Maand: mei 2006

Al een aantal keren zei een collega tegen me dat ik mijn visie op en mijn ervaringen met het onderwijs (en met leerlingen) moet gaan opschrijven. Misschien is een weblog daarvoor een geschikt middel.
Ik ben een vrouw van in de vijftig en werk pas sinds vier jaar als docent in het MBO. Technische afdeling, lage niveaus. Tot mijn verbazing vind ik het leuk: het lesgeven en de doelgroep. Maar ik vind het ook erg zwaar! Er zitten veel probleemleerlingen in onze klassen en ik voel me erg betroken bij hen.
Het lesgeven was voor mij een nieuw vak, al had ik veel ervaring met het ontwikkelen van lesprogramma’s voor vergelijkbare doelgroepen. Mijn manier om ‘overeind’ te blijven is zeer goed voorbereiden en veel structuur bieden. Dat blijkt prima bij onze leerlingen aan te sluiten.

In een column in Trouw verwoordt Frank Kuitenbrouwer in mijn ogen heel treffend de zegeningen van het Web.

Het voorbeeld is goed te gebruiken in discussies over veranderende leer/onderwijs-vormen. De link:
www.trouw.nl/deverdieping/dossiers/article335636.ece/Kuitenbrouwer_Was_het_nu_ook_een_goede_plaat_Dus_ik_googelde_de_titel%2C_St._Anger_._klik_1%2C3_miljoen_hits.

Beste BON-ers,

Google en de Omega-UU-zoekmachine kunnen de dorst niet meer lessen. Hebben jullie toevallig nog interessante artikelen, rapporten, logs, websites met meer informatie over ‘anti-‘ nieuwe leren?

Groet,
Joep

In een bedrijf werkt men samen dus dat moeten studenten ook kunnen, zo luidt de stelling. Juist, alleen Remie hoeft dat niet. In een bedrijf is er echter altijd een gemeenschappelijk doel en een manager die hierop toeziet. Hij kadert, faciliteert en controleert. Dit houdt o.a. in dat hij alleen personeel in het team zet wat voldoet. In het moderne onderwijs gaat het hier goed mis. Studenten worden vaak tot elkaar veroordeeld, de onderlinge ambitieniveaus verschillen enorm terwijl ze alleen groepsbeoordelingen krijgen en studenten die niet voldoen worden in een volgend traject weer gewoon toegelaten. Vaak gaan er weken overheen voordat een tutor ingrijpt en dat ingrijpen stelt dan vaak ook niet veel voor, het is veelal pappen en nathouden. Het ontgaat mij onderwijskundig dan ook volledig waarom dat we in dat projectonderwijs zo vastgebakken moeten zitten aan groepswerk en zeker in de gehanteerde vorm. Ik kan alleen bedrijfseconomische argumenten bedenken. Tevens ontgaat het mij waarom een student dit groepsterrorisme zo klakkeloos accepteert.

Onderwijs is ingrijpend veranderd de laatste 10 jaar. Werd de periode ervoor vooral gekenmerkt door kaasschaven, dus minder van hetzelfde, nu hebben we te maken met een fundamenteel andere kijk op het onderwijs en de school.
De school wordt een bedrijf en dit bedrijf voert in hoog tempo een aantal ingrijpende veranderingen door. Op de eerste plaats is de transparantie verdwenen. Wat gebeurt nu eigenlijk waarom en wie weet dat nog? . Op de tweede plaats is de hiërarchie in de plaats van de overtuiging gekomen. Een andere visie op onderwijs staat gelijk met disloyaliteit. Het lijkt bij tijd en wijle wel of dat we te maken hebben met een dreigende ramp waar alleen crisismanagement op toegepast kan worden. Het management gedraagt zich alsof de school in brand staat. De zwarte piet wordt hierbij in eerste aanleg en vooral gelegd bij die tegendraadse, eigengereide en wereldvreemde docent. Inpakken in hiërarchie, regels, procedures en formulieren lijkt het devies. Er is genoeg tijd verloren met zinloze discussies met die gasten. Je past je aan of je vertrekt. De regel wordt hierbij los gemaakt van de moraal. Er zijn geen meerdere mogelijkheden meer, er is maar een weg, de ware weg, de weg van het management. Het fundamentele probleem hierbij is dat we het in het onderwijs wel hebben over onze kinderen en dus ook over onze toekomst. Dat het gaat over waarden welke per subcultuur of politieke stroming zouden moeten kunnen verschillen. Hebben we zoiets in de geschiedenis al niet eens meer gezien?

