Onderstaand artikel komt uit Trouw van 15 maart 2007. De titel is een beetje misleidend (net als wij legt de oud-rector de schuld maar voor een deel bij de leraren), deze man/vrouw staat aan onze kant.
==============================================
Leraren zijn zelf schuldig aan onderwijs-debacle
Het beeld van de docent als louter slachtoffer van het onderwijskundige experiment, platgedrukt onder een bureaucratische schil, vind ik te eenvoudig. Docenten zijn net als schoolleiders, als ouders, als de onderwijsinspectie, diep geïnfecteerd met de utopische waan van het nieuwe leren, van ‘activerend’ leren, van zelfstandig en competentiegericht werken.
Het Studiehuis, van meet af aan voor substantiële groepen leerlingen een onzalig idee, is door zeer veel docenten verwelkomd. Wie verzet aantekende was een obscurantist, een spelbreker. Natuurlijk, er was bij veel oudere docenten wrevel, weerzin en de neiging om weg te kijken, maar de meerderheid van de docenten schikte zich.
Zeer recent werd in een nieuw functiebouwwerk voor de scholen de zogeheten eerstegraadsdocent twee salarisschalen afgeprijsd, en dat in een tijd waarin men pleit voor de statusverhoging van de docent. Schoolleiders voerden de operatie loyaal en zelfs gretig uit. Wie meer wilde verdienen moest een ‘hogere’ verantwoordelijkheid in de organisatie nemen, dus ‘managen’.
Wat deden de docenten, hun organisaties? Zij lieten het toe. Typerend voor de vernedering van de beroepsgroep is dat de voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, een buitenstaander, onlangs pleitte om de hoogte van het leraarsalaris weer te herzien. De docent zelf zweeg. Wie gaan de barricaden op tegen de funeste gevolgen van het nieuwe leren? De docenten? Neen, hun leerlingen doen dat.
Wat moet er gebeuren? Schoolleiders en docenten moeten, op het niveau van de individuele scholen, het heft weer in handen nemen om de regie over het onderwijsdebat op te eisen. Nodig is een onafhankelijke analyse, de schoolleider moet de klas ingaan en zelf zien wat er gebeurt. Hij is bij uitstek degene die verantwoordelijkheid moet nemen. Dat is zijn autonomie. Niet achter steeds nieuwe eisen van de politiek, de markt, de ouders aanhollen, maar onafhankelijk en tegendraads durven zijn. Geen externe visies, concepten, blauwdrukken, maar op zoek gaan naar de innerlijke kracht van de organisatie, naar het meesterschap van de docent.
Want dat is goed voor de leerling. Nodig is: durf, intellect, distantie, redelijkheid, afkeer van ideologie en radicalisme. Leerlingen zien zoals ze zijn, niet zoals de politiek, onderwijskundigen en veel docenten en schoolleiders hebben besloten dat ze zouden moeten zijn! Weg met de theoretische modellen van het nieuwe leren, de dogma’s van de algemene vorming, het gelijkheidsideaal.
Wie echt zorg heeft voor kinderen, hun ontwikkeling en emancipatie, weet dat kinderen structuur en zekerheid nodig hebben. De Vlaamse minister van onderwijs Van den Broucke hekelde onlangs terecht het doorslaan van de vaardighedenideologie in het gehele Europese onderwijs. Vaardigheden en kennis horen bijeen, alleen in Nederland is vaardighedenonderwijs doorgeslagen.
Zwakke leerlingen hebben structuur en houvast, sterke docenten (geen coaches!) nodig. Goede leerlingen hebben sterke vaardigheden nodig, maar ook een hoog kennisniveau, en dus hoog opgeleide docenten.
Een goede leraar houdt van zijn vak. Maar hij houdt allereerst van jonge mensen, is dus allereerst pedagoog. Hij weet wat hij wel en niet van kinderen mag vragen, en vooral wat zij nodig hebben. En dat is voor veel kinderen niet het Nieuwe Leren!
De auteur, A.H.J. Roes, was rector van het Sint-Laurenscollege in Rotterdam-Hillegersberg van 1984 tot 2006.
=======================================================
Niet enkel de ouderen hoor
Het waren heus niet enkel de ouderen die verzet aantekenden tegen “vernie(uw/l)ingen”… Jongeren zijn nou eenmaal kwetsbaarder, en omgekeerd sukkelde menig ervaren docent achter de kudde aan. Verzet werd met ijzeren vuist de kop ingedrukt. Modern totalitarisme.
Ontroerend mooi verhaal
De man heeft gelijk. Ik probeer er nog wat tegenin te brengen. Probeer onder mijn individuele schuld uit te komen en ka dat ook wel hard maken. Maar de beroepsgroep heeft collectieve schuld, evenzeer als de beroepsgroep van de managers. In beide groepen zijn individuen niet in staat geweest zich te verenigen en tegenwicht te bieden. Dat is pas zo sinds BON. Beter laat dan helemaal niet. Hmmm wel Bijbels eigenlijk. BON voor het afkopen van mn schuldgevoel.
