Maand: januari 2007

De leermiddelen die heden ten dage in het onderwijs worden gebruikt, zijn met opzet zeer toegankelijk vormgegeven. Vrolijke kleurtjes, olijke stripjes lachen de jongens en meisjes toe. Als er ergens een belangrijk punt naar voren moet worden gebracht, worden de leerlingen geholpen met flitsende plaatjes en schreeuwende teksten. “Pas op! Bij het kwadrateren van een negatief getal gebruik ik haakjes op de rekenmachine!” roept een hip stripfiguurtje in een wiskundeboek. Het is mogelijk dat deze manier van presenteren inderdaad rendement heeft en dat kinderen er beter, sneller en efficiënter van leren.

Sinds ruim vijf jaar werk ik aan een grote middelbare school in de Randstad, een fusieproduct. Ik weet niet hoe veel unitdirecteuren, teamleiders en andere managers ik al heb meegemaakt in die tijd. Het management is net een duiventil, een springplank om hogerop te komen. Ze vergaderen wat af. Maar het onderwijs wordt er tot nu toe niet beter van. Ook wij leraren moeten heel wat vergaderingen per jaar uitzitten, maar het gaat zelden over de leerlingen en de vorderingen die zij maken. Hier is “Het Nieuwe Leren” ingevoerd en dat betekent dat de leerlingen over het algemeen aan hun lot worden overgelaten. Op 18 januari jl. hadden we in de bovenbouw voor het eerst dit schooljaar zgn. “leerlingenbesprekingen” (vroeger noemden we dat gewoon rapportvergaderingen). Maar omdat het stormde werden de vergaderingen halverwege afgebroken en de docenten de file in gejaagd. Een week later werden de besprekingen afgerond. Er zijn gegevens over de leerlingen uit de onderbouw, maar die worden niet automatisch doorgegeven. Er is geen goed leerlingvolgsysteem. Er zijn mentoren, maar die geven niet altijd les aan hun mentorleerlingen. Ik vind het moeilijk werken.

Misschien oud nieuws voor velen, voor mij was het nieuw. Het Nederlandse onderwijs biedt afgestudeerden van de PABO tegenwoordig de mogelijkheid in één jaar tijd een tweedegraads bevoegdheid te halen. Gruwel even met me mee over de kwaliteit van vakkennis bij je aankomende vakcollega’s. Het jaar wordt vanzelfsprekend gefinancierd door de Nederlandse overheid die met dit middel het dreigend lerarentekort hoopt tegen te gaan.

Met andere woorden: in plaats van het beroep leraar aantrekkelijk te maken wordt het beroep gewoon übertoegankelijk gemaakt, opdat we toch maar genoeg leraren voor de klas houden. Je hoeft geen groot licht te zijn om in te zien dat de enige eis, nee, competentie, voor het leraarschap is dat je de achttien gepasseerd bent. Is je dat gelukt, ach… anyone can play guitar.

Het is natuurlijk triest – dat het zover moest komen – maar het is ook héél grappig dat het nu scholieren en studenten zijn die meer lesuren en betere begeleiding eisen.
Immers, jarenlang hebben de onderwijskundigen en de managers gezegd dat tegenstanders van het nieuwe leren e.d. voornamelijk oudere, ouderwetse zeurpieten waren, die terug wilden naar de jaren vijftig, die ‘met hun rug naar de werkelijkheid’ stonden enz. Nu hebben drie scholieren – en studentenorganisaties uit het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en hoger onderwijs een petitie aangeboden aan de staatssecretaris waarin ze protesteren tegen het nieuwe leren. Ze zeggen daarin bijvoorbeeld: ‘Natuurlijk worden leerlingen minder goed in wiskunde als je het aantal uren halveert.’

Een goede balans tussen kennis bijbrengen en zelfstandig werken aan eigen opdrachten. Een goede balans door een docerende leerkracht, maar ook begeleidende en sturende leerkracht. Balans zoeken is evenwicht vinden in de door nu gestelde zaken als ‘het nieuwe leren’ en het ouderwetse onderwijs van vroeger.
De maatschappij veranderd, is steeds in beweging, maar daarin moeten we als leerkrachten blijven afwegen wat goed is voor een kind en wat niet, dat kan ook nog eens voor elk kind anders zijn.
Voortdurend blijven zoeken, balans vinden, om de juiste weg in te slaan.

Onderstaand een artikel van Marc Chavannes uit de NRC van 27 januari 2007.
______________________________
Meester Willem is geen nostalgie

Meester Willem zit thuis. Na ruim dertig jaar voor de klas. Hij was de klas toen de Wildeboerschool in Kortenhoef nog aan twee lokalen genoeg had om alle kinderen aap, noot, mies te leren. De scha-pen op de wei-de keken door het raam. Zijn schooltje moest dicht en hij ging werken op de openbare basisschool Curtevenne. Nu is hij geschorst en voor ontslag voorgedragen door de stichting Primair, die de organisatie van twaalf openbare scholen in de Gooi- en Vechtstreek heeft overgenomen van de gemeenten.

