De voorzitter van het College voor toetsen en examens pleit in Trouw voor het invoeren van twee examenperiodes per jaar. Hiermee zou meer maatwerk mogelijk worden. Voorzitter van de VO-raad Paul Rosenmöller ervaart dit als bijval voor zijn oproep de examenperiode te flexibiliseren. Ook het Laks heeft zich inmiddels achter het voorstel geschaard, evenals leraar van het jaar en docent van het vernieuwende Hyperion College Jasper Rijpma. Dan kunnen sommige leerlingen na de eerste examenperiode nog wat leuke vakken volgen of voorbereiden op het hoger onderwijs. Wel wordt erkend dat het wat organisatorische problemen met zich meebrengt.
Voor BON is dit het zoveelste voorbeeld van een onderwijsverandering die vooral gericht lijkt te zijn op flexibilisering. Het gaat er kennelijk niet meer om of het onderwijs kwalitatief goed is, of de examens en toetsen in orde zijn, of de vakdocent wel bevoegd is voor het vak dat hij geeft, maar het lijkt te gaan om flexibele vakanties, flexibele niveaus, en dan nu flexibele eindexamens. Wij zien niet in hoe dat in een situatie van gestructureerd klassikaal onderwijs goed kan worden geïmplementeerd. Deze wensen zijn alleen te realiseren door het klassikale systeem grotendeels los te laten. BON heeft daartegen grote bezwaren.
Dat Laks voorstander is, is wel begrijpelijk. Zij spreken namens de leerlingen. Dat Jasper Rijpma voorstander is, is ook begrijpelijk. Hij werkt op een school die extreem vernieuwend is en houdt niet zo van klassikaal onderwijs. Dat het CvTE voorstander is, lijkt ook wel te begrijpen. Hun core business is examens maken. Meer examens is meer business. Het zal ons niet verrassen dat veel ouders hier ook wel wat in zien. En het klinkt natuurlijk ook aantrekkelijk. Maar wie komt hier eigenlijk op voor de belangen van het onderwijs zelf, voor de kwaliteit van het onderwijs, voor goed gestructureerd onderwijs uitgevoerd door hoog opgeleide vakdocenten, onderwijs dat bewezen heeft efficient en effectief te zijn. Alleen een beetje minder flex. Zit iedereen wel te wachten op meer flex, op meer individualisme of is er juist behoefte aan samenhang en verbinding?
Gilette.
Gilette.
De reputatie van Gilette als leverancier van scheermesjes is zo groot dat in oude tijden ieder natscheerapparaat een Gilette werd genoemd. Zoiets als de BIC in Belgie. Toch voelde men bij dat bedrijf de drang iets te blijven doen aan de ontwikkeling van de apparatuur. Iemand opperde niet een maar twee mesjes te monteren. Waarom twee en niet drie of vier of mogelijk andere aantallen werd kennelijk niet overwogen. Maar de ontwikkeling gaat voort. Uitgekeken op twee mesjes prefereerde men drie en later zelfs vier mesjes. Een cabaretier heeft zich al over dit fenomeen gebogen en vertelde heel vermakelijk wat de functies waren van mesje 8 tot en met 17. Een oud-HBS-er (n.b. niet hbs-er), na vijf jaar examen in 10 vakken en nog een aantal op schoolbeoordeling, voldoende voor toelating tot universiteit, verbaast zich over het geklaag over de enorme belasting, die de huidige generatie ondervindt. De oplossing zoeken in flexibilisering leidt ongetwijfeld tot het Gilette-effect. Vlotte leerlingen voelen zich klaar voor een vervroegd examen en doen dat graag al in oktober. De derde zitting is geboren en leidt tot een continu examineringsproces. De organisatorische problemen voor de scholen dient men dan te negeren. Aangenomen moet worden dat dan ook de schoolonderzoeken flexibel dienen te worden afgenomen. Lesprogramma ligt dan meestal stil. Blijft er ruimte voor onderwijs? Hoe krijgt de zwakkere leerling nog voldoende aandacht?
Een verbeterende
Een verbeterende flexibiliteit zou het aanbieden van een vijfjarig vwo met dezelfde leerstof als het zesjarige aan te bieden. Een tachysion. Nog beter zou zijn een zesjarig barysion of bathysion aan te bieden met niet alleen meer leerstof en wel vooral op het gebied van Bildung maar ook met een andere ordening van de leerstof en met een andere manier van les geven. De flexibilisering zou tot een demokratisch feest kunnen worden als leerlingen ook de oude gymnasiumopleiding uit de zestiger jaren van de vorige eeuw zouden mogen volgen. Als daar de flexibiliteit zich nu eens op zou richten!