Wat kon je ook anders?
– De vakbonden zijn, nog tijdens mijn studietijd en voordat ik docent werd, akkoord gegaan met de salarisverlaging van twee schalen. Mijn persoonlijke actie: geen lid worden van een vakbond. Een rechtsbijstandsverzekering kon ik zelf wel regelen. (ben overigens later, ter ondersteuning van een actie, wel lid geworden – de vakbondsbestuurders van nu kun je de fouten uit ’t verleden toch ook niet nadragen).
– Toch individueel geprobeerd om een schaal omhoog te gaan. Ik was maar “gewoon” docent dus dat werd afgewezen.
Dus wat kon ik anders dan ‘lijdzaam’ toekijken? In m’n uppie met een spandoek voor de deur van ’t CvB gaan liggen? Al mijn overige (oudere) collega’s waren niet tot actie bereid – zij hadden immers hun schaapjes op ’t droge en vonden ’t best zo.
Een intitiatief als BON ging mij de pet te boven – maar inderdaad, beter laat dan nooit.
Niet goed voor mijn bloeddruk
want ik kan me inderdaad nog steeds kwaad maken over het lijdzame karakter dat wij telkenmale etaleren. Het verhaal is waar… maar ook wel weer een beetje vreemd, want: A.H.J Roes was rector van 1984-2006: is daar, dankzij zijn inspanningen, de fuwa misschien niet ingevoerd? Overigens is dit thema in het verleden uit en te na besproken op dit forum.
Dagelijks bevind ik me
in een minderheidspositie. Het is eenzaam en ik moet er niet aan denken dat deze strijd over drie jaar nog niet is gestreden.
Laten we wel zijn
Door het democratische principe toe te passen op een diversiteit aan vakken en een diversiteit aan personen ontstond de vanzelfsprekende middelmatigheid waar Roes op doelt. De keus was ‘(zogenaamd) meedoen’ of ‘dwars liggen met gevaar voor eigen arbeids- en levensvreugde’. De meesten schikten zich in hun democratisch afgeroepen lot en dat signaleert Roes terecht.
De les moet zijn dat vakken en personen verschillen en dat er slachtoffers vallen als er eenheidsworst van wordt gemaakt.
Veel docenten hebben een vergaande flexibiliteit getoond, juist omdat ze niet als verstard en verstokt wilden overkomen.
De pijngrens is nu duidelijk overschreden en ik ben blij met dit stuk van Roest. Zijn remedie is mij uit het hart gegrepen.
Maar als je ze er rechtstreeks op aansprak
gaven de meesten van hen niet thuis. Ook voor collega’s was je een zeur die de sfeer bedierf. Je liep tegen een enorme muur van nietzeggendheid op. En de rector -deze Roest is toch zelf ook baas van een school- begreep niet dat iemand een en ander onrechtvaardig vond. De fuwa werd met verve ingevoerd. Dat heeft deze man toch zelf ook gedaan? Ja, achteraf weet iedereen wel wat het probleem was.
Vooral de rectoren hebben hun personeel in de steek gelaten: zij moeten hebben begrepen wat de fuwa eigenlijk inhield en welke wissel de omschakelingen zouden trekken op het personeel; tel daarbij op het gesteggel om al het werk dat erbij kwam (c2 taken). -Hee, zeg nou zelf: wie is er eigenlijk de baas op een school?! Juist die positie vereist dat je af en toe ingrijpt. De schoolleiders van nederland hebben hun personeel massaal in de steek gelaten.
Waarom hebben de rectoren niet aan de bel getrokken? Waarom de besturen niet tegengesproken? Waarom je personeel niet in bescherming genomen? Schijnbaar is je baan verliezen als je schaal 14 hebt (of hoger) al helemaal geen optie: dan liever zeggen dat iedereen zo lijdzaam is als je zelf eenmaal met pensioen bent. Ik vind dit niet kloppen. Zal verder wel een aardige man zijn en hij mag op de koffie komen. Maar met zulke mensen win je de oorlog niet. (Dus krijgt hij een kopje surogaat- of nog beter, eikeltjes koffie [dat is koffie voor eikels, zegt althans mijn broer die geen voet in de biologische winkel zet.])
Gelijk en ongelijk
Ik hoop dat ik zonder te kwetsen de beeldspraak van het verzet mag gebruiken uit de tweede wereldoorlog.
De meeste mensen waren tegen de Duitsers maar hadden nog de illusie dat je ze, door ze gedeeltelijk hun zin te geven, nog kon paaien. De angst regeerde. Was het niet een Engelse PM die de vrede had gered met Hitler in 1938. Slechts weinige waren van af het begin bereidt lijf en leden te riskeren om van die ongewenste gasten af te komen. De gemiddelde docent is een conformistisch schaap geworden die de hoop had dat het allemaal aan zijn of haar lokaal voorbij zou trekken. De werkgevers hebben zich steeds erg confronterend uitgelaten dus regeerde ook in de docentenkamer de angst. De salarisdaling is b.v. verkocht als redmiddel voor de werkgelegenheid. Deze angst voor het gevecht heeft voor velen de vernieuwing veel mooier gemaakt dan dat hij feitelijk was.
