? Je bent verzuurd. Rijp voor het pensioen, hoe eerder weg hoe beter. Ik overdrijf een beetje voor de duidelijkheid 🙂

        BON is onder andere zo gegroeid omdat deze vereniging kritische mensen uit hun isolement heeft gehaald. Plotseling werd voor velen duidelijk dat het niet ‘aan hun’ lag, dat anderen dezelfde zorgen hadden en dezelfde kritiek hadden op de ontwikkelingen in het onderwijs. Het werd ook duidelijk dat we door ons te verenigen misschien iets zouden kunnen doén met onze zorgen: misschien kunnen we de tanker zelfs een klein beetje van richting doen veranderen.

        [Overigens vallen bijna alle commentaren op de Volkskrantblog de schrijver bij; John de Best staat daar vrij alleen in zijn kritiek.]

      • John de Best heeft een
        John de Best heeft een eventuele niveauverlaging afgedaan met “Toen ik nog zelf op school zat klaagden onze leraren net zo luidkeels: vroeger was alles beter!” Toen ik een paar jar geleden de aanwijzingen voor Duitser op het station zag schaamde ik mij over het grote aantal taalfouten in de teksten. Ik ben er zeker van dat iemand met een mulo-diploma van vroeger het er veel beter vanaf zou hebben gebracht. (Ongelofelijk is ook dat de NS er zich zlf niet voor schaamde). Het feit dat John met zijn leerlingen de beste resultaten haalt zegt niets over het gemiddelde niveau. Zijn verhaal bevestigt bovendien dat hij het enthousiasme er in moet houden doori n principe niet aan de taal gebonden toepassingen: toneel, film en b oeken. Het is goed dat hij daarvoor belangstelling weet op te wekken en die belangstelling gebruikt om de leerlingen te stimuleren zich in te zetten voor de wat saaiere aspecten van een taal: woordjes leren. Natuurlijk wilook” Hans” dat zijn leerlingen Duitse toneelstukken gaan bekijken. Maar waarschijnlijk wil hij zijn leerlingen ook de basis, de grammatika, bijbrengen en klassikaal literaire teksten bestuderen waarvan hij de waarde kent en wil overdragen. Wijzen op de specifieke mogelijkheden van de Duitse taal. Niet de leerlingen hun zin geven als iets niet onmiddelijk aansluit bij hun belevingswereld. Hans wil iets ander dan John en John heeft zijn zin gekregen. Hans heeft niet meer mogen laten zien wat hij waard is.

      • John, je bent de beste!
        Toen ik het verhaal las, dacht ik wat jammer: aan deze naam ontbreekt een letter. Pas echt toen de prestaties voor de examens terloops werden genoemd.

        Neem bijv het examenverslag 2006 van het cito en laat de cijfers voor En/Du 1,2 spreken (klik voor de opgaven):

        groep: 31979/7266
        steekproef: 2430/2307
        vragen: 44/45
        max score: 51/49
        gem score: 34.9/34.4
        normeringsterm N: 0.4/0.0
        gem cijfer: 6.6/6.3
        perc < 5.5: 21/23 Merk op dat één normeringsterm het normale bereik bijna verlaat. De buitenstaander die door heeft dat de cijfers resp 0.6 en 1.0 gedrukt zijn, krijgt snel het vermoeden dat de werken aan de lichte kant moeten zijn geweest. Toch een aanwijzing dat de samenstellers zeer voorzichtig te werk gaan bij het formuleren van vragen. Met zo'n licht pakket is het elke dag feest… als je vrede hebt met de vakidioterie.
        Voor Hans was die 0.0 waarschijnlijk der letzte Tropfen!

        • normeringsterm
          Bij de beta vakken is het altijd gewoonte geweest om scorepunten te geven. Een maximumscore resulteert in een 10 en de minimumscore 0 resulteert in een 1 (of een 0). Meestal is het verband tussen score en cijfer lineair.
          Bij de talen is het heel lang gewoonte geweest om te kijken naar gemaakte fouten en daarna het cijfer te bepalen in de trant van 4 fouten een punt. Op een werk waar maximaal 200 fouten mogelijk zijn is het heel gewoon om toch 4 fouten een punt te rekenen. 36 fouten en meer levert dan een 1,0 op. 18 fouten levert dan een 5,5 op. Kijk maar naar alle docenten agenda’s waar dergelijke lijstjes nog steeds in staan.
          Sinds een paar jaar is het op het examen gewoonte geworden om ook bij de talen met een N-term te werken. Met N=0,0 levert dat bij 125 goed, dus 75 fouten nog een 5,6 op.
          De komst van de N-term bij de talen leidt dus tot een aanzienlijke verlichting, tenzij je met de N-term heel sterk in de min duikt (N=-20 levert bij 50 fouten nog steeds een 5,5 op).

