Studie die waarschuwt voor de gevaren van meer Nederlands is onbruikbaar

In ScienceGuide verscheen onlangs een artikel met de onrustbarende kop ‘Meer Nederlands in hoger onderwijs kost ons land veel welvaart, toont onderzoek’.

Het wetenschappelijk artikel waar dit artikel op gebaseerd is, ‘The Cost of Nativism: Evidence from the Netherlands’, van Harry Gerretsen, hoogleraar International Economics and Business, en dr. Ahmed Skali, beiden werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt echter op drijfzand gebouwd.

Wat al te denken geeft: het taalgebruik is zeer bevooroordeeld. Voorstanders van goed hoger onderwijs in de landstaal, zoals in de hele wereld gebruikelijk, zouden ‘nativistisch’ zijn. Er wordt zelfs een onsmakelijke vergelijking gemaakt met de exodus van Joodse wetenschappers uit nazi-Duitsland. De vele voordelen van meer Nederlands – onder meer een groter vermogen van docenten en afgestudeerden om hun vak uit te leggen aan een breed publiek, en daarmee een stevigere band tussen de universiteit en de rest van de maatschappij – worden niet genoemd.

Maar belangrijker is dat het artikel gestoeld is op absurde aannames, waardoor de conclusies niet bruikbaar zijn.

Zelfs het uiterste scenario van vernederlandsing laat veel meer ruimte voor Engelstalig bacheloronderwijs dan de auteurs onderkennen. Niet alleen mogen alle masteropleidingen dan nog in het Engels gedoceerd worden, maar ook een derde van de vakken in elke bachelor, en alle vakken in niet-bekostigde bacheloropleidingen. De verwachte krimp in het aantal studenten zal daarmee dus aanzienlijk lager uitvallen dan 8,6 procent.

Ook zou 8,6 procent minder studenten volgens de onderzoekers een-op-een leiden tot 8,6 procent afname van het aantal wetenschappers. Deze vertrekkende 8,6 procent zouden allemáál niet-Nederlanders zijn, behorend tot de productiefste kwart (of helft). Ook deze aannames hebben geen enkele basis in de werkelijkheid.

Daardoor zijn de conclusies van dit artikel over afnemend bbp dus ongefundeerd en niet bruikbaar om beleid op te baseren. Het artikel is een vorm van activisme, geen wetenschap, en doet ook geen zinnige bijdrage aan het publieke debat. Voor het vertrouwen in de wetenschap is het niet te hopen dat het in deze vorm in een wetenschappelijk tijdschrift zal verschijnen.