25 maart 2007
TERZIJDE
Wat heeft de overname van de ABN-Amro Bank door Barclay’s Bank met onderwijs en volksfilosofie te maken? Alles.
· Door respectloos om te gaan met de moedertaal,
· Door gulzig te geloven ‘you speak so good English’,
· Door de denkmeesters die zich gedragen als His Master’s Voice van de Angelsaksische wereld en die zo graag Oxfordje willen spelen,
· Door de vreemde talen niet meer te willen leren, wat ooit de roem van het land was,
· Door te luisteren naar een kluns die zegt dat we af moeten van het ‘internationale hoofdkantoor denken’,
· Door het luisteren naar een andere kluns die zegt dat we niet ten onder moeten gaan aan een ‘regressief taal sentiment’ wat het Nederlands betreft,
· Door de moral high ground op te eisen,
· Door de afkeer van nationalisme, trots en eer,
· Door het wantrouwen tegen welke elite dan ook (‘doe maar gewoon’) behalve de elite van het geld verdienen,
· Door de misplaatste bescheidenheid van de Staat van ‘we mogen ons niet isoleren’ en ‘we doen niet aan machtspolitiek’, want wij zijn toch niet meer dan een grietenij?,
· Door de bagatellisering van ons eigen verleden en de koloniale geschiedenis af te doen met ‘wat deden we daar eigenlijk’. Nu worden we zelf gekolonialiseerd.
· Door te zeggen ‘wat doet het er toe er komt wel iets anders voor in de plaats, wij zijn toch Europeanen?’ Ja, okay, maar het is meestal een éénrichtingsverkeer.
heeft ons Koninkrijk zich zo ingeboxed dat het geen duidelijke signalen meer kan (of wil) geven, in intellectuele zin, in zulke moeilijke vragen als de kwaliteit van het onderwijs, de immigratie, de toetreding van Turkije en de uitverkoop van het bedrijfsleven. Ook ik krijg nu een buidel zilverlingen, met geduld had ik die buidel ook wel gekregen. Nu boek ik meteen een enorm verlies in Weltanschauung, het gaat ten koste van iets waar de meeste Nederlanders zich mee kunnen identificeren, hen omhoog stuwt, hen stimuleert, nodig is. Binding is niet altijd uit te drukken in geld, is waarschijnlijk een slechte raadgever, toch… mijn generatie heeft de Factorij, zoals de ABN-Amro indertijd heette, nog lijfelijk meegemaakt in Samarinda (1947)*, Ambon, Bandoeng….En, Lezer, U maakt mij niet wijs dat de nieuwe generatie met pleizier ‘andermans trappen op en af gaat’ zoals mijn leraar Italiaans dat bij mij er ingepompt heeft ‘Tu proverai siccome sa di sale/Lo pane altrui, e com’ è duro calle/ Lo scendere e ‘l salir per l’altrui scale’. Vrij vertaald: ‘Je zult merken hoe bitter het genadebrood smaakt en hoe zwaar het is andermans trappen op en af te gaan’. In de XIIIe eeuw wisten zij dat al. Zo erg is het in de praktijk nog niet, maar de tendens is er wel.
De verkwanseling van de ABN-Amro Bank (en vooral de manier waarop…) is voor ons een ‘crève-coeur’. Men kan zich afvragen waarom landen als Zwitserland en Zweden er beter in schijnen te slagen ongewenste stalkers van zich af te slaan.
)* Het huis van de baas op een verhoging aan de Mohakam werd ’s nachts door transmigratie Javanen beschoten. Wij kleine kinderen mochten de gaten in de ramen en gordijnen komen bewonderen. Gordijnen in 1947! Was er electriciteit? Er was geen zeep, geen tandpasta. Tanden poetsen deden wij een enkele keer met houtas. Dat had de baboe ons geleerd. Op de Hollandsch-Inlandsche school in de Grote Oliphantstraat van Ambon leerden we schrijven met een griffel en een lei. Het was efficiënt en goedkoop. We leefden onder primitieve omstandigheden, mijn ouders, beiden Ir, deden nuttig werk, we hadden gevoel voor grandeur.
En als Nederlanders nu in den vreemde investeren?
