Ik heb een studente uit Roemenie: Betty. Zij wil een jaar goed Nederlands leren en daarna hier HBO studeren. Ik geef haar (en de rest van de groep) wiskunde omdat we denken dat dat de kans op succes later vergroot.
Gisteren liet ze me de wiskunde zien die ze zelf op de middelbare school had gedaan. Ze had twee boeken meegenomen die de wiskunde behandelden die nodig was voor toelating tot het hoger onderwijs daar. Eerlijk gezegd is me niet duidelijk of het gaat om universiteit op iets vergelijkbaar met HBO.
Er vielen me een aantal dingen op:
Ik blijk zonder problemen Roemeens te kunnen lezen. Tenminste: de taal die in die boeken werd gebruikt vormde geen enkel probleem om de opgaven te maken en de theorie te volgen. Geeft een kick natuurlijk. Aan de andere kant heeft zij wel degelijk problemen met de taal in de wiskunde hier.
Inhoudelijk was het fikse wiskunde; integreren, differentiaalvergelijkingen, maar ook groepentheorie. Abstract en met veel oefeningen.
De boeken zagen er niet uit. Dun papier, lelijk lettertype, tweekoloms opmaak (lijkt vanuit de verte op een lelijk telefoonboek) en natuurlijk geen kleurtjes. Wel zwart/wit grafieken daar waar het zinvol was.
Zomaar een observatie. Leuk die kenniseconomie hier. Hoezo Poolse loodgieters. Roemeense wiskundigen zullen niet lang uitblijven.
Tenslotte: de verhalen die ze vertelde over het Roemeense onderwijs waren niet enkel positief. Leraren die alleen voldoendes gaven aan leerlingen die de privé lessen van die leraar (tegen betaling en buiten schooltijd) volgden en diverse andere excessen.
Bekend verhaal
Bruggetje,
ik herken uw verhaal. I heb in de jaren 90 toen ik een aantal jaren niet in het onderwijs werkte, veel met russisch sperkende mensen gewerkt. Één van de jongens een Armeen van 14 jaar liet mij zijn scheikunde- en wiskunde boek zien. Zij waren gevlucht uit Abgazië een opstandige provincie van Geörgië, die alle vreemdelingen er uit gooide.
Mijn mond viel open. Wiskunde op een nivo waar onze VWO examen leerlingen een redelijke kluif aan zouden hebben en scheikunde, hij kon mij gewoon uitleggen hoe de s,p,d-elektronenconfiguratie in elkaar zat, wat de energetische gevolgen van aangeslagen elektronen zijn. Spectraallijnen enzovoorts. 14 jaar en hij moest hier naar de middelbare school en mocht bij de gratie God’s in 2 mavo plaatsnemen. Ja hij beheerst het Nederlands niet zo goed. Nee vis en vies sprak hij op de zelfde manier uit en de eu en de ui waren moeilijke klanken. Binnen een jaar sprak hij beter nederlands dan menig purmerender, maar een jaar overslaan nee dat gaat tegen de normen in.
Hij zou eens met kop en schouders boven de rest uitsteken (wat hij ook deed met zijn exemen hoor) dat zou Nederland omlaag halen.
schande.
buitenlandse scholieren
Uitwisseling met scholieren uit China. De wiskunde die zij in China op de middelbare school krijgen, wordt in Nederland op de universiteit gegeven. Een andere jongedame, uit Colombia, wil in Nederland psychologie gaan studeren. Ze zal toch eerst het Nederlands moeten beheersen. Voor haar geen probleem. Ik raad haar af om de gesubsidieerde cursussen voor buitenlanders te gaan volgen, vaak gegeven door matige docenten. Ze zoekt werk, krijgt een baan, gewoon in een nette fabriek. Krijgt vrienden en vriendinnen waarmee ze de hele dag in het Nederlands kletst. Studeert 5 jaar later aan de Universiteit in Tilburg af als psychologe. Ze begrijpt nog altijd niet dat het meervoud van tak “takken”is, en van dak “daken”. Verder gaat het goed met haar.
Eind jaren 80
Ook toevallig die Colobiaanse. Eind jaren tachtig werd ik geadviseerd, nadat ik gestopt was met politicologie, door de decaan om psychologie te studeren want er waren veel Engelse boeken en dat zou voor mij makkelijk zijn. In Leiden. Ik heb uiteindelijk gekozen voor een van mijn twee passies Engelse letterkunde. Niet omdat het voor mij makkelijk is, maar omdat ik ervan hou. (Mijn andere passie is geschiedenis, maar door veel te lezen en omdat ik History Higher had op Internationaal Baccalaureaat kan ik dat op peil houden met mijn kennis over de literatuur.)
