Onderstaande artikelen stonden in Trouw van 12 maart 2007.
============================================
Leraren zouden ‘vergaarbak’ van vmbo het liefst afschaffen
Bijna driekwart van de leraren in het voortgezet onderwijs vindt dat het vmbo beter afgeschaft kan worden. Zij zien liever de terugkeer van het oude lager beroepsonderwijs met daarnaast de mavo.
Die weerstand tegen het vmbo is een van de uitkomsten van een enquête die Trouw samen met het tv-programma ‘EénVandaag’ hield onder negenhonderd leraren in het voortgezet onderwijs. Op grond van diezelfde enquête meldde deze krant zaterdag al dat de meeste leraren niets zien in het ‘nieuwe leren’.
De ondervraagde leraren blijken uiterst sceptisch over alle grote onderwijsvernieuwingen die de overheid in de jaren negentig heeft doorgevoerd. De nieuwe tweede fase in vwo en havo was volgens 61 procent een verslechtering. En voor de alweer afgeschafte basisvorming in het hele voortgezet onderwijs ligt dat percentage op 67.
Het negatiefst zijn de leraren over de invoering van het vmbo. Daarin ging de mavo samen met het lager beroepsonderwijs (zoals de huishoudschool en de lts). 71 procent vindt dat een verslechtering, 72 procent ziet het vmbo het liefst weer afgeschaft. In de opmerkingen die de ondervraagden maken om hun standpunt kracht bij te zetten, vallen woorden als ‘eenheidsworst’, ‘vergaarbak’, ‘onderwijsfabrieken’ en ‘afvoerputje’. De lts, de huishoudschool en de mavo hadden ieder afzonderlijk hun eigen trots, stellen veel leraren vast. Maar na de samenvoeging in het vmbo is daar weinig van over: het hele vmbo heeft een slecht imago.
Deels is dat slechte imago niet terecht, vinden veel leraren. Anderzijds stellen zij vast dat er van de bedoeling van het vmbo weinig is terechtgekomen: in de praktijk trekken niet de goede leerlingen de minderen omhoog, maar trekken de slechten de beteren omlaag.
Staatssecretaris Van Bijsterveldt voelt echter niets voor afschaffing van het vmbo, zei zij zaterdag in EénVandaag. Zij kijkt liever hoe er binnen het bestaande stelsel verbeteringen kunnen worden aangebracht. Dat wil zij doen in samenspraak met leraren. “Bij veel vernieuwingen hebben leraren het gevoel gekregen: over ons, zonder ons”, zei Van Bijsterveldt. “De uitkomsten van deze enquête zijn een signaal dat leraren betrokken willen worden bij veranderingen.”
==============
Staatssecretaris werkt mee aan parlementair onderzoek vmbo
Van alle Nederlanders is 83 procent, en van de leraren zelfs 86 procent, voorstander van een parlementair onderzoek naar de onderwijsvernieuwingen van de afgelopen jaren. Dat moet er nu snel komen, zegt PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer. Zij kwam middenin de kabinetsformatie met het initiatief voor zo’n onderzoek. Onder meer door de formatieperikelen, zijn daarover nog geen knopen doorgehakt.; Het CDA voelt daar nog steeds weinig voor. “De noodzakelijke verbeteringen zijn al aangebracht”, zegt CDA-Kamerlid Jan de Vries. “We weten wat er mis is gegaan en daar hebben we van geleerd.”; Als we al veel weten, zijn we misschien snel klaar, reageert Hamer. “Maar het moet wél gebeuren. Uit deze enquête blijkt dat het onderwijs zich door de politiek in de steek gelaten voelt.”; Ook staatssecretaris Van Bijsterveldt, partijgenoot van De Vries, gaat ervan uit dat het parlementair onderzoek er komt. “Ik zal eraan meewerken”, zei zij in EénVandaag.
==========================================================
Stelling: Als de mavo terug is, kan de havo verbeteren
Denk aan al die leerlingen die uit angst voor het vmbo op het havo proberen te functioneren. Scholen houden hen vaak kunstmatig binnenboord, “want anders moet hij/zij naar het vmbo”! Het niveau van veel van mijn havo-leerlingen is schrikbarend gedaald de afgelopen tien jaar. Nee, de mavo terugbrengen zou veel goedmaken voor het VO!
Stelling: Terug naar overzichtelijke, kleine scholen
Mijn ervaring: Welke combinatie van schoolsoorten je ook in één gebouw verzamelt, er is altijd één de laagste.
En leerlingen kunnen onderling keihard zijn. Probleemgedrag zie je altijd het meest optreden in de laagste schoolsoort.
Dit is een sterk argument voor kleine scholen.
Schoolsoorten in hetzelfde gebouw
Na de invoering van de mamoetwet werden schoolsoorten voor leerlingen met een verschillend intellectueel niveau in hetzelfde gebouw ondergebracht. De leerlingen in de gymnasium afdeling hadden het over het MAVO tuig. In de MAVO werden de gymnasiasten aangeduid als verwaande mietjes.
Kinderen zetten zich tegen elkaar af en als je in hetzelfde gebouw opleidingen met verschillende pretenties bij elkaar brengt zet je de leerlingen onnodig tegen elkaar op. Er is genoeg gelegenheid in sport en andere hobbies om elkaar te ontmoeten, zoals ik in mijn jeugd heb meegemaakt in de luchtvaartclub in Enschede, waar jeugd met alle mogelijke achtergronden en opleidingen lid van was.
Het was ook meer de opzet kinderen uit verschillende milieus (vooral verschil in welstand, want religieus bleef men overeenkomstig Art.23 gescheiden) bij elkaar te brengen, maar dat werkt niet zoals vrijwel alle onderwijzers en leraren dat uit ervaring de politici hadden kunnen vertellen, als die hadden willen luisteren. Maar politici zijn over het algemeen, en nu helemaal, opgeleid in maatschappij theorie, die de toets van de praktijk niet kan doorstaan. Ik zie ook niets in een parlementair onderzoek. Ze kunnen niet eens realistische criteria formuleren, waaraan goed onderwijs zou moeten voldoen.
Met een naam verander je niks
Van mij mag het VMBO best blijven als het maar verandert.
– orde en discipline, bescherming van de goedwillende leerlingen, wegsturen mogelijk
– goede lessen, veel lesuren geven, méér aandacht voor praktijkvakken (niet ten koste van theorie)
– kleinere klassen, kleinere scholen, docenten met minder lesuren die goed betaald worden
Met een naam verander je veel
Naamgeving is extreem belangrijk. Mensen denken over het algemeen in woorden. Daarom is newspeak ook zo gevaarlijk (hulde aan George Orwell).