Als docent Hbo mocht ik weer eens aanschuiven bij een cursus, ditmaal voor toekomstige assessoren. Onze cursusleider bleek een bevlogen aanhanger van het nieuwe leren. Zoals dat tegenwoordig hoort begon hij ons eerst uitgebreid te motiveren. Hij koos er voor om het nieuwe leren en toetsen te koppelen aan de nieuwe leerling, de leerling van deze eeuw. Zijn verhaal schoot het doel overigens volledig voorbij omdat een groot deel van de geachte cursisten die leerling helemaal niet herkende. Bij mij kwam zelfs de gedachte op dat deze leerling misschien wel ontstaan was door genetisch gemanipuleerd voedsel. Deze cursusleider had het echt over een ander mens. De middelen zijn niet alleen gewijzigd de mens zelf is gewijzigd. Vanuit de wetenschap had ik hier echter nog nooit iets over gehoord zodat mij tot op heden niet duidelijk is waar hij dat mensbeeld vandaan heeft. Deze nieuwe student zou alleen maar geprikkeld hoeven te worden middels uitdagende projecten waarna deze leerling m.b.v. m.n. de ict en vrijwel geheel autodidactisch, eventueel samen met andere geprikkelde,zelf zijn of haar ongebreidelde honger naar meer competenties zou gaan stillen. De onderwijsinstelling hoeft alleen nog maar voor de prikkels en de toetsen te zorgen en deze leerling is daarvoor bereid grote offers te brengen zowel in geld als door inspanning. Je hoeft zelfs als onderwijsinstelling eigenlijk bij het toetsen alleen nog maar de door de student aangedragen bewijzen te controleren en met de prikkels kun je aansluiten bij de massa aan prikkels die de student ontvangt via mail, tv etc.. Jammer dat het overgrote deel van de leerlingen die ik, tot op heden ben tegengekomen dat genvoedsel duidelijk nog niet hebben gehad.

Al enkele dagen probeer ik bij de 10 stellingen van BON argumenten te bedenken die de ‘waarom’ vraag zouden kunnen beantwoorden, dit om voor mij het doel van BON op korte termijn beter inzichtelijk te maken. Nu loop ik bij twee stellingen tegen een muur, zouden jullie me hierbij kunnen helpen?

Stelling 1:
Directie- en beheersfuncties mogen niet exuberant beloond worden en moeten primair worden vervuld door mensen met onderwijservaring, die bij voorkeur naast hun bestuurs- of beheerswerkzaamheden zelf onderwijs verzorgen. Zeggenschap over de inrichting van het onderwijs binnen de instituten moet liggen bij leraren en docenten.

“Verschillende ervaringen leiden tot verschillende hersen structuren”– Dr. Bruce D. Berry, Baylor College of Medicine

Onze kinderen groeien in een hele andere manier en omgeving als hun ouders. 10.000 uur aan videospelletjes, 200.000 email en instant messaging berichten verstuurd of ontvangen, 10.000 uur mobiel bellen, 20.000 uur televisie kijken, meer dan 500.000 reclame boodschappen gezien en dat allemaal voordat ze school überhaupt verlaten. Dit zijn de ‘Digital natives’ [1] van vandaag.

