toetsen van vagigheden

Nog even over die moeilijke beoordelingen nagedacht. Wat die scoring rubrics beogen is meetbaar maken wat niet meetbaar is, althans niet onder de dagelijkse omstandigheden op een school. Competenties maken het meten nog moeilijker dan ze al zijn en moeten geoperationaliseerd worden in eindtermen. Daarmee werken we in het onderwijs al veel langer dan met competenties. Goede eindtermen zijn beter toetsbaar en kunnen gerangschikt worden volgens bv. de taxonomie van Bloom. Hoe algemener van aard de opleiding, hoe moeilijker de toetsbaarheid, zowel van eindtermen als van competenties. Als derdejaarsstudenten heel slecht zijn in typische “schoolcompetenties” zoals schriftelijk formuleren, moeilijke berekeningen maken, abstracte modellen beredeneren enz. en ze gaan op stage, kunnen ze opbloeien en iedereen versteld laten staan van waartoe ze als manager in staat zijn. Omgekeerd kan ook. Veel politici hebben dat ook: de juiste toon treffen, de mogelijkheden doorzien, trefzeker handelen, netwerken. Wat doe je dan met een onvoldoende scriptie, als je weet wat een geweldige managementcompetenties een student in zich heeft? Een oud leer-adagium zegt: ontwikkel verder waar je goed in bent en laat liggen waar je slecht in bent. Aan onze management-opleiding proberen we juist studenten te laten werken aan datgene waar ze minder goed in zijn, en waar ze goed in zijn, dat komt vanzelf wel. Hoe dit uitpakt, verschilt per individuele student.
Aan een management-opleiding hebben we weinig aan uitgewerkte beoordelingsschema’s en gedetailleerde puntenverdelingen. Studenten zakken voor een moduul omdat ze een aantal vragen over statistiek onjuist beantwoorden. Dat komt doordat statistiek een ondergeschikte plaats heeft hoe paradoxaal het ook klinkt. Daardoor worden te weinig sbu’s aan de lessen besteed. Echter, men moet wel weten wat een standaardnormale verdeling is en hoe je een t-toets moet interpeteren. Nergens wordt de leer van constructivistisch leren zo gelogenstraft als hier: studenten schreeuwen a.h.w. om uitleg en vele privélesjes worden op de docentenkamer gegeven. De vraag werpt zich op: op welke wijze behoort het toepassen van een t-toets tot managementcompetenties?
Kortom: hebben wij (en anderen) de vastgestelde competenties wel voldoende doordacht? Op welke manier wordt niet op de school een strijd gestreden doordat iedere docent vindt dat zijn vak uitgebreid aan bod moet komen, en de competenties ruimte laten voor wringende curricula? Moeten we de management-opleidingen niet gewoon vervangen door deeltijdopleidingen voor die mensen die in de praktijk hebben aangetoond de moeilijk te definiëren competenties in huis te hebben en zich best in statistische toetstheorie willen verdiepen om bv. beter aan kwaliteitsbeoordeling van producten te doen of marktonderzoek te plegen? Zomaar wat gedachten.