Mijn idee is dat het altijd een minderheid is die zich verzet doordat zij wel het risico durven nemen, dit kun je de massa niet kwalijk nemen, zij zijn de leiders
Diegene die deze angst inboezemen zijn diegene die echt iets kwalijk te nemen is maar ook zij die hun de machtsmiddelen hebben gegeven.
De woorden van deze rector zijn woorden zoals ze nu te weinig gehoord worden. Want ook bij de schoolleiders regeert de angst.
Het is de volstrekt intolerante en zelfzuchtige houding van de bestuurders die overal deze angst verspreid.
De bestuurders zullen de rekening moeten betalen maar ook moet daar een stukvan de macht en machtsmiddelen weggehaald worden.
Corgi
22 jaar niet gehoord!
Docenten moeten weigeren…maar één grammetje schuld op zich te nemen.
Het is ons allen overkomen. We hebben de maatregelen gezien, als je dwars ging liggen.
Ieder op zijn eigen manier heeft binnen zijn klaslokaal zijn weg gezocht.. om te redden wat er kon.
Wat er boven onze hoofden hing, daar hadden we geen grip op.
We konden roepen wat we wilden, maar hadden de microfoon niet.
De rector wél, hij heeft hem 22 jaar gehad, maar ik heb hem niet gehoord!
Hoe heet zo’n verhaal ook alweer ?
Dit is toch het toppunt. Geef mij mijn oude rector maar: “U bepaalt wat u nodig heeft, ik bepaal of het kan”. Maar de nieuwe meende dat hij er ook versyand van had en viel mij lastig met: “Zou je het niet zo, of wat had je gedacht van ….”. Hij was alleen maar een krentenweger, een kruidenier. De schoolleiding hoort er voor te zorgen dat het personeel goed kan functioneren, ze moeten faciliteren. Maar dat doen ze niet, daar hebben ze een facilitaire dienst voor.
En dan lees je dit: “Wat moet er gebeuren? Schoolleiders en docenten moeten, op het niveau van de individuele scholen, het heft weer in handen nemen om de regie over het onderwijsdebat op te eisen. Nodig is een onafhankelijke analyse, de schoolleider moet de klas ingaan en zelf zien wat er gebeurt. Hij is bij uitstek degene die verantwoordelijkheid moet nemen. Dat is zijn autonomie.” Sorry hoor, als je weg bent komt blijkbaar het licht.
Roes
Roes.
Laurenscollege
Uit het hart gegrepen
Met de inhoud van het artikel ben ik het grotendeels eens. De kop van het artikel lijkt niet bij het artikel te horen. De kop is vast door de redactie van Trouw bedacht, die een pakkende kop nodig vond.
“Docenten zijn net als schoolleiders, als ouders, als de onderwijsinspectie, diep geïnfecteerd met de utopische waan van het nieuwe leren, van ‘activerend’ leren, van zelfstandig en competentiegericht werken.” Deze rector betrekt ook zichzelf wel degelijk erbij.
Regelmatig heb ik het gevoel gehad dat er iets niet klopte. Regelmatig dat ook uitgesproken. Maar de goede argumenten niet gebruikt. Of de boodschap landde niet – en niet alleen bij mijn toehoorders. Daarna weer verder gegaan met lesgeven, want dat is wel je hoofdtaak. Het klinkt wat onnozel achteraf, maar ik denk dat de tijdgeest er ook naar was. Ook ik heb wel het gevoel -alleen op hoop gebaseerd- gehad, dat het onderwijs beter moest kunnen. Zoals ik de schoolleiding bij ons op school ken, hebben die hetzelfde gevoel gehad. De schoolleiding was op zeker moment wel genoodzaakt om te bezuinigen. Er wordt gewoon veel te weinig geld aan onderwijs besteed. Te weinig salaris, te weinig geld voor de scholen.
Voor de duidelijkheid: De school waar ik op zit vertoont gelukkig niet al te veel trekken van HNL. Het is redelijk eenvoudig terug te draaien.
De rectoren hadden, achteraf gezien, veel eerder tegengas moeten geven. De docenten ook. Het is niet gebeurd.
Ik ben blij met BON. Blij met de discussies. Blij met het nieuwe elan. Blij met de nieuwe mogelijkheden. Ik hoop dat het goed komt.
ik hoop dat het goed komt?
wms, als je wilt dat het goed komt, wordt het dan geen tijd om ons niet langer van alles te laten aanleunen?
Reactie op “o happy day” do15032007
De tijd om ons een stuk actiever op te stellen is inderdaad aangebroken.
Zelf zijn we met een groeiend groepje al bezig om allerlei studiehuis-onzin weer af te schaffen.
Veel collega’s willen dat ook wel, maar geloven nog steeds dat een soort HNL onontkoombaar is. Zonder argumenten. Niet eens een drogreden. Om van geloof te veranderen is ook tijd nodig.