Durft u het aan?

15 augustus 2015 J. C. Traas columns 2

JCTraasv2.jpg

Lang geleden vertelde de kastelein van café Zwarts in Amsterdam mij, dat hij zijn zoon had laten testen door Prof Waterink. Dat was destijds een bekende pedagoog.

Waterink’s conclusie was ongeveer als volgt: ‘Een aardige jongen, geen hoogvlieger maar hij kan een goede timmerman worden.” ‘En’, zei zijn vader: ‘dat is hij ook geworden’.

 

Zo gaat het dus niet meer. De meeste ouders willen méér voor hun kinderen. De kop boven een artikel in NRC Handelsblad van 11 augustus is: ‘Dat kind móet en zál slagen.’ Ouders geven steeds meer geld uit om hun kind een zo hoog mogelijk onderwijstype te laten volgen. In het Nederlandse ‘middle-class’ milieu is vwo de norm geworden. Als de ouders eraan twijfelen of hun kinderen het beoogde niveau wel aankunnen, zijn er tal van mogelijkheden: huiswerkbegeleiding, bijles, examentraining enz.

Het kind wordt ‘maakbaar’ geacht en moet dus op het hoogste niveau gebracht worden. Het moet ‘hoogopgeleid’ worden anders is er sprake van een mislukking.

 

Eén van de adviseurs die in het artikel geciteerd worden, zegt: ‘Als ik aan ouders vraag naar het talent van hun kind, dan kijken ze me vaak glazig aan. Ze grijpen vervolgens naar cijferlijsten van de school.’

Veel ouders hebben een soort ‘standsbesef’ dat gerelateerd is aan behaalde diploma’s. En ze zijn even intensief bezig met de schoolresultaten van hun kinderen  als de ouders in de tijd van Jane Austen met de kansen op de huwelijksmarkt.

Het is een merkwaardige en misschien ook wel bedenkelijke ontwikkeling. Bedenkelijk omdat er een nieuwe tweedeling in de maatschappij zichtbaar wordt: die van de lager opgeleiden en die van de hoger opgeleiden, waar ondertussen de commercie op inspeelt: ‘Daten met hoger opgeleiden’!

 

Merkwaardig en paradoxaal is dat door de druk op de sector van de hogere opleidingen, deze nog steeds breder wordt – en gemiddeld van lager niveau. Immers, wie alleen maar kan doordringen tot het hoger onderwijs met behulp van bijlessen en extra training.. hoort daar eigenlijk niet, maar komt er wel. Het is dan ook geen wonder dat ook het hoger onderwijs steeds schoolser wordt, met heel veel uittreksels en frequente tentamens in meerkeuzevorm om de studenten zo snel mogelijk op gewicht te laten komen.

Blijft dit zo goed gaan? Nee, want de aandelen van het hoger onderwijs zijn niet koersvast en een flinke daling zit eraan te komen.

 

J.C. Traas

 

2 Reacties

  1. Europa importeert laag

    Europa importeert laag-opgeleiden en daarmee worden middel-opgeleiden tot hoog-opgeleiden en hoog-opgeleiden tot hoogst-opgeleiden.

  2. Ik lees niet wat er tegen

    Ik lees niet wat er tegen deze (in elk geval door de wetenschappelijke  medewerkers van de universiteiteit ongewenste
    ontwikkeling) gedaan zou kunnen worden. Het is ook de vraag hoeveel politici iets daaraan zouden willen doen want dat kost een partij mogelijk meer stemmen dn het oplevert. Maar stel men zouhet willen proberen. Dan gaat het er om om jongeren van de universiteit te houden die niet in staat zijn zonder extra hulp een VWO-diploma te halenen en daarom niet op de universiteiten thuis horen. En als ze dan toch een universitair diploma halen niet in staat zijn om werk op akademisch niveau te verrichten. Dan moet je dus zien te voorkomen dat leerlingen die slechts met veel hulp een VWO-diploma zouden kunnen verwerven niet worden tegengehouden. Het eerste waaraan ik daarbij denk is een IQ-test. Maar de betrouwbaar heid van zulke testen zijn niet verschrikkelijk groot en ook voor die testen kan men trainen. Misschien neemt door dat trainen de intelligntie of de IQ-score nog toe. Intelligentie is weliswaar vooral nature maar ook nog een beetje nurture. Als die aanwas blijvend voor het leven is staat hersentraining niet gelijk aan vals spelen bij pogingen om een zo hoog mogelijk diploma te behalen. Sociaalgezien is het wel vals spel want sommige ouders kunnen die training niet betalen. Maar goed, alles bij elkaar komt het mij toch voor dat een IQ-test een krachtig hulpmiddel is om de VWO-geschiktheid van een twaalfjarige te bepalen.
    Een VWO-diploma te halen is niet alleen een zaak van voldoende IQ maar ook van inzet. De vroegere toelatingsexamens voor VWO en HBS werden voorafgegaan door een voorbereiding en vereiste inzet va de leerlingen. Die inzet verhoogt niet alleen de kans op toelating maar ook op het later slagen voor het eindexamen. Een IQ-test + toelatingsexamen verbetert dus de selectie. Dat onderwijzers van de basisschool die zelf nauwelijks kunnen rekenen, zinnen ontleden en foutloos schrijven beslissen of een kind VWO-geschikt is is een aanfluiting van het zoeken naar een betrouwbaar selectiemiddel. Dat iemand dezelfde persoon examineert die hij onderwezen heeft komt vaak voor maar betrouwbaar is dat slechts als de leraar-examinator een flink stuk in kennis boven de examinandus staat.
    Omdat de CITO-eindtoets niet als qualificatiemiddel voor het goede niveau van onderwijs afgeschaft is verwacht ik dat parlementariërs van uitde prioriteit van herkozen worden opereren en dat ze niet zullen proberen om het VWO terug op het niveau van een bij slagen voor het eindexamen betrouwbaar onderwijsprogramma te brengen en valse competitiete bestrijden.
    Aanhakend bij de actualiteit: Als het om onderwijs gaat verschillen onze parlementariërs niet veel van de Griekse parlemantariërs van vóór het Tsipras-tijdperk. Je zit in het parlement opdat jij en je partijgenoten herkozen zullen worden en de rest is bijzaak.
     

Reacties zijn gesloten.