Het is enige weken na de grote vakantie als er een tweede informatieavond wordt georganiseerd over Het Nieuwe Leren dat volledig onverwachts is ingevoerd op de school van onze kinderen. Voor de grote vakantie was er al een emotionele bijeenkomst geweest die er voor had gezorgd dat een aantal extreme veranderingen waren teruggedraaid. Al deze veranderingen waren mede ontstaan door een ‘adviseur’ van het KPC die onze school begeleidde bij het invoeren van Het Nieuwe Leren. En deze dame kwam nu een avond verzorgen waarin zou worden uitgelegd waarom dit nieuwe onderwijs zo goed bij onze school zou passen. De opkomst was hoog en de verwachting hooggespannen. De teleurstelling daarmee nog groter. Al snel kregen we een dia te zien van oermensen in berenvellen die op mammoetjacht gingen. Het begeleidend commentaar: veranderingen zijn nodig voor vooruitgang. Huh? Ik kijk eens goed naar mezelf en zien geen berenvellen. Ik heb een leuke interessante baan, een eigen huis, 2 leuke kinderen die het tot dan toe leuk deden op school en ben gelukkig getrouwd. Erg veel vooruitgang zit er niet direct in en is op het eerste gezicht ook niet direct nodig. Als snel gaat de dame van het KPC dan over op een reeks algemene pedagogische adviezen die nuttig schijnen te zijn voor het opvoeden van onze kinderen. Wat opvalt is dat ze het altijd heeft over haar neefjes en nichtjes en haar buurjongetjes waarop deze adviezen zo goed schijnen te werken. Blijkbaar heeft ze zelf geen kinderen. Ik waan me op een avond georganiseerd door het consultatiebureau in een achterstandswijk. Het is betuttelend en beledigend. Maar het einde van haar betoog gaat dan toch weer over onderwijs. En wel over haar eigen onderwijs. Meerdere opleidingen heeft ze er gevolgd, verteld ze ons, maar allemaal voor niks en daarin moet ik haar gelijk geven. Al die feiten en kennis was maar onnodige ballast en dat moesten we onze kinderen toch niet aandoen…

De volkskrant, de NRC en Elsevier hebben 26 januari 2007 bericht over het studentenprotest tegen HNL. (zie hier op de BON-site voor informatie over dat protest).

Op 27 januari 2007 volgde Trouw en kwam De Volkskrant met nog een artikel.
===================================================
Het nieuwsartikel van De Volkskrant van 26 januari 2007
__________________________
Scholieren en studenten van voortgezet onderwijs tot universiteit eisen vandaag in Den Haag meer lesuren en meer kennisoverdracht door deskundige docenten. Ze lopen te hoop tegen het ‘nieuwe leren’, en stellen het ministerie verantwoordelijk voor de kwaliteitsdaling in het onderwijs.

– de mammoetwet
– verandering op de Kweekschool naar PABO, aktes 72 naar 41 naar 29
– opheffen van de Kleuterkweek
– opheffen van de opleidingen lagere en middelbare aktes
– stichten van de lerarenopleiding met een of twee bevoegdheden
– HOS nota
– uitbreiding van het Min van O en W
– Stichting Leerplanontwikkeling met dikke boekwerken voor elk vak, ze leken teveel op elkaar
– veranderingen Speciaal Onderwijs van 17 naar 4 groepen met toelatingscommissies
– staf die de werkers- in -het- veld niet meer ondersteund

– – – mijn excuses voor de onterechte opmerkingen over BON———-

“Inhoud is een glimp van iets, een flitsmatige ontmoeting.
Het is iets heel nietigs: inhoud” – Willem de Kooning

Willem de Kooning zal wel nooit gedacht hebben dat zijn woorden – op een andere manier dan hij bedoelde – van toepassing zouden zijn op de Rotterdamse kunstacademie die zijn naam draagt. Heel jammer, want als student zoek je naar méér dan een glimp inhoud. Inhoud voor wat het vak betreft en bagage om een goede docent te worden.
De pedagogische vakken, zijn door de losse manier van overdragen, dunner dan water.
Een van de laatste lessen was gegoten in de vorm van een vergadering met “De ideale school” als onderwerp. Zonder kennisoverdracht vooraf, want dat is uit de tijd. Het gaat om de interactie! En interactie was er, iedereen tegelijkertijd aan het woord; iedereen van mening het wiel uitgevonden te hebben. De outsider zou kunnen denken dat de docent ingrijpt, iets zegt over luisteren, maar nee. Als iets minder snel gebekte immigrant kwam ik nooit verder dan halve zinnen, onafgemaakte ideeën, die in de maalstroom werden overgenomen, vervormd en mishandeld.