In mijn vorige blog is te lezen hoe Marc Prensky [2] uiteenzet hoe de jonge mens (Digital Natives) wezenlijk verschillen van de oudere mens (Digital Immigrants). Dat hun hersenen anders in elkaar zitten als gevolg van andere input en omgevings variabelen tijdens hun eerste levensjaren. Omdat dit natuurlijk al snel ongefundeerd lijkt, wil ik hier iets verder op in gaan.

Op een doorsnee zondag, met mijn gezin op bezoek bij een oude tante kom ik bladerend door HP de Tijd een rekentest tegen. Het blijkt een test te zijn voor toekomstige Pabo-studenten, een niveaumeting. Uitgangspunt is dat je deze test binnen een uur moet kunnen maken en dat je niet meer dan 10% van de vragen fout maakt, wil je slagen. Verder mag je alleen een rekenmachine gebruiken om je uitkomsten te controleren. De doelgroep heeft Havo of Mbo gedaan en wil door naar het Hbo. Het niveau van de rekentest betreft groep 8 van de lagere school. Mijn interesse is gewekt en mijn zondag krijgt ineens een andere wending. Ik ga deze test maken. Ik heb weliswaar geen kladpapier ter beschikking en twee om aandacht vragende kinderen om mij heen maar ik ga deze ultieme uitdaging aan. Ik neem hierbij een onverantwoord risico want wat als ik zak voor deze test. Een groot deel van de Havo-studenten met vijf jaar wiskunde op zak slaagt niet voor deze test. Hij moet dus wel moeilijk zijn. Zal ik nog ooit ergens over het niveau van het onderwijs mogen praten? Deze gedachten drijven de spanning op en ik word zelfs kribbig tegen mijn kinderen. Maar snel aan de slag dan. Herhaaldelijk word ik gestoord door mijn kinderen en mijn tante maakt het er ook niet makkelijker op. Zelfs mijn vrouw begint te kijken wat er aan de hand is met mijn humeur. Na 18 minuten zijn de vragen op. Ik kijk op de volgende pagina maar daar staat ook niets. Hoe kan dat nu? Ben ik in een val gelopen? De goede antwoorden naast de mijne leggend blijk ik 5 % fout te hebben gedaan. Het blijken echter fouten omdat ik geen kladpapier ter beschikking had. Ik vind dit heel erg teleurstellend. Mijn ego is weliswaar weer opgepoetst maar hoe moet ik nu op de volgende ouderavond van mijn kinderen omgaan met die juf die mij breedvoerig het leerrendement van mijn kinderen aan mij probeert uit te leggen. Ga ik nu luisteren hoe mijn kinderen het op school doen of ga ik nu juist luisteren hoe de juf het doet? Ik heb weer gezondigd tegen mijn eigen regel: meten is weten, twee keer meten is zeker weten en als je niet wilt weten ga je niet meten. Ik blijf deze zondag toch weer met een kater zitten, eigen schuld dikke bult.

T.v. interviewer Wilfred Kemp, laat in het programma wereldontmoetingen, tijdens een gesprek met psycholoog/arts Theodoor Dalrymple zien dat het mogelijk is om in begrijpelijke taal, oorzaken bespreekbaar te maken. Zijn analyse van onze huidige maatschappij, kan inzicht en bewustwording veroorzaken. Kant en klare oplossingen zijn er natuurlijk niet direct. Quote: Kan er sprake zijn van totale vrijheid. Nee, vrijheid zonder beperkingen is geen vrijheid. Dat klopt, want de vrijheid voor de een, houdt op wanneer de ander(en) onevenredig benadeeld worden. M.a.w. mensen kunnen in principe niet zonder regels, wetten en waarden/ethiek. Ontzuiling en het gevolg individualisme, geeft mensen het idee geheel zelf te kunnen en mogen, ja soms moeten bepalen wat zij willen bereiken. Velen leggen die lat daarom te hoog, bereiken dit punt niet en zijn daarom ontevreden. Kijken nog alleen maar naar wat ze niet hebben. Dit geldt ook en vooral voor kinderen. Steeds jonger, immers aangemoedigd door hun omgeving, willen en kunnen de kinderen de “volwassene” spelen.