Wilmont, uw ‘cri de coeur’ is voorstelbaar maar sta mij toe deze enigszins te nuanceren. Tot voor kort behoorden namelijk Nederlandse bedrijven tot van de grootste opkopers van – en investeerders in – Amerikaanse bedrijven. Zie bijvoorbeeld Ahold – los van de zaken die daar fout gingen. Het grappige vind ik dat je voor die investeerders eigenlijk alleen lof hoorde. Nu buitenlanders een Nederlandse bank kopen (die overigens weer aanzienlijke belangen buiten Nederland heeft, zoals Antonveneta) zou het ineens gaan om verkwanseling? Beetje scheve verdeling van emotie als u mij toestaat. Wat overigens niet wegneemt dat ik het met veel van uw “doors” zeer eens ben, laat dat duidelijk zijn.
—
Marten
ABN-Amro
De vergelijking gaat niet op, Ahold heeft er overigens meer dan een bloedneus van overgehouden, net als Numico, Buhrmann, VNU… Antonveneta is marginaal, ook in Italië. Toen de Dubai Port Authority de P&O overnam (2006) en daarmee de belangrijkste containerhavens in de VS in handen dreigde te krijgen toen was de beer los, en terecht. U moet het allegorische zien ‘Hoeveel is de ABN-Amro als icoon voor het Koninkrijk waard?’ zo in de trant van ‘Het Vaticaan, hoeveel divisies?’ Een lang artikel in de FT van vandaag www.ft.com/cms/s/63d0856a-dd3f-11db-8d42-000b5df10621.html heeft men het over een ‘level playing field’. Die is er a priori niet, want geld lenen (=opnemen) is minder kostbaar dan dividenden te betalen, een zeer grote stimulans. Bankovernames zijn geen sinecure. Kijkt U maar naar de ‘mighty’ Deutsche Bank (beurswaarde $ 66 miljard, ABN $ 80 miljard), wat die al niet aan kapitaalvernietiging gedaan heeft : Morgan Grenfell, Bankers Trust, zo in de hemel geprezen, alles weg. De TCI is in een positie van de architect die voor geen goud in zijn eigen wooncomplex gaat zitten waar hij zo mooi mee verdiend heeft. Het is onbegrijpelijk dat de denkmeesters van mijn ex-NEH nog niet met een parade zijn gekomen. Ik vermoed dat de samenballing van het grote geld, en het schuiven er mee, hen zo fascineert, puur materialistisch geformatteerd met weinig algemene kennis zoals ze waarschijnlijk zijn, dat ze de macro-economische en sociale overwegingen en ook de imponderabilia wegwuiven. ‘Il ne faut pas confondre l’agitation et l’efficacité’ zei een IBM-er me een keer. Met de ‘agitation’ is men nu volop bezig. Het is ook onbegrijpelijk dat het parlement de voorkeur geeft bek te vechten met de Heer Wilders in plaats van op de volkseieren te passen. Links en Rechts in Frankrijk willen het land ‘verheffen’. In Nederland doen ze het omgekeerde. Als het land is uitgekleed wat dan? Ik dwaal af, ging het niet over het Franse onderwijs?
De Weg-Met-Ons mentaliteit
Ik herken mijn eigen land in de genadeloze beschrijving die u er van geeft. Ik noem dat altijd de weg-met-ons mentaliteit. Vreselijk om aan te zien.
Het is alsof je in een team voetbalt waarin geen één medespeler zin heeft om zich in te spannen, en men rechtvaardigt dat dan met de zin ‘ach, maak je niet druk, het is maar een spelletje’. Waarna de bal weer eens in het eigen doel wordt getrapt.
Het gekke is, dat als het om voetbal gaat, Nederland nog steeds bijzonder chauvinistisch is. Maar al het overige is ons worst.
Geen land dat zo graag zijn eigen munt afschaft, zijn eigen taal opheft en voorop staat voor een baantje als koelie van de Angelsaksische wereld.
PS. Uw opmerking over het stompzinnige ontzag voor het geld verdienen is mij ook uit het hart gegrepen. Daar had ik nog niet zo bij stil gestaan, maar het is veelzeggend wat een aandacht al die snel-geld mensen krijgen. Hadden wij niet zo lang geleden niet een minister van dat type? Kom, hoe heette die bewust ongeschoren mijnheer toch ook alweer?
ongeschoren minister
Heinsbroek was de naam. Herman zijn voornaam.
Dank u wel
Precies, die leuke ongedwongen man bedoelde ik.