Stimulans voor poëzieonderwijs

Al decennia lang is het poëzieonderwijs zo goed als verdwenen in ons onderwijs. De jaren dat de Literaire kunst van Lodewick stond gebeiteld op de literatuurlijsten in het vo liggen ver achter ons. De Week van de Poëzie is een voorzichtige aanzet om de interesse te wekken bij de jeugd voor taalschoonheid. Maar dat is lang niet genoeg. Des te verheugender is het dat het duo Kila van der Starre en Babette Zijlstra middels een poëzieprijsvraag en een lesmethode flink aan de weg timmeren.

Beter Onderwijs Nederland is een fervent voorstander van literatuuronderwijs in het algemeen en poëzieonderwijs in het bijzonder. Waarom? Letterkunde betreft lezen en dat is misschien wel het belangrijkste onderdeel van ons totale onderwijs. Het verrijkt het wereldbeeld van onze jeugd aanmerkelijk en stimuleert hun inlevingsvermogen. Goed lezen zet aan tot kritisch denken en zorgt ervoor dat de jeugd niet het slachtoffer wordt van politieke propagandataal of reclametaal. Literatuur is daarnaast ook een van de  pijlers van Bildung. Waarom is het lezen van poëzie zo belangrijk? Het lijkt een contradictio in terminus, maar intensief lezen is een probaat middel voor onthaasting in jachtige tijden.

Woorden temmen

Bij het lezen van poëzie snijdt het onderwijsmes aan twee kanten. Enerzijds is het de opperste vorm van intensief en begrijpend lezen. Anderzijds zet het aan tot een van de puurste vormen van creativiteit. ‘Lees maar, er staat niet wat er staat’, schreef Martinus Nijhoff treffend in zijn bundel Nieuwe Gedichten. Met die regel prikkelde hij zijn lezers tot een intensievere literatuurbeschouwing. En de dichter Willem Kloos stimuleerde zijn lezers met zijn maxime, ‘poëzie als de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie’, om zichzelf letterlijk en figuurlijk uit te drukken.

Intensief lezen en zelf poëzie schrijven zijn de uitgangspunten van Woorden temmen, een nieuwe en originele lesmethode voor het onderwijs door Zijlstra en Van der Starre. De methode is gebaseerd op een eenvoudige uitleg van poëticale begrippen en zet vervolgens door associaties en woordvelden aan tot het zelf werken met poëzie en het interpreteren van gedichten. De uitleg en interpretatie is nergens dwingend en laat veel ruimte voor eigen inbreng.

 

Poëzieprijsvraag

En dan is er ook nog de actie Woorden temmen in de klas. Een soort prijsvraag waarbij klassen een zelf geschreven gedicht insturen. Vanaf groep acht tot en met alle klassen en schooltypen in het voortgezet onderwijs kunnen tot 10 april deelnemen. Voor verdere informatie: www.grafon.info

Auteur: Ton Bastings