      • Beste John was zojuist te
        Beste John was zojuist te horen in DingenDieGebeuren (KRO, 14:04 – 15:04, dinsdag 31 juli 2007).
        Wie weet later via uitzendinggemist.nl
        Hij is financieel niet afhankelijk van betaald werk. Hij werkt nu op het Luzac-College. Was dat al bekend?

        • John werkt niet op Luzac
          John werkt niet op Luzac College maar op Luzac Lyceum Hilversum. Het College is een examenopleiding. Lyceum een particuliere middelbare school vanaf de brugklas. Daar zitten zowel engeltjes als bengeltjes en alles daar tussen in.

          • Kosten/ betaling particulieren
            Luzac is niet voor niets maar ca. 30% goedkoper dan andere particuliere scholen.
            Zoals John al zei(op de radio) weinig lucaratief voor docenten. Hij zei dat hij ongeveer de helft verdiende t.o. van het reguliere onderwijs. Lijkt mij iets je overdreven.
            Maar deze kleine klassen zijn wel voor docenten “of independent means”.

          • 30% goedkoper?
            Of ruim 70% duurder dan “die andere” particuliere school waar ik werk, IVA Driebergen? WIj kennen een het lesgeld van € 7.200 per jaar (excl. boeken, dat wel). De klassen zijn groter dan bij het Luzac, dat moet ik er bij zeggen. De docenten verdienen gewoon een onderwijssalaris in de schalen 10 dan wel 11.

            Dat De Best de helft verdient van wat hij voorheen kreeg is wellicht te verklaren doordat hij (als ik goed reken) een voor-HOSser is. De helft van dat salaris (mogelijk voor minder uren per week) zou dan nog wel kunnen kloppen. Al is overdrijven natuurlijk ook een vak 🙂

          • Luzacsalaris
            Ik heb wel eens gesolliciteerd bij Luzac. Als voor-Hosser zou ik inderdaad de helft gaan verdienen van wat ik op een gewone middelbare school zou verdienen. Reden voor mij om de benoeming niet te accepteren. Voor de duidelijkheid, ik ben geen geldwolf, maar deze belediging weigerde ik te accepteren.

      • John, je bent de beste II!
        Het is komkommertijd en het is dus zoeken geblazen naar dingen die gebeuren.
        Voor Carl-Johan de Zwart is John’s oríginele kijk op het onderwijs interessant genoeg om nader belicht te worden.
        Luister van 9:00 tot 18:16 (min!) om eindelijk te ervaren waar de bron van het studiehuis was gelegen: de OSG Bijlmer… en nog veel meer!

        • Waarom lukt het mij niet …
          Waarom lukt het mij niet dit soort stromen af te spelen?
          Heeft iemand een tip?
          Ik heb overigens het gesprekje wel in mp3-formaat beschikbaar.

          • afspelen geluidstream
            Mijn computer wil de stream ok niet afspelen. Ik heb verschillende media spelers geprobeerd, maar ze weigeren allemaal.
            Meestal is de oorzaak hiervoor een mismatch tussen de op je computer aanwezige codecs (codeer-decodeer methoden voor het vastleggen van geluid en beeld), de aanwezige spelers en de betreffende stroom of bestand. Wat het lastiger maakt is dat het bestandstype (hier wmv) nog weinig zegt over de codec die gebruikt moet worden.

            Om het op te lossen moet je weten welke codec nodig is, óf simpelweg een fikse berg veel gebruikte codecs downloaden en installeren en hopen dat de juiste er bij zit.
            Het domweg installeren van een berg codec is niet de meest elegante oplossing en kan soms problemen opleveren (incompatibiliteit van codecs).
            Om achter de juiste codec te komen, kun je een programmaatje downloaden (G-Spot hier: www.headbands.com/gspot/) en de juiste codec op internet zoeken. Dat gaat iha goed, maar de veranderingen in dat wereldje gaan nogal snel, nieuwe versies, betaalde en gratis versies, versies die Bill Gates lief vinden en versies voorwie Bill de AntiChrist voorstelt en een hoop slimme jongens en meisjes die een nóg betere manier van coderen hebben bedacht, maar geen rekening wensen te houden met de gewone gebruiker.