Maar ik sprak al Nederlands en had een bewijs van de UvA nodig om toegelaten te worden. Het moest want ik had een Internationaal Baccalaureaat diploma, met Dutch B Higher, maar een bewijsje was nog nodig van een Nederlandse organisatie ondanks het feit dat IB erkend was door het ministerie voor toelating tot de universiteit. Toen kregen ze geen extra subsidie door je in een cursus Nederlands te stoppen.
Maar voordat ik naar het Internationaal Baccalaureeat ging, kwam ik op de Havo, want het gezin waar ik bij woonde wilde niet dat ik op een niveau zat dat hoger was dan hun zonen. Eind van het jaar had ik een 7 voor Nederlands dankzij mijn opstellen en zat ik op IB zodat ik later naar de universiteit kon gaan of hier of in de VS.
In de Franse les op Havo was de lerares een keer duidelijk de aanloop de Franse Revolutie aan het uitleggen en toen vroeg ze, “En wat gebeurde er in 1789?” Niemand zei wat, dus ik dacht, dan zeg ik het maar.
“De Franse Revolutie”.
Toen is de lerares boos op de klas geworden want het was een schande dat een Amerikaan het beter wist dan een Europeaan.
En nu
Nu begeleid ik ook vrijwillig, samen met een studievriend die nu assistent professor is in Baltimore van Marrokaanse afkomst, een oud-leerling van mij die briljant is. Hij is van Marrokaanse afkomst en is nu 16. Hij kreeg een vmbo advies, toen hebben wat docenten gedacht, he dit klopt niet, en zonder het tegen hem te zeggen Atheneum toetsen gegeven. Die schudde hij uit zijn mauw. Maar we kunnen niet te hard vooruit lopen, hij werd in havo geplaatst. Toen hij in mijn klas een spreekbeurt gaf op de leeftijd van 14 jaar, hij woonde toen nog maar 6 jaar in Nederland, mocht het over heksenwerk gaan. De meeste kinderen kiezen Ozzy Osbourne, brandstapels, vliegende bezems, maar hij koos heksenwerk in Rwanda. Zijn spreekbeurt was in perfect Engels, bronnen genoemd, en was hetzelfde niveau als wat ik van mijn man redigeerde toen hij niet-westerse sociologie specialisatie subsahara Afrika studeerde. Ik wist dat deze jongen goed was, en mijn baas ook, en andere docenten, maar tijdens de docentoverleg en rapportvergadering bleef het altijd stil. Tja, zijn mentor mocht hem niet en een andere docent die een spil in de organisatie was ook niet. Zijn ouders zijn ongeletterd en weten niet de weg te vinden naar zo’n school.
Toen ik na mijn ontslag, bij de directeur langs ging om over hem te praten, kreeg ik te horen, dat ik juridische problemen hiermee zou kunnen krijgen. Toen antwoordde ik, kom maar op, ik kom uit de VS, ik ben geboren in de courtroom. Toen kreeg het gesprek een andere wending…
Dus ben ik hem zelf aan het begeleiden. Eerst door dat Havo heen, dan naar Internationaal Baccalaureaat. Even af en toe een goed gesprek en email uit Amerika want hij moet het zelf doen. Het gaat hem ook lukken.
Buitenlandse artsen
Toen ik op het ROC werkten vroegen we ons allemaal af waarom als er een tekort aan artsen was, er zoveel buitenlandse artsen met hun papieren van de inburgeringscursus in het ROC bijna automatisch in doktersassistent of apothekersassistent opleidingen werden geplaatst.
Ok, de techniek is hier anders. Maar in Duitsland en Belgie ook. Als je het niveau heb, kun je die kennis zo werven, en die taal komt vanzelf als ze in een werksituatie zijn. En bloeddruk, etc. is toch hetzelfde in het buitenland als in Nederland.
Mijn man, die niet westerse socioloog is zei dat toen hij in Afrika was het beter was om naar een lokale arts te gaan omdat zij beter konden omgaan met de omstandigheden daar en zich goed konden aanpassen aan plotselinge schaarste van materiaal.
Flexibiliteit staat toch op bijna alle vacatures tegenwoordig? Is dit niet iets wat we nodig hebben?