Verbrugge heeft (NRC 3 februari jl.) het parlement, en daarmee ons allen, een grote dienst bewezen: Hij heeft alvast het huiswerk gedaan om de vragen te formuleren waar het in het parlementair onderzoek om zou moeten gaan. De onderzoekscommissie kan nu dus worden samengesteld en zij kan aanstonds aan de slag. Verbrugge had wat mij betreft wel mogen pleiten voor het hardste onderzoeksmiddel waarover het parlement beschikt: de parlementaire enquête. Getuigen worden dan onder ede gehoord, en wie liegt stelt zich bloot aan strafrechtelijke vervolging. Zoals Verbrugge zelf al laat zien wordt er in het onderwijs al jaren gelogen en bedrogen, dus zo’n strafrechtelijke stok achter de deur is niet overbodig.
Op één punt wil ik Verbrugge corrigeren. Net als vele anderen is hij geneigd de PvdA af te schilderen als de hoofdschuldige van de vele vernieuwingsmiskleunen die ons onderwijs hebben misvormd. En inderdaad, Van Kemenade, Wallage, Netelenbos, Adelmund, Ritzen: brokkenpiloten waren het allemaal. Toch mogen we niet vergeten dat het in de jaren ’80 de conservatieve (want CDA-)onderwijsminister Deetman was, die in het HBO de operatie STC startte, Schaalvergroting – Taakverdeling – Concentratie (ofwel, zoals wij HBO-docenten zeiden: Steeds Treuriger Condities). Uit louter bestuurlijke gemaksoverwegingen vonden hij en zijn politieke vrienden het handig om een bont geheel van veelal kleine instellingen te laten samenklonteren tot een overzichtelijk aantal supermolochs, met wel 20- tot 40-duizend studenten. Die molochs vielen al snel in handen van een oncontroleerbare bestuurdersoligarchie, die onder continue uiting van marktkretologie de marktwerking uitschakelde en er een oligopoliestructuur voor in de plaats stelde. Ook mochten deze regenten hun imperia gebruiken voor eigen macht, ego en inkomen. In het voortgezet onderwijs, onder meer het MBO, heeft zich een analoge ontwikkeling voorgedaan.
Daarmee heeft het Nederlandse onderwijs een structuur gekregen die perfect past in de maatschappijvisie van conservatieven en liberalen: Machtsconcentratie, grote ongelijkheid, intransparante besluitvorming, ondemocratische toestanden. Nederland keert onder het regime van deze krachten terug naar de regenteske verhoudingen van de achttiende eeuw. Terecht stelt Verbrugge dat we het onderwijs niet kunnen genezen zonder de machtsverhoudingen waarin het is ingebed aan te pakken. Maar die machtsverhoudingen hebben hun oorsprong in de conservatief-liberale politiek. De vijand van beter onderwijs in Nederland komt van rechts en niet van links, ondanks de stoet sociaaldemocratische dwaallichten van de laatste dertig jaar op het ministerie van Onderwijs.
Sorry beste Peter
Dit is slechts één kant van de medaille.
Ken je geschiedenis, zou ik zeggen.
Je hoeft niet ver te zoeken.
Er staat genoeg op dit forum.
Rechts/links is een quasi tegenstelling
Eerlijk gezegd geloof ik helemaal niet in de tegenstelling links/rechts.
Wim Kok (was links) is nu bestuurder bij grote multinational. Doekle Terpstra (was vakbond, dus links, is nu voorzitter van de werkgevers van het HBO). Wiegel, was rechts en nu verzekeringsbobo, maar hoe heet die andere d66 gast, was d66 (= links?) en nu voorzitter van een andere verzekerings moloch.
De dames en heren kennen elkaar en hebben elkaar nodig. Voor de baantjes, voor de werkbaarheid van de samenwerking, voor alles eigenlijk.
Kortom: er ios een grote groep van mensen die elkaar kent en die tezamen verantwoordelijk is voor de teloorgang avn het onderwijs. Of die nu links of rehcts zijn, of eerst links en toen rechts of andersom. Het doet allemaal niet ter zaken. Ze hebben het onderwijs gemold en hebben dat gedaan uit dommigheid of uit bekeken machtspolitieke overwegingen. en enkeling (Adelmund bv) dacht waarschijnlijk werkelijk dat ze er goed aan deed, maar de Melkerts, de Deetmannen, de Netelenbossen, maar ook de Ritzens, de Hermansen en de Ruttes ging het allemaal om macht en aanzien.
En nu las ik de naam Sharon Dijksma, die in de race voor een kabinetspost zou zijn. Hoe is het mogelijk, vraagt een normaal mens zich af. Nog dommer en dus gevaarlijker dan Netelenbos.
Een hardnekkig misverstand
Links-rechts bestaat wel degelijk, net zoals zwart-wit bestaat. Dagelijks gebruiken mensen die termen om zich te oriënteren.
Iets anders is of mensen die zich tot zo’n richting bekennen, daar ook thuis horen.
Overigens kunnen die termen ons wel degelijk op weg helpen om voornoemde gevallen te analyseren.
Natuurlijk gaat het mensen in de politiek óók om persoonlijke macht en die ambities kunnen veel ellende veroorzaken, ze willen maar al te vaak scoren voor het einde van hun regeerperiode om nog verder te kunnen komen.