            Vanzelfsprekend worden de codecs gebruikt in de oorlog voor marktaandeel: Microsoft laat zijn mediaplayer automatisch naar codecs zoeken als die op de computer ontbreken, maar blijft daarbij natuurlijk wel zorgvuldig uit de buurt van codecs van concurrerende bedrijven. Het is niet altijd in MS belang dat een bestand door de mediaplayer kan worden afgespeeld.

      • Brief van de dag
        De brief van de dag in De Volkskrant van 2 augustus 2007 is een reactie op John de Best. Lees hier de brief en online reacties.

        • Tja….
          Eén reactie pik er uit: R. D. de Waard – Leiden, 02-08-2007, 11:22
          Ik heb op het Rijnlandslyceum gezeten in Oegstgeest. Daar heb ik mij VWO vandaan. Ik zat in een klas, en niet alleen mijn klas, die het de docenten graag moeilijk maakte. Sommige docenten hadden minder grip op de klas, die waren bij ons helemaal de klos. Wij hadden namelijk door dat als we maar met velen tegelijk “tekeer” gingen, het de docent alleen maar moeilijker wordt gemaakt om iemand aan te spreken. En bij eventuele straffen achter viel de strafmaat altijd reuze mee. Een paar bekertjes schoonmaken in het lab of zo..
          Deze meneer heeft duidelijk nog nooit les gegeven aan een ondeugende klas en al zeker niet aan een overvolle klas in een gewone school. Hij doceert aan een college van 12.500 euro schoolgeld per jaar. Rijkeluiskinderen met hooguit tien tot twaalf man in de klas, met erg veel begeleiding enz. enz.
          Zijn engeltjesklasje kan onmogelijk representatief zijn voor de rest van de scholen.
          Hadden wij hem maar gehad toenertijd, dan had ie nu in een gesticht gezeten.

          Toen ik, in 1955, in de eerste klas van de HBS kwam was de eerste vraag, na de les biologie: “hebben jullie hem al aan het huilen gekregen ?” Er is blijkbaar op de school van R. D. de Waard niets veranderd. Ik ken John de Best niet, maar op de Open Bijlmer zullen ook niet alleen “engeltjes” gezeten hebben. De Waard moet eens leren luisteren en lezen.

        • En het antwoord van John de Best
          “John de Best – Amsterdam, 03-08-2007, 12:11
          Goed dan reageer ik nog maar een keer! Ik wist eigenlijk al dat ik me op glad ijs begaf door een positief verhaal te schrijven over leerlingen. Wat grappig dat iedereen voorbarige conclusies trekt over mijn achtergrond als docent. Ik heb in Rotterdam in de Alexanderpolder gewerkt, daarna 23 jaar in de Bijlmermeer met leerlingen uit vele landen (voor dat we weer gaan zeuren over een witte school)en daarna met veel plezier op het HLZ in Amsterdam met klassen van 31 leerlingen in veel te kleine lokalen (momenteel werk ik 1 jaar op het Luzac). Ja natuurlijk is het een pittig beroep af en toe, vooral als je jongens als R.de Waard moet aanpakken, maar dat hoort er bij. Ik vond en vind les geven nog steeds uitdagend, maar begrijp ook dat het not done is om niet te klagen. Maar ik was altijd al eigenwijs. Veel sterkte in het nieuwe schooljaar!”
          Lees verder…

  4. niveau onderwijs
    Na 41 jaar lesgeven aan basisschool, mulo, mavo, havo en vwo kan ik de mening van de heer Huismans alleen maar onderschrijven. Een niveaudaling die nog steeds voortgaat. Het is onbegrijpelijk dat onze ( onderwijs) politici de zaken zo durven te laten verloederen. “Nederland , kennisland”: laat me niet lachen!

    P.

  5. Deels eens, deels niet
    School is inderdaad primair een onderwijsinstituut is en geen gezelligheidsinstituut. Leraren halen primair voldoening uit de leerprestaties van hun leerlingen, minder uit de gezelligheid op school. Het laatste staat in dienst van het eerste, niet andersom.

    Ik betwijfel echter Huismans’ opvatting over de oorzaken van de niveaudaling. Bovendien extrapoleert hij zijn waarneming wel erg gemakkelijk naar ‘het’ onderwijs en ‘de’ school. Ik zet daar een vraagteken bij. Dat mag, vind ik (ik neem aan dat het verschuiven van de bewijslast en de drogreden ‘ad populum’ ook op dit forum ongeldig zijn).

    1. Hoe komt het dat docenten, inclusief Huismans, anno 2007 hun leerlingen nauwelijks anders becijferen dan in 1971 (toen Huismans’ carriere startte)? Leerstof, beoordelingscriteria en normen waren immers steeds exclusief in handen van docenten, al of niet in de CEVO. Als zij massaal een niveaudaling zouden waarnemen, zou dit cijfer niet gelijk blijven maar dalen. De rapportcijfers voor Duits of ‘het’ onderwijs dalen echter niet: de oordelen van vakdocenten over de leerprestaties van hun leerlingen zijn al 35 jaar stabiel.

    2. Huismans wil – terecht – dat zijn kijk op onderwijs wordt gerespecteerd: zijn functioneren moet niet ter discussie staan en zijn standpunt niet bij voorbaat gediskwalificeerd worden. Maar over Huismans’ functioneren weet ik niks en zijn standpunt is voor mij geen taboe. Ik claim echter wel het recht op ‘disagreement’ en nuancering.

    Als er werkelijk een niveaudaling zou zijn (empirisch moeilijk vast te stellen) moeten we *ook* de oorzaak zoeken bij de vakdocenten, die 30 jaar lang hoofdverantwoordelijk waren voor het vakonderwijs. Managers besluiten doorgaans niet over leerstof, leermiddelen, didactiek, toetsing en normering – alles wat nodig is voor degelijk vakonderwijs. Verantwoordelijkheid komt niet aangewaaid, dient altijd waargemaakt en zonodig verdedigd.

    • combinatie van gelijke becijfering en niveaudaling
      Niveaudaling en constante becijfering – couzijn, jij lijkt dat tegenstrijdig te vinden. Ik vind het best begrijpelijk.

      Jij gaat in je vraag uit van de situatie dat docenten het met elkaar eens zijn dat er absoluut (tegen een absolute standaard) genormeerd moet worden. Er is echter geen consensus over de mate waarin docenten absoluut of relatief moeten normeren. Als de nationale populatie in een examen het slecht doet (zoals gemeten tov een van tevoren opgestelde norm), moet de normering dan meegaan of niet? Sinds een aantal jaren is het beleid van de CEVO dat de normering dan mee moet, maar ook daarvoor was het gebruikelijk om de normering aan te passen. Ook voor proefwerken en schoolexamens nemen alle docenten feitelijk een standpunt in ergens tussen de absolute en de relatieve normering (relatief tegen geleverde of gevraagde inspanning, tegen andere leerlingen, tegen andere vakken, tegen andere scholen, …). Dat standpunt gaat van docent tot docent verschillen.

      In een situatie waarin het formele standpunt vaag is gaan ook de mores binnen een school meespelen: het is verdacht als jouw leerlingen consequent hoger of lager scoren dan andere. Dat levert een druk op de docent om de cijfers overeen te laten komen met een ‘ideale verdeling’. En dan hebben we het nog niet over het image van de school gehad, die altijd al een rol speelt.

      Een docent kan dus best constant becijferen en toch opmerken dat het niveau daalt.

    • vakdocenten verantwoordelijk?
      Het is vaak moeilijk om als vakdocent je poot stijf te blijven houden. Dat ontslaat je niet van de verantwoordelijkheid om dat toch te proberen, maar als de Golfstroom richting Utopia gaat, dan is het de eenzaam roeiende vakdocent niet altijd kwalijk te nemen dat het hem niet lukt zich daaraan te onttrekken.

      In de loop van de jaren is de groep vakdocenten veranderd. Oudere hoog opgeleide collega’s werden vervangen door vakinhoudelijk laag opgeleide collega’s. En aangezien het in een docententeam verre vanzelfsprekend is dat de oudere hoog opgeleide collega veel gewicht in de schaal legt, ontstaat er gemakkelijk een situatie waarbij de jongeren samen met de managers kiezen voor vernieuwende werkvormen en lagere eisen.

      Je hebt gelijk: de groep vakdocenten is daarvoor mede veantwoordelijk, maar de verandering in de samenstelling van die groep is de verantwoordelijkheid van de politiek, daarin niets in de weg gelegd door de onderwijs bestuurders en de onderwijs bonden.

  6. Een oud-leerling: ‘Het niveau van het onderwijs lijkt nergens me
    ‘Alleen de mens kan zichzelf voor de gek houden’ verzuchtte een verslagen ramptoerist, die de resten van de ingestorte achtbaans brug over de Mississippi bekeek. Volgens experts had de brug 2020 moeten halen… althans dat was de wens van de overheid.

    Een metafoor voor het studiehuis?
    In 2002 plaatste de redactie van de NRC het volgende artikel, waarin een oud-leerling zijn mening gaf over het studiehuis.
    Weer een afwijkend standpunt dat gecorrigeerd dient te worden. Zie elders.

Reacties zijn gesloten.