Maar als we vanuit kennis van wat “links” en “rechts” inhouden de maatregelen van de politici analyseren, zien we dat die gerichtheid toch een verklaring is voor het soort maatregelen dat ze nemen. De PvdA-ers richtten zich op de brede massa die toegang tot het onderwijs moest krijgen. Vandaaruit schreef van Kemenade zijn contourennota, kwam Wallage met zijn basisvorming met de in aanvang eenduidige programma’s voor vmbo tot en met vwo en dacht Netelenbos het karwei verder af te kunnen maken. Bij de Ruttes en in mindere mate de Hermansen zie je een marktgerichte inspiratie op de achtergrond meespelen.
Je hebt die begrippen toch nodig om de problemen in beeld te krijgen.
Re: Rechts-Links
Ik ben het eens met de Lenteman. Eigenlijk willen we gewoon goed bestuurd worden.
Mijnheer Philippens heeft natuurlijk wel gelijk met zijn stelling dat je wel degelijk ideologische invalshoeken kunt ontwaren, maar voor mijn dagelijks leven heb ik liever te maken met een goede baas dan met een kluns van een baas die politiek met mij verwant is. Gaat het samen, dan nog beter, maar het hoeft geloof ik niet.
Apropos, wat is het correcte meervoud van Deetman? Deetlieden? Deetmensen?
Elkaar horen
Jammer dat we elkaar niet kunnen horen bij het lezen van zulke reacties!
Gewoon deetmannen
Gewoon deetmannen, leven in het verleden. Tegenwoordige tijd doemannen. Of maak ik nu een taalfout ? Deedtman, deedman. Op de staatsexamens mocht je nooit grapjes maken over namen, ooooohhh…..foei.
deetmannetjes
Veel te stoer, zie je hem nog aan de brug hangen toen hij als minister het vak gymnastiek wilde afschaffen, deetmannetjes is goed genoeg.
noor en naarmannen
Deetmannen klinkt als noormannen. Zoals de klaatstgenoemden Dorestad brandschatten (3 t’s?) de deedmannen en de doemannen onderwijsland
liberalisme
De wijze waarop het onderwijs nu functioneert heeft zeker niets met liberalisme te maken Het is eerder zwaar stalinistisch en politbureau-achtig Immers, alles wordt bepaald door de besturen en onderwijskoepels. Geen leraar is vrij zelf te bepalen hoe hij onderwijs wil geven, alles dient volgens de opgedrongen “wet” te geschieden.
Liberalisme en de huidige onderwijspolitiek
Lange tijd had de besturing van het Nederlandse onderwijs stalinistische trekjes, toen iedere schooldirecteur voor de vervanging van een gesneuveld ruitje een ambtelijke paraaf nodig had, namens de minister. Maar dat is verleden tijd. Sinds de jaren tachtig is er in het onderwijs lustig op los gedereguleerd, de overheid is teruggetreden en een bestuurderskaste heeft de macht gegrepen. Dat is geen stalinisme, dat is een oligarchisch regentenregime, dat het laatste stadium belichaamt van de marktwerking, “het vrije spel der maatschappelijke krachten”. Zo begrijpen we dat de zeer conservatief-liberale onderwijsminister Van der Hoeven consequent vasthoudt aan het laissez-faire-beginsel, en juist daarmee de bestuurders in de kaart speelt. Die zijn dan ook dol op haar en willen graag dat zij blijft. In haar liberalisme maakt ze een karikatuur van de grondwettelijk verankerde verantwoordelijkheid van de overheid voor het onderwijs. Docenten, leerlingen en studenten worden geteisterd door de ene beleidsgril na de andere uit de koker van bestuurders en hun stafadviseurs, en de politiek laat het allemaal maar gebeuren. Het politburo zit niet in Den Haag, maar in de bestuurskamers van de onderwijsinstellingen zelf, en die kunnen in alle vrijheid doen wat ze willen. Dat is je reinste liberalisme, in zijn meest verloederde gedaante. Het onderwijs is geliberaliseerd, en dat zullen we weten ook.
Eens
De zogenaamde marktwerking (waar alleen de reclamejongens beter van worden) en de zogenaamde concurrentie tussen de scholen is typisch een woekering die voortvloeit uit het liberaal gedachtengoed. Vergelijk ook de zorgverzekeringen: nauwelijks verschillen, alleen andere reclames.
Daarnaast is Het Nieuwe Leren duidelijk ongunstig voor de zwakkeren in de samenleving. Dat zal de ‘liberalen’ een zorg zijn.
Re: de zwakkeren
Dat nieuwe geleer is zonder twijfel een vloek voor onze samenleving als geheel. Daar gaat het om. Natuurlijk zijn de ‘zwakkeren’ altijd het eerste de dupe. Dat sommige anderen, voor mijn part de ‘rijken’ (hoge hoed en sigaar?), zich nog onder de meest afzichtelijke omstandigheden weten te redden: het zij zo.
Het gaat erom dat we die liberalen, en elke andere politieke groepering, aan het verstand peuteren dat ze onze samenleving een hele slechte dienst aan het bewijzen zijn met dat